Dünyada kişi başına tüketim oranının en yüksek olduğu ülkelerin başında gelen ABD, ikinci el tüketimde de üçüncü sırada. Genel olarak ‘tasarruf mağazaları’ adıyla bilinen ikinci el ürün işletmelerinin sayısının 28 binden fazla olduğu ülkede ikinci el tüketime adanmış bir gün de var: 17 Ağustos Ulusal Tasarruf Günü.
Tüketiciyi kullanılmış ürün tercih etmeye yönelten etkenler arasında fiyatların ortalama olarak daha düşük olmasının yanı sıra, üretim ve tüketim kültürünün çevresel etkileriyle ilgili farkındalığın artması ve aynı zamanda antika ürünlere duyulan merak da yer alıyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Amerikalılar’ın ifadeleri de ABD’de katlanarak büyümeye devam eden ve son dönemlerde özellikle de genç kuşakların talebinin arttığı ikinci el sektörüne gösterilen ilgiyi yansıtır nitelikte.
Özellikle 19’uncu yüzyılda ekonomik koşulların etkisiyle Avrupa’da yaygınlaşan kullanılmış ürün pazarları, daha tanınmış adıyla ‘bit pazarları’, yıllar içinde ABD dahil dünyanın her köşesine yayıldı. Günümüzde ise bu açık hava pazarlarının yanı sıra ikinci el ürün satış mağazalarının sayısı ve ikinci el ürün sektörünün online piyasalardaki yeri de dikkat çekici düzeyde artışta.
Tüketimin en yaygın olduğu ülkelerden ABD’de, kullanılmış ürün mağazalarına tüm eyaletlerde, neredeyse her şehirde rastlamak mümkün.
Bu mağazalar arasında, 1865 yılında ilk şubesi Londra’da açılan ve kısa sürede ABD’de de faaliyete geçen hayır kuruluşu The Salvation Army (Kurtuluş Ordusu) ve 1902 yılında Boston’da açılan Goodwill gibi bağış toplayarak ihtiyaç sahiplerine hizmet veren eski ve köklü işletmeler de var, son yıllarda ‘hızlı moda’ akımına alternatif olarak piyasada yerini alan ikinci el alım-satım mağazaları da.
Her yıl 17 Ağustos Ulusal Tasarruf Günü’nde bu mağazaların birçoğunda bu güne özel indirimler yapılıyor ya da ikinci el tüketime vurgu amaçlı bağış kampanyaları yürütülüyor.
Uluslararası piyasa araştırmaları kuruluşu IBISWorld’ün yayınladığı güncel verilere göre, toplam ikinci el ürün mağazası sayısının 28 bin 849’a ulaştığı ABD’de bu mağazaların en fazla yer aldığı eyaletlerin başında 1.817 işletmeyle California geliyor. Bunu, 1.387 ile Teksas ve 1.325 mağaza ile Florida takip ediyor.
Kullanışmış ürün sektörüne eBay, Amazon ve Craigslist gibi online mağazaların yanı sıra ThredUp ve Poshmark gibi daha yeni online mağazaların ve Walmart dahil bazı perakende devlerinin de dahil olmasıyla beraber ABD’de ikinci el ürün tüketiminin önümüzdeki yıllarda katlanarak artması bekleniyor.
Amerikalılar’ın yaklaşık yüzde 60’ı ikinci el ürün tüketiyor
Uzmanlara göre, ikinci el ürün tüketimi toplumlarda asırlar öncesinden gelen bir alışkanlık ancak bunun sistematik bir şekilde önce bağışlar sonra da ticaret vasıtasıyla yaygınlaşması özellikle 19’uncu yüzyıla dayanıyor.
Geçmişte, yoksulluk göstergesi ya da bulaşıcı hastalıklara neden olabilecek bir tüketim şekli olarak yorumlanan ikinci el ürün tüketimiyle ilgili bakış açısında özellikle son yıllarda hem çevresel farkındalığın hem de hızlı moda ve enflasyon karşısında alternatif arayışının artmasıyla beraber büyük bir değişim görülüyor.
Bireysel alım gücü ve ekonomik büyüme oranının diğer ülkelere kıyasla daha yüksek olduğu ülkelerde ikinci el tüketimin de daha yaygın olması dikkat çekiyor.
Veri analizi kuruluşu Statista’ya göre, 18-64 yaş arası Amerikalılar’ın yüzde 59’u, 2022 Nisan ayından 2023 Mart ayına kadar geçen süre içinde çeşitli kategorilerden ikinci el bir ürün ya da ürünler satın aldı.
ABD’nin yüzde 59 oranla üçüncü sırada olduğu Statista’nın ‘ikinci el tüketim oranı’ listesinde ilk sırada yüzde 62 oranla Avustralya ve ikinci sırada yüzde 60 oranla Hindistan yer alıyor.
COVID-19 pandemisiyle beraber büyüyen ekonomik sıkıntılar da, son dönemlerde bu oranların artmasına neden olurken, sürdürülebilir tüketime katkı sağlamak amacıyla kullanılmış ürün tercih ettiklerini söyleyenlere de daha sık rastlanıyor.
