Başkan Donald Trump tüm ülkeleri Kuzey Kore’nin yarattığı tehdide karşı koymaya ve bu ülkeye “çok çok kötü davranışlarının neticelerinin olacağını” açıkça göstermeye çağırdı.
Trump Polonya’yı ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, kırmızı çizgi çizmeyi ya da planları hakkında konuşmayı tercih etmediğini ancak “bazı oldukça sert şeyler” düşündüğünü söyledi, detay vermedi.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley de Güvenlik Konseyi üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, ABD’nin Kuzey Kore’nin kıtalararası balistik füze denemesinin oluşturduğu tehdide karşı askeri seçenekleri kullanmaya hazır olduğunu kaydetti. Ancak Haley, krizi diplomatik ve ekonomik tedbirlerle çözmeye çalışmanın en iyi yol olacağını söyledi.
Haley, ABD’nin kendisini ve müttefiklerini savunmaya hazır olduğunu vurguladı. ABD’nin Güney Kore’de 28 bin 500, Japonya’da da 50 bin civarında askeri bulunuyor.
Haley, “Eğer ihtiyaç duyarsak onları kullanacağız ama bu yönde adım atmayı tercih etmeyiz” dedi.
Kuzey Kore’nin ilk kez kıtalararası bir balistik füzeyi başarıyla denemesi, dünya genelinde kınamalara ve diplomatik krize neden oldu. Kuzey Amerika’nın belli kesimlerinin Pyongyang’ın denediği son füzenin menziline girdiği sanılıyor.
Genel tehdit hala sınırlı
Amerikalı askeri yetkililer, Kuzey Kore’nin askeri eylemi hakkında endişe duyacak birden fazla nedenin bulunduğunu ancak ABD ve müttefiklerine, özellikle de Japonya ve Güney Kore’ye yönelik tehdidin hala sınırlı olduğunu belirttiler.
Haley, ABD’nin kısa bir zaman içinde Kuzey Kore’ye yönelik yeni bir yaptırım paketi sunacağını duyurdu.
Amerikalı yetkililer, düşünülen yeni yaptırımlar arasında, Pyongyang’ın askeri ve silah programlarına petrol ve diğer enerji kaynaklarının akışını kısıtlamak, Kuzey Kore’ye hava ve deniz trafiği üzerindeki kontrolleri sıkılaştırmak ve Kim Jong Un rejiminin üst düzey yetkililerini nükleer silah geliştirme programının sonlandırılması yönünde uluslararası toplumun taleplerine meydan okumadan dolayı sorumlu tutmak gibi düzenlemelerin olduğu bilgisini verdiler.
ABD ve Çin, Kuzey Kore konusunda ne yapılması gerektiği noktasında birbirinden çok farklı pozisyonlara sahipler ve Pekin’in ABD’nin atacağı adıma nasıl bir yanıt vereceği Amerika’nın çabasının başarısı açısından kilit önemde olacak.
BM Temsilcisi Haley, Çin’i kastederek, “BM Güvenlik Konseyi kararlarını ihlal ederek, Kuzey Kore’yle ticarete izin veren, hatta teşvik eden ülkeler var. Bu ülkeler ABD’yle de ticaret sözleşmelerini devam ettirmek istiyorlar. Bu olmayacak” dedi. Haley, Trump yönetiminin, ülkeler uluslararası güvenlik tehditlerini ciddiye almadığında, “ticaret alanındaki yüksek kabiliyetlerini” kullanmaya hazır olduğu uyarısında bulundu.
Çin-Kuzey Kore ticareti
Çin, Kuzey Kore’nin en büyük ticaret ortağı ve Nisan ayında açıklanan Çin verilerine göre iki ülke arasındaki ticaret hacmi yılın ilk yarısında yüzde 37,4 oranında arttı.
Çin, geçen Şubat ayında, 2017 sonuna kadar Kuzey Kore’den tüm kömür ithalatını askıya alma kararını duyurdu. Kömür, Pyongyang’ın tek başına en büyük ihraç ürünü ve Çin’in bu adımı Pyongyang’a yüz milyonlarca dolara mal olabilir.
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Liu Jieyi, Kuzey Kore’nin füze denemesinin “kabul edilemez” ve BM kararlarının “kasten ihlali” olduğunu söyledi ancak Pekin’in yeni yaptırımları destekleyip-desteklemeyeceği hususunda bir yorum yapmadı ve Kore yarımadasındaki krize askeri çözüm fikrini de reddetti.
Çin, Pyongyang’ı askeri programlarını askıya almaya, ABD ve Güney Kore’yi de yıllık ortak askeri tatbikatlarını aynı şekilde askıya almaya çağıran bir tasarı teklifi sundu. ABD şu ana kadar bu fikri reddetmiş durumda.
Amerikalı yetkililer, Pyongyang’ın ilk kez kıtalararası bir silahı göstermesinin dünyanın dikkatini çektiğini belirterek, Kore yarımadasındaki gerilimlere diplomatik çözüm bulma yönündeki fırsat penceresinin “hızlıca kapanmakta olduğu” uyarısında bulundu.
Amerikalı askeri yetkililer, endişe duymak için yeterli neden bulunmasına rağmen ABD ve müttefiklerine yönelik tehdidin hala “sınırlı” olduğunu da kaydetti.
Columbia Üniversitesi profesörü Stephen Noerper, Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, Kuzey Kore’nin nükleer savaş başlığı fırlatma kapasitesine sahip olmak için “daha yolu olduğunu” söyledi.
Noerper, “Dolayısıyla şunu hatırlamalıyız; süratli biçimde gelişme katediyor olsalar ve bu en yüksek endişe kaynağı oluştursa da, aynı zamanda aşırı tepki göstermeme, Kuzey Kore’nin propaganda makinesinin ekmeğine yağ sürmeme noktasında da dikkatli olmalıyız” diye konuştu.
