ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Perşembe günü yaptığı açıklamada, ABD Donanması gemilerinin Panama Kanalı'ndan ücretsiz geçiş yapıp yapamayacağına ilişkin kafa karışıklığı ve Panama'nın “yalan” olarak nitelendirdiği açıklama karşısında, ABD'nin saldırıya uğraması halinde Panama Kanalı'nı korumak için bir antlaşma yükümlülüğü bulunduğunu söyledi.
Rubio, Dominik Cumhuriyeti'nin başkenti Santo Domingo'da düzenlediği basın toplantısında, “Çatışma zamanında korumakla yükümlü olduğumuz bir bölgeden geçiş yapmak için ücret ödemek zorunda kalmamızı saçma buluyorum. Bunlar bizim beklentilerimiz... Bu görüşmelerde bunlar açıkça ele alındı” dedi. Rubio, Pazar günü Panama City'de Panama Cumhurbaşkanı Jose Rauu Mulino ile görüşmüştü.
ABD'li üst düzey diplomat, gazetecilere yaptığı açıklamada, Panama'nın demokratik yollarla seçilmiş hükümetine saygı duyduğunu ve “izlemesi gereken bir yasa ve prosedürler süreci” olduğunu kabul etmekle birlikte, antlaşma yükümlülüğünün “başta ABD Donanması olmak üzere ABD silahlı kuvvetleri tarafından uygulanması gerektiğini” söyledi.
ABD ve Panama arasında 1977 yılında imzalanan anlaşmaya atıfta bulunan Rubio, ABD'nin dostane bir çözüm arayışında olduğunu da ekledi.
Panama Cumhurbaşkanı Mulino, Cuma günü öğleden sonra ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeyi planladığını X hesabından paylaştı.
Çarşamba günü ABD Dışişleri Bakanlığı’nın X sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, ABD hükümetine ait gemilerin artık Panama Kanalı'ndan ücret ödemeden geçebileceği ve bunun da ABD hükümetine yıllık milyonlarca dolar tasarruf sağlayacağı belirtilmişti.
Ancak Panama hükümeti tarafından denetlenen özerk bir kurum olan Panama Kanal İdaresi, ABD'nin iddiasını yalanlayarak bu ücretlerde herhangi bir ayarlama yapılmadığını ve konuyla ilgili ABD yetkilileriyle diyalog kurmaya istekli olduklarını bildirdi.
Panama Cumhurbaşkanı Mulino, Perşembe günü düzenlediği haftalık basın toplantısında, ülkesinin ABD savaş gemilerinin Panama Kanalı'ndan ücretsiz geçişine izin veren bir anlaşmaya vardığını yalanlayarak, Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasını tamamen reddettiğini söyledi.
Kuşak ve Yol Girişimi projesinden çıkma kararı
Bu arada Mulino, gazetecilere yaptığı açıklamada, Pekin'deki Panama Büyükelçiliği’nin Çin'e Kuşak ve Yol Girişimi olarak da bilinen projeden çıkma kararını 90 gün önceden bildirdiğini söyledi.
Kararın Washington'un talebi üzerine alındığını reddeden Mulino, Panama'nın Çin ile ilişkilerini ve ülkesinin çıkarlarına en iyi neyin hizmet edeceğine karar vermek için değerlendirmelerin sürdüğünü söyledi.
Mulino, “Çin'le bu anlaşmayı imzalayan kişiyi neyin teşvik ettiğini bilmiyorum” dedi ve Kuşak ve Yol Girişimi'nin ülkesine büyük faydalar getirdiğini düşünmediğini sözlerine ekledi.
Panama, Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi projesine ülkenin eski Cumhurbaşkanı Juan Carlos Varela döneminde katılmıştı. Anlaşma, Panama'nın 2017 yılında Çin ile diplomatik ilişkilerini kurma ve Tayvan ile bağlarını koparma kararının ardından 2018 yılında imzalanmıştı.
Rubio, Panama'nın Çin'in bu projesine katılımını yenilememe kararını memnuniyetle karşıladı.
Çin, 2013 yılında Devlet Başkanı Xi Jinping yönetiminde başlatılan projeyi, kara ve deniz yolları aracılığıyla birden fazla kıtayı birbirine bağlamak üzere tasarlanmış geniş bir altyapı girişimi olarak tanımlıyor.
ABD, projeyi Çin'in küresel kurallara dayalı ticaret sistemini kendi çıkarları için manipüle etme ve baltalama misyonu olarak görüyor.
Pekin'deki Çinli yetkililer, ABD'nin Panama Kanalı konusundaki açıklamalarını “sorumsuz” olarak niteleyerek reddetti ve Washington'u ilgili işbirliğini kasıtlı olarak çarpıtmak, saldırmak ve yanlış değerlendirmekle suçladı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, “Çin buna kesinlikle karşı çıkıyor ve ABD tarafına sert taleplerde bulundu” dedi.
Öte yandan Rubio, Orta Amerika turu için Santo Domingo'dayken Dominik Cumhurbaşkanı Luis Abinader ve Dışişleri Bakanı Roberto Alvarez ile biraraya geldi.
Dominik Cumhuriyeti, Rubio'nun yasadışı göçü engelleme, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele ve Çin'in Batı Yarımküre'de artan etkisine karşı koyma konularına odaklanan beş ülkelik Orta Amerika ve Karayipler turunun son durağı oldu.
Forum