Singapur’da 50'den fazla savunma bakanı ve güvenlik uzmanının katıldığı Asya Güvenlik Zirvesi’nde ABD ve Çin karşı karşı karşıya geldi. ABD Savunma Bakanı Ashton Carter Çin'in stratejik bölgelerdeki eylemlerinin endişeleri artırdığını söyledi.
Carter, Carter, Çin'in provokatif hamleleri nedeniyle yakında kendi kendisini tecrit edeceğini belirtti.
Endişelerden biri Filipinler'deki Subic Körfezi'nin 200 kilometre batısında Scarborough resifinde su altı kazısı yapıp yapmayacağı. ABD'nin Subic körfezinde üssü bulunuyor ve Carter, Çin'in böyle bir adımının provokatif ve istikrarı bozucu olduğunu söylüyor.
Zirve sonrası gazetecilere konuşan Carter, Çin'in böyle bir hamlesinin, ABD ve diğer ülkelerin tepkisini çekeceğini söyledi. ABD Savunma Bakanı, “Böyle bir hareket bölgedeki tüm ülkelerin endişelerini orataya çıkarır, bu ülkeler artan bir biçimde deniz güvenliği konusunda işbirliği yapıyor ve ABD'ye danışıyor” dedi.
Amerika'nın Sesi'ne konuşan Bonnie Glasser, Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi CSIS'in Çin direktörü. Glasser'a göre ABD'nin olası tepkisi, Filipinler ile ortak savunma anlaşmasının coğrafi olarak sınırlı olmadığını açıklamak. Yani eğer Filipinler'in herhangi bir yerdeki askeri ya da ticari varlığı saldırıya uğrarsa, ABD'nin yardıma gideceğini duyurmak.
Zirveye katılan Çin Halk Kurtuluş Ordusu'ndan Tümamiral Yao Yunzhu da, “Güney Çin Denizi'ndeki Gerilimi Yönetmek” başlıklı oturumda ABD'nin tartışmalı sulardaki askeri devriye özgürlüğünü eleştirdi. ABD'nin manevralarının savaş alanı hazırlığı olduğunu söyleyen Yao, hiçbir ülkenin kendi özgürlük anlayışını, uluslararası bir kural olarak dayatma hakkı olmadığını söyledi.
Pasifik Filosu Komutanı Harry Harris'a göre, Çin'in ABD'ye bu iddialı çıkışları alışılmamış bir durum. Çin'in son bir kaç ayda olumlu davranış gösterdiğini hatırlatan Amiral Harris, “Arda sırada bir olay yaşanıyor ve bunun güvenli olmadığını düşünüyoruz ama bu olaylar genelde çok nadir” dedi.
Singapur'daki konferans, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki hak iddialarına karşı Filipinlerin konuyu Lahey'deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi’ne taşıması sonrasına rastladı. Çin yönetimi, Lahey'in bulgularını ve kararını tanımayacağını ve sürecin meşru olmadığını zaten duyurmuştu.
ABD, Çin'in bu tavrının hata olduğunu düşünüyor. Ashton Carte, Lahey'den çıkacak bir sonucun Çin ve bölgedeki diğer ülkeler için ilkeli bir gelecek sağlayabileceğini söyledi.
Japonya ise, Çin'e destek verdi. Japon Savunma Bakanı Nakatani, konferansta “İlgili mahkemelerce verilecek her türlü yargı kararı tüm taraflarca, uluslararası hukuka uygun olarak incelenmeli” dedi.
Güney Çin Denizi, petrol, doğalgaz ve balıkçılık açısından zengin kaynaklara sahip. Çin, Filipinler, Vietnam, Tayvan, Brunei ve Malezya, bu nedenle Güney Çin Denizi'nde hak iddia ediyor.
