ABD’nin New York kentindeki federal savcılarca, Halkbank hakkında aralarında İran’a karşı yaptırımların delinmesi ve dolandırıcılığın da bulunduğu 6 ayrı suçtan dolayı iddianame hazırlandı. 45 sayfalık iddianamede “Halkbank üst yönetiminin Türk hükümetinin üst düzey yetkilileri tarafından desteklendiği ve korunduğu” ifadesi yer aldı.
New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi'ne sunulan iddianamede Halkbank’ın 2012 ve 2016 yılları arasında İran’ın uluslararası piyasalarda petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği geliri harcamasına imkan veren bir tezgahın paravan şirketler ağını kullanarak uygulanmasına yardımcı olduğu ve bunun da ABD yaptırımlarının ihlalini oluşturduğu belirtildi. Söz konusu tezgahın da hem İran hem de Türkiye’deki üst düzey yetkililerin sağladığı korumayla uygulandığı, bu yetkililerin bazılarının milyonlarca dolar rüşvet aldıkları belirtildi.
ABD Adalet Bakanlığı’nın internet sitesinde paylaşılan açıklamada, ABD’li savcı Geoffrey Berman “Halkbank’ın Genel Müdür Yardımcısının adil ve kamuya açık bir şekilde yargılanmasında ortaya çıkan gerçekler Halkbank’ın üst düzey yönetiminin ABD’nin İran’a yönelik olarak uyguladığı yaptırım rejiminin etrafından dolanmayı amaçlayan bu tezgaha katıldığını gösterdi” ifadelerini kullandı. Halkbank’ın davranışı sebebiyle Amerikan mahkemesinde hesap vermesi gerektiğini savundu.
İran’ın Türkiye’nin ulusal petrol ve doğal gaz şirketine petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği gelirin Halkbank’taki hesaplara aktarıldığı, bu hesapların İran Merkez Bankası, İran Ulusal Petrol Şirketi ve Ulusal İran Gaz Şirketi adına oldukları belirtildi.
“İran’a karşı ABD yaptırımları ve ABD bankalarında para aklamayla mücadele politikası sebebiyle İran’ın bu fonlara erişip bunları İran’a transfer etmesinin ya da bu parayı İran hükümeti kurumları ve bankaları yararına uluslararası transferlerde kullanmasının zor olduğu ve bu nedenle de 2012 yılı itibariyle milyarlarca dolar paranın İran Merkez Bankası’nın ve diğer İran kurumlarının Halkbank’ta bulunan hesaplarında toplandığı” belirtildi.
Halkbank’ın İran yararına olduğunun ortaya çıkarılması halinde ABD yasaları gereğince bankayı yaptırıma maruz bırakacak üstü örtülü bazı işlemlerde bulunduğu ifade edildi. “İran’ın petrol ve doğal gaz satışından elde edilen ve Halkbank’taki hesaplarda tutulan paranın İran hükümeti yararına altın almak için kullanılması, paranın ikili ticaret kurallarını ihlal ederek İran’a ihraç edilmeyen altın almak için kullanılması ve İranlı müşteriler tarafından gıda ya da tıbbi malzeme alınmış gibi gösterilerek dolandırıcılık içeren işlemlerin yapılmasını kolaylaştırmak” da bu üstü örtülü işlemler arasında sayıldı.
Halkbank’ın bu yöntemleri kullanarak üstü örtülü bir şekilde yaklaşık 20 milyar doları transfer ettiği belirtildi. “Üst düzey Halkbank yetkilileri bu işlemlerin gerçek içeriklerini ve özelliklerini ABD Maliye Bakanlığı yetkililerinden gizledi ve bu şekilde Halkbank İran hükümetine ABD yaptırımlarına hedef olma ve ABD’nin mali kurumlarında muhabir banka hesabı tutma imkanını kaybetmeden riskiyle karşı karşıya kalmadan milyarlarca dolar değerinde hizmet sağlayabildi” ifadeleri kullanıldı.
Söz konusu tezgahın amacının Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde paravan şirketler adına tutulan ve İran’ın petrol satışından elde ettiği paradan oluşan bir havuz oluşturmak olduğu belirtildi. Bu fonların da İran hükümeti ve bankaları adına uluslararası ödemeler yapmak için kullanıldığı ve buna ABD mali sistemi kullanılarak ve yaptırım yasaları ihlal edilerek yapılan transferlerin de dahil olduğu vurgulandı.
Halkbank hakkında iddianamede “ABD’yi dolandırmak amacıyla komplo kurmak, Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası’nı ihlal etmek için komplo kurmak, bankacılık dolandırıcılığı, bankacılık dolandırıcılığı yapmak amacıyla komplo kurmak, kara para aklamak ve kara para aklamak amacıyla komplo kurmak” suçlamaları yer aldı.
