Türk hükümetinin İncirlik Hava Üssü’nü ABD askeri varlığına kapatması halinde Amerikan güçlerinin yeni bir yer bulmakta hiç zorlanmayacağı, Kuzey Irak’a gidebileceği ve hatta gelecekte Suriye’de bile askeri üs sahibi olabileceği bildiriliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Milli Görüş” siyaseti geleneğinden gelen Başdanışmanı Şeref Malkoç, geçen hafta, ABD’nin terörle, akreple ve yılanla aynı yatağa girdiğini söyleyerek “İncirlik Üssü ABD’ye kapatılabilir” demişti. Şeref Malkoç, ABD’nin bölgede fazla kalamayacağı görüşünü de dile getirmişti.
Ankara, NATO’daki müttefiki Washington’un, Suriye’nin kuzeyinde IŞİD ile mücadele eden ve hergün ilerlemeler sağlayan PKK’ya yakın Suriyeli Kürt partisi PYD ile silahlı kolu YPG’yi “terörist” ilan etmesi yolundaki girişimlerine sonuç alamadı. Erdoğan, birkaç gün önce 80 dakika telefon görüşmesi yaptığı Başkan Barack Obama’dan da istediği yönde bir yanıt alamadı, bu durum Beyaz Saray’ın yaptığı açıklamaya da yansıtıldı.
Amerika’nın Sesi, İncirlik Hava Üssü’nün kapatılması ihtimali ve Washington’dan gelebilecek tepkiler konusunda bir dizi ilgili uzmandan değerlendirme aldı.
“Sonuçları çok ciddi olur”
ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi Robert Pearson, İncirlik Üssü’nün kapatılmasının sonuçlarının “çok ciddi” olacağını söyledi ve iki ülke arasında çok büyük bir krize yol açacağının altını çizdi. Robert Pearson, IŞİD ile mücadele ve Suriye’de barış yönündeki çabaların da olumsuz etkileneceğini ve bunun ne ABD’nin ne de Türkiye’nin çıkarına hizmet edeceğini söyledi. Pearson, ABD’nin İncirlik Üssü’nden taşınabileceğini ve bunun için hem Ortadoğu’da hem de NATO üyesi olan Avrupa ülkelerinde yerler bulunduğunu belirtti. Perason, “Elde imkanlar var, yeni bir üs kurma gereği yok,” dedi.
Pearson, Amerikan halkının İncirlik’in ABD’ye kapatılmasını “kabadayılık” olarak algılayacağını ve Amerikan Kongresi’nden gelecek tepkinin son derece olumsuz olacağını kaydetti. İncirlik’te bulunan Amerikan atom bombaları konusunda bilgisi olmadığını belirten Robert Pearson, “ABD her ne tür silahı varsa alır götürür” dedi.
“Suriye bile olabilir”
Bahçeşehir Üniversitesi’nden siyasal bilimci Cengiz Aktar, ABD’nin İncirlik için Ankara’nın atacağı adımı kabulleneceğini, ancak Türkiye’nin NATO ittifakı içindeki yalnızlığını engellemek için çaba sarf etmeyeceğini belirtti. Cengiz Aktar, “Türkiye-ABD ilişkileri zaten İncirlik’ten bağımsız olarak son derece soğuk, bu da tuz, biber eker” dedi. Cengiz Aktar, ABD’nin İncirlik’teki “60 küsur nükleer bombayı” taşıyıp götürmesinin de hiçbir sorun yaratmayacağını ifade etti. Aktar, ABD’nin, Kuzey Irak, Emirlikler veya günü geldiğinde Suriye’de bile askeri üs kurabileceğini söyledi.
İncirlik kadar işlevsel olmasa da, ABD’nin, Kuzey Irak’ta halen genişletmekte olduğu bir askeri üs bulunuyor. ABD’nin halen İncirlik’te 2500 kadar asker personeli ve çok sayıda uçağı bulunuyor. İncirlik Üssü, IŞİD ile mücadele eden uluslararası koalisyonda yer alan diğer bazı ülkelerin uçaklarına da ev sahipliği yapıyor.
“Nabız ölçmek için mi?”
Gazeteci-yorumcu Ali Akel, Erdoğan’ın başdanışmanı Malkoç’un Bugün gazetesinde yer alan sert açıklamalarının “nabız ölçme amaçlı” olabileceğine işaret etti.
Erdoğan, Malkoç’un kendi düşüncelerini dile getirdiğini ve bu konudaki karar makamının Türk hükümeti olduğunu söylemişti. Ali Akel, “Böyle bir açıklamaya nasıl tepki verileceğini görmek istemiş olabilirler,” dedi. Akel, Ankara’nın PYD ve YPG konusunda yaptığı çıkışların hiçbirinin Washington’dan karşılık bulmadığına özellikle işaret etti. Akel, “Böylece, İncirlik Üssü artık bir pazarlık konusu olamaz bence. İki ülke arasında insan haklarından, gazeteciler ve basına yapılan baskılara dek uzanan o kadar çok sorun var ki. Bir de üstüne İncirlik Üssü gelirse gerilim çok artar,” dedi.
“PYD’ye yönelir”
Washington Enstitüsü’nden Dr. Soner Çağaptay, ABD’nin Irak ve Suriye’deki önceliğinin radikal İslamcı terörist IŞİD ile mücadele olduğunu kaydetti. Soner Çağaptay, İncirlik Üssü’nün Ankara tarafından boşaltmasının istenmesi halinde ABD’nin PYD ve Irak Kürt Bölgesi Yönetimi (KRG) ile yeni ittifaklara gireceğini ifade etti.
Çağaptay, Amerikan Kongresi ve Pentagon’da Türkiye ile ilgili pek de iyi olmayan düşüncelerin varlığına dikkat çekti ve “İncirlik adımı ilişkilerde kırılmaya neden olur. Türkiye ile ilgili negatif düşünceler yayılır,” dedi. Soner Çağaptay, İncirlik Üssü nedeniyle Türk-Amerikan ilişkilerinde yaşanacak bir kırılmanın Türkiye’yi Rusya’nın tehditleri karşısında “çırılçıplak” bırakacağını da sözlerine ekledi.
Bazı uzmanlar, bütün komşuları ile sorunlu olan, Rusya ile savaşın eşiğine gelen ve en yakın müttefiki Washington’la bile anlaşamayan Türkiye’nin dış politikasını “facia” olarak niteliyorlar.
