Hamid Karzai Afganistan’ın demokratik yolla seçilen ilk cumhurbaşkanı.
Batılı liderlerin sevdiği Karzai, Afganistan’da hakimiyet süren radikal İslamcılar veya diktatörlerden çok farklıydı.
Christine Fair Georgetown Üniversitesi’nde Güney Asya uzmanı:
“Kimsenin yapamadığını yaptı ve sorunlu da olsa demokratik bir geçiş döneminde ayakta kalmayı başardı.”
11 Eylül saldırılarından sonra Amerikan birlikleri Taleban’la savaşmak için Afganistan’a girdi. Geçici hükümeti yönetmek üzere seçilen Karzai, sonrasında iki cumhurbaşkanlığı seçimi kazandı.
Ancak Taleban’a karşı yürütülen savaşta sivil kayıplar artınca, Cumhurbaşkanı Karzai ve Batılı destekçileri arasındaki ilişki gerildi.
Amerikan halkına duyduğu hayranlığı dile getiren Karzai, Amerikan yönetimine karşı aynı hisleri taşımadığını da söyledi:
“Amerikan yönetiminin Afganistan ve Afgan halkına karşı tavırlarından şikayetçiyim ve Amerika’ya çok kızgınım.”
Başkan Barack Obama, Amerikan askerlerini 2014’ün sonunda Afganistan’dan çekmeye hazırlanıyor:
“Bu yılın sonunda geçiş dönemi tamamlanacak. Ülkedeki güvenliğin sorumluluğu tamamen Afgan yetkililere geçecek ve Afganistan’daki muharip güçlerimiz tamamen çekilecek.”
Cumhurbaşkanı Karzai, 10 bin Amerikan askerinin Afganistan’da kalmasına izin veren anlaşmayı imzalamadı.
Uluslararası Kriz Grubu’ndan Graeme Smith gibi bazı uzmanlar kaygılı:
“Afganistan’da hükümet dağılır ve güvenlik güçleri isyancılara karşı kaybetmeye devam ederse, Karzai geride kanlı bir miras bırakmış olacak.”
Karzai’nin komşu Pakistan’la ilişkileri de gergindi. Karzai, İslamabad’ı Agfanistan’daki hedeflere saldıran teröristlere sığınak sağlamakla suçladı.
Ancak Pakistanlı uzman İmtiyaz Gül gelecekten umutlu:
“Karzai’nin cumhurbaşkanlığı İslamabad’la sürekli sürtüşmeye yol açtı. Yeni cumhurbaşkanının Pakistan’la yeni bir sayfa açacağına inanıