Türkiye’deki darbe girişiminin ardından sayıları her geçen gün, neredeyse her saat artan tutuklama ve görevden almalar Avrupa Birliği tarafından yakından ve endişeyle izleniyor. Avrupa Birliği, hükümet tarafından izlenen yaklaşımın hukukun üstünlüğü ve demokrasi açısından sakıncalı bir boyuta ulaştığı görüşünde. Verilen mesajlar, gelinen aşamada gerek idam cezası gerekse hukukun üstünlüğü konusunda net tavır koyan ve söze değil eyleme bakma yaklaşımını tercih ettiğinin sinyallerini veren Avrupa Birliği’nin durumdan rahatsız olduğunu gösterir nitelikte.
Bu kadar tutuklama ve görevden almanın son derece spesifik bir yaklaşımla ve darbe girişiminin üzerinden kısa süre geçmesinin ardından hızla gerçekleştirilmesi Avrupa Birliği’nde şaşkınlık yaratmış durumda. Bu bağlamda listelerin daha önceden hazırlandığına yönelik algı zemin kazanıyor.
Avrupa Birliği’nde listelerin önceden hazırlanmış olabileceğine vurgu yapan ilk isim Avrupa Birliği Komisyonu’nun Avrupa Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakerelerinden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn oldu. Hahn pazartesi günü yapılan Avrupa Birliği Dışişleri Konseyi öncesinde yaptığı açıklamada, “Olayın hemen sonrasında listeler mevcut. Bu da belli bir aşamada kullanılmak üzere önceden hazırlandığına işaret ediyor” demişti.
Bu açıklamaya tepki Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'dan gelmişti. Çavuşoğlu yaptığı açıklamada, “AB Komiseri Hahn’ın ‘darbe girişimine dair tutuklama listelerinin önceden hazırlandığına’ yönelik ifadeleri kabul edilemez. Maalesef Hahn’ın ülkemizde yaşanan gelişmeleri bütünüyle kavrayamadığı görülüyor” ifadelerini kullanmıştı.
Çavuşoğlu konuya ilişkin açıklamasında şunları dile getirmişti: “AB ve müttefiklerimizden temel beklentimiz ülkemizdeki demokratik süreci desteklemeleri ve darbe girişimini şiddetle kınamalarıdır. Türkiye, hiçbir şekilde, insan hakları, hukukun üstünlüğü ve sivil demokratik kazanımlardan geri adım atmayacaktır. Bu yüzden, Komiser Hahn dahil hiç kimse kanlı darbe girişimine dair devam eden hukuki süreç hakkında peşin hüküm veremez.”
Çavuşoğlu’nun açıklamalarının ardından liste konusunda Avrupa Birliği kanadından verilen mesajlar sürdü. Hahn, sözlerinin arkasında. Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu’nda düzenlenen olağanüstü nitelikli Türkiye oturumuna katılan Hahn, “Birkaç saat içerisinde böyle listeler ortaya çıkarmak birçok yönetimin yapabileceği bir şey değil. Aylar önce Türkiye’deyken bana Gülen hareketi taraftarlarının yargı ve güvenlik güçleri gibi kurumlarda yer aldığına dair kayıtların olduğu söylenmişti. Bu bir sır değildi” dedi.
Benzer bir açıklama Avrupa Dışişleri komisyonu Başkanı Elmar Brok’tan geldi. Brok, Bu kadar kısa sürede binlerce kişi için liste hazırlanması inanılmaz bir idari performans “ dedi.
Hahn’ın liste vurgusuna katılan bir başka isim de Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye Raportörü Kati Piri oldu. Piri, “Türk hükümetinin darbe girişimine katılanların peşine düşme ve bunları adalet önüne çıkarma hakkı ve yükümlülüğü var. Ancak yaşananlar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın cadı avı yürüttüğü yönünde korku yaratıyor” dedi. Listelerin önceden hazırlanmış olabileceği çok sayıda parlamenter tarafından dile getirildi.
