6 Ocak’ta Kongre binasına düzenlenen saldırıyla ilgili ifade veren eski güvenlik yetkilileri, olayların kontroldan çıkmasından istihbaratı sorumlu tuttu. Yetkililere göre, olaylara karşı hazırlıksız yakalanmada "kötü istihbarat" rol oynadı.
Senato'da düzenlenen oturumda ifade veren Temsilciler Meclisi’nin eski protokol müdürü Paul Irving, olayların kontroldan çıkmasında kötü istihbaratın rol oynadığını söyledi.
Kongre binasına 6 Ocak’ta düzenlenen baskının ardından istifa eden Irving, oturumda, olayların olduğu gün eldeki istihbaratın Ulusal Muhafızlar’ın binaya konuşlandırılmasını gerekli gösterir bilgi içermediğini söyledi.
Daha önce, böyle bir durumun “kötü görünebileceği” kaygısından hareketle binaya Ulusal Muhafız birliklerinin konuşlandırılmasının reddedildiği öne sürülmüştü.
Senato İç Güvenlik ve Hükümet İşleri Komisyonu ile Mevzuat Komisyonu’nun ortak oturumunda Senato ve Temsilciler Meclisi’nin aynı zamanda emniyetinden de sorumlu olan protokol müdürleri Michael Stenger ve Paul Irving ifade verdi. Senato'daki oturumlarda ifadelerine başvurulan diğer yetkililer de Kongre Polisi'nin eski şefi Steven Sund ve Washington Metropolitan Polis Teşkilatı Başkan Vekili Robert Contee.
Eski Başkan Donald Trump taraftarlarından oluşan kalabalığın düzenlediği saldırıdan sonra istifa eden Senato ve Temsilciler Meclisi protokol müdürleri Stenger ve Irving, ilk kez kamuoyunun karşısına çıktı.
İki güvenlik yetkilisi birbiriyle çelişti
Güvenlik yetkilileri protestoların 2020 yılında yapılan ve şiddet olaylarının az yaşandığı diğer iki Trump yanlısı gösteriye benzer olmasını beklediklerini kaydetti.
Irving Senato’nun iki komisyonuna gönderdiği yazılı ifadesinde, Trump taraftarlarının eyleminden iki gün önce, 4 Ocak’ta Kongre Polisi'nin eski şefi Steven Sund ve Senato’nun eski protokol müdürü Michael Stenger’la 125 Ulusal Muhafız askerini çağırma olasılığını konuştuklarını aktardı.
Paul Irving, “Medyada tasvir edildiği gibi güvenlik duruşumuzu belirlemede ‘görünüm’ kaygısının bir rolü olmadı. İstihbaratın Kongre binasında asker bulunmasını gerekli gösterip göstermediği üzerinde konuştuk. O zamanki ortak düşüncemiz, ‘Hayır, istihbaratın bunu gerektirmediği’ şeklindeydi” ifadelerini kullandı.
Irving’in bu açıklamaları, Sund’un yaptığı açıklamalarla doğrudan çelişiyor görünüyor. Sund, Ulusal Muhafız birliklerini talep ettiğini ancak Irving’in “Ulusal Muhafızlar’ın varlığının yaratacağı görüntüye dair kaygısının bulunduğunu belirttiğini” söyledi.
Sund, Irving ve Stenger 5 kişinin hayatını kaybettiği 6 Ocak’taki baskının ertesinde istifa etmişti.
Sund Senato komisyonlarındaki oturumda, 6 Ocak’taki manzaranın benzerine, 30 yıllık polis kariyerinde daha önce hiç rastlamadığını söyledi. “Grup binanın çevresine vardığında, daha önceki gördüğüm hiçbir protestocu grubu gibi değildiler” diyen Sund, isyanın kötü planlamanın bir neticesi olmadığını, bir dizi federal dairede yapılan hatalardan kaynaklandığını savundu.
Sund, Kongre Polisi’nin de dahil olduğu hiçbir kolluk biriminin askeri destek veya başka kolluk gücü desteği olmaksızın silahlı ve şiddete başvuran binlerce isyancıyı püskürtmek için eğitilmediğini ya da bunu sağlayacak malzemeyle donatılmadıklarını kaydetti. Sund, göstericilerin işbirliği içinde binaya ne pahasına olursa olsun girmeye odaklandıklarını söyledi.