VOA Türkçe’nin mikrofon uzattığı Virginia sakini Alex Sivolov, COVID öncesinde de tasarruf mağazalarından alışveriş ettiğini söylüyor ve ekliyor: “Dürüst olmak gerekirse, ilk başlarda ikinci el tüketimin etkisi üzerinde düşünmüyordum. Sadece, diğer mağazalarda bulamayacağım eski ve özgün ürünler bulmak için geliyordum. Ama daha sonra bu mağazalar sayesinde kaynaklar açısından da tasarruf ettiğimizi fark ettim.”
İkinci el piyasası yeni ürün piyasasından daha hızlı büyüyor
Piyasa araştırmaları yürüten Transparency Market Research tarafından yayınlanan rapora göre, 2022 yılında kullanılmış ürün sektörünün küresel çapta piyasa hacmi 405 milyar dolar olarak belirlendi. 2031 yılı itibariyle bu rakamın 1 trilyon doları geçeceği belirtiliyor.
2023-2027 yılları arasında perakende sektöründe görülecek yıllık küresel ortalama büyüme oranı yüzde 4,4 olarak hesaplanırken, aynı dönemde ikinci el ürün piyasasında yüzde 30’un üzerinde bir büyüme kaydedilmesi bekleniyor.
Bu durum, ikinci el sektörünün hızla büyüdüğü ABD için de geçerli. IBISWorld’e göre, ülkede şu an 28,7 milyar dolar olan kullanılmış ürün piyasa hacmi, 2027 yılı itibariyle 70 milyar doları geçecek.
Kullanılmış akıllı telefonlardan kitap, ev eşyaları ve antika parçalara varana kadar birçok farklı ürünün alınıp satıldığı ikinci el ürün sektöründe en yoğun talep alan ürünler ise kıyafetler.
Online ikinci el giyim mağazası ThredUp’ın yayınladığı güncel verilere göre, ikinci el giyim sektörünün küresel piyasa hacmi 177 milyar dolara ulaşmış durumda. Küresel çapta yeni giyim ürünü üretiminden ortalama olarak üç kat daha hızlı büyümesi beklenen ikinci el giyim sektörünün 2027 yılı itibariyle 350 milyar dolarlık bir sektör haline geleceği tahmin ediliyor.
2022 yılında ortalama olarak yüzde 28 oranında büyüme kaydedilen ikinci el giyim sektörünün küresel giyim endüstrisi içindeki pay oranının ise 2024 yılı itibariyle yüzde 10’a ulaşması bekleniyor.
Başkent Washington’da ve Maryland’da şubeleri olan Reddztrading ikinci el giyim ve aksesuar mağazasının sahibi Wendy Red de son 12 yıldır bu sektördeki değişimi yakından gözlemleyenler arasında.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Red, bir taraftan moda severlere, tanınmış markaların kullanılmış ürünlerini ekonomik fiyatlarla yeniden satışa sunarken bir taraftan da son yıllarda değişim gösteren müşteri profilini de dikkate aldıklarına vurgu yaparak, “Bize gelen müşterilerin yaşları 16 ila 60 arasında değişiyor. Herkes burada alışveriş yapıyor. Bu nedenle de herkese uygun ürünlerimiz var” diyor.
İkinci el sektörünün en büyük tüketici kitlesi: Y ve Z Kuşakları
Birleşmiş Milletler (BM) sürdürülebilirlik hedefleri kapsamında geri dönüşüm projelerinin yanı sıra ikinci el tüketim alışkanlığının da artması için çeşitli adımlar atılıyor.
Çevresel sorunlar dahil sosyal sorumluluk farkındalığına diğer kuşaklara kıyasla daha fazla önem verdiği gözlemlenen Y ve Z kuşakları, ikinci el tüketim sektörünün başlıca müşterileri arasında.
ThredUP raporuna göre, Z kuşağından bireylerin yaklaşık üçte biri kullanılmış ürün satın alma alışkanlığı edinmiş durumda. Bu kuşaktaki kişiler ile birlikte benzer tüketici davranışlarının gözlemlendiği Y kuşağının, önümüzdeki 4 yıl içinde tüm ikinci el piyasası içinde tüketici kitlesinin üçte ikisini oluşturması bekleniyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Reddztrading Satış Sorumlusu Ava Faiallo, kendisinin de ikinci el ürünleri tercih ettiğini belirterek, çalıştığı ikinci el mağazası dahil genel olarak tasarruf mağazalarına gelen müşteriler arasında çocuk ve gençlerin de arttığına vurgu yapıyor: “Son dönemlerde çocuklar ve gençlerin tasarruf mağazalarına ve diğer ikinci el ürün mağazalarına giderek daha sık geldiğini görüyoruz. Çünkü bunun çevre için daha iyi olduğuna inanıyorlar. Ve ayrıca bu mağazalardan alışveriş yapmaktan hoşlanıyorlar çünkü eğlenceli oluyor” diyor.
Forum