ABD'de enflasyon Ocak ayında gıda, benzin ve ikinci el otomobil fiyatlarının artmasıyla yükseldi.
Çalışma Bakanlığı'nın Çarşamba günkü enflasyon raporuna göre tüketici fiyat endeksi Ocak ayında bir yıl öncesine göre yüzde 3 arttı. Enflasyon, Eylül ayında yüzde 2,4 olarak kayda geçerek son 3,5 yılın en düşük seviyesine gerilemişti.
Veriler, enflasyonun yaklaşık bir buçuk yıl boyunca istikrarlı bir şekilde düştükten sonra yaklaşık son altı aydır FED'in yüzde 2'lik hedefinin üzerinde kaldığını gösteriyor.
Son enflasyon verileri üzerine Dow vadeli işlemleri 400 puan düştü, tahvil getirileri ise yükseldi. Bu durum, yatırımcıların enflasyon ve faiz oranlarının yüksek kalmasını beklediklerinin bir işareti.
Değişken gıda ve enerji kategorileri hariç tutulduğunda, çekirdek tüketici fiyatları Ocak ayında bir yıl öncesine kıyasla yüzde 3,3 arttı. Bu oran Aralık ayında yüzde 3,2 olarak kaydedilmişti. Ekonomistler enflasyonun geleceğine ilişkin daha sağlam bir öngörü sunması nedeniyle çekirdek fiyatları yakından izliyor.
Ağustos 2023'ten bu yana en büyük artış
Fiyatlar Ocak ayında Aralık ayına göre binde beş artarak Ağustos 2023'ten bu yana en büyük artışı kaydetti. Çekirdek fiyatlar geçen ay binde dört artarak Mart 2024'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı.
Gıda ürünleri fiyatları sadece Ocak ayında binde beş artarken, yumurta fiyatlarındaki yüzde 15,2'lik artış, 2015 Haziran ayından bu yana en büyük aylık artışa neden oldu. Yumurta fiyatları bir yıl öncesine kıyasla yüzde 53 oranında yükseldi.
Kuş gribi salgını nedeniyle birçok yumurta üreticisi milyonlarca tavuğu itlaf etmek zorunda kaldı. Bazı marketler tüketicilerin satın alacağı yumurta miktarına sınırlama getirirken bazı restoranlar yumurtalı yemeklere ilave ücret koydu.
Öte yandan otomobil sigortasının maliyeti artmaya devam ediyor. Otomobil sigortası sadece Aralık ayından Ocak ayına yüzde 2 yükseldi. Otel odası fiyatları geçen ay yüzde 1,4 artarken, bir galon (3,8 litre) benzinin fiyatı yüzde 1,8 oranında yükseldi.
Hükümetin mevsimsel ayarlama sürecinin bu etkileri azaltması beklense de, birçok şirket yılın başında fiyatlarını arttırdığı için enflasyon genellikle Ocak ayında sıçrama yapıyor.
ABD Merkez Bankası, enflasyonla mücadele etmek için 2022 ve 2023 yıllarında gösterge faiz oranını son iki yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,3'e yükseltmişti. Enflasyonun Haziran 2022'deki yüzde 9,1'lik zirveden önemli ölçüde düşmesiyle birlikte FED, geçen yılın son üç toplantısında faiz oranını yaklaşık yüzde 4,3'e indirdi.
Faiz oranları
FED yetkilileri, enflasyonun zaman içinde düşeceğinden çoğunlukla emin olsa da faizleri daha fazla indirmeden önce enflasyonun düştüğüne dair daha fazla kanıt görmek istiyor. FED'in faiz oranı genellikle konut kredisi (mortgage), otomobil kredisi ve kredi kartı gibi diğer borçlanma maliyetlerini etkiliyor.
Enflasyonun son dönemdeki yükselişi, FED'in geçen yıl üç kez gerçekleştirdiği faiz indirimlerine ara vermesinin en önemli nedenlerinden biri. FED Başkanı Jerome Powell, Salı günü Senato Bankacılık Komisyonu'na verdiği ifadede, daha fazla faiz indirimi uygulamak için acele etmelerine gerek olmadığını söyledi.
Forum