Demokrat Partili Minnesota Senatörü Amy Klobuchar, Associated Press haber ajansına yaptığı açıklamada, Salı günkü oturumlarda; güvenlik birimlerinin saldırı öncesinde nasıl veri paylaşımı yaptığına, Ulusal Muhafız birliklerinin Kongre Polisi'ne destek olmak için bölgeye sevk edilmelerinin zamanlamasına ve Kongre binasının güvenliğinden sorumlu birimlerin komuta yapısının güvenlik açıklarının ortaya çıkmasında rol oynayıp-oynamadığına odaklanacağını söylemişti.
Senato Mevzuat Komisyonu Başkanı Klobuchar ayrıca Senato komisyonlarının yürüttükleri soruşturmanın parçası olarak Savunma Bakanlığı, İç Güvenlik Bakanlığı ve Federal Soruşturma Bürosu’nun (FBI) Kongre saldırısına verdikleri yanıtı incelemek için en az birer oturum daha düzenlemesinin planlandığını belirtti.
Klobuchar oturumun açılışında yaptığı açıklamada da, “Bu salonda doğruları ve yanıtları öğrenmeliyiz” dedi.
“İstihbarat daireleri bir saldırı olabileceğine dair işaret vermedi”
Sund medyaya verdiği mülakatlarda, Temsilciler Meclisi ve Senato’nun eski protokol müdürlerini 6 Ocak’tan önce Ulusal Muhafızlar’dan destek istenmesi talebine yeşil ışık yakmamakla suçlamıştı. Sund, işgal başladıktan sonra askerler için izin almanın saatlerde sürdüğünü, nihai onayın Savunma Bakanlığı’ndan gelmesi gerektiğini kaydetti.
Sund, istihbarat dairelerinin, Kongre’yi hedef alan bir saldırının olabileceğine dair o dönemde kendilerine bir ihbar iletmediğini söyledi.
Bununla birlikte, Washington Post gazetesi, Kongre polisinin kendi istihbarat biriminin 3 Ocak’ta “Kongre’nin kendisinin” Trump taraftarlarının hedefi olabileceği uyarısında bulunduğunu yazmıştı. FBI da, 5 Ocak’ta güvenlik dairelerini, aşırılık yanlılarının şiddet eylemlerine hazırlandığı yönünde uyardığı açıklamasında bulundu. Ancak bu uyarının büyük oranda, sosyal medya paylaşımları gibi doğrulanmamış istihbarata dayandığı belirtiliyor.
Özel komisyon kurulacak
ABD Kongresi ayrıca Kongre baskınının soruşturulması için partilerüstü ve bağımsız bir komisyon kurulmasını da planlıyor. Kongre'deki bazı komisyonlar, baskının farklı yönleriyle ele alınmasının planlandığını kaydetti. Federal güvenlik güçleri, Kongre baskınına karışmakla suçlanan 230'dan fazla kişiyi tutuklamıştı. Başkan Joe Biden’ın Adalet Bakanlığı’na aday gösterdiği Merrick Garland da Pazartesi günü Senato Adalet Komisyonu'nda düzenlenen onay oturumunda Kongre saldırısına ilişkin soruşturmanın önceliklerinin başında geleceğini söyledi.
6 Ocak'taki saldırı, ABD Kongresi'nin her iki kanadının Joe Biden'ın 3 Kasım 2020 seçimlerinde elde ettiği zaferi tescillemek için ortak oturum düzenlediği sırada yapılmıştı. İsyancılar Kongre binasının pencere ve kapılarını kırmış, güvenlik görevlileriyle arbedeye girmiş, çok sayıda polis olayda yaralanmıştı. Kongre üyeleri saldırıdan korunmak için ofislerine kaçmış, ancak saldırıdan sadece birkaç saat sonra yeniden toplanarak Joe Biden'ın aldığı oyların sayımını tamamlayarak tescil etmişti.
Saldırıda biri Kongre polisi toplam beş kişi hayatını kaybetmişti.
Temsilciler Meclisi, saldırdan sonraki haftalarda destekçilerini isyana teşvik ettiği gerekçesiyle eski Başkan Trump hakkında azil davası açmış, ancak Trump, Senato'da görülen davada aklanmıştı.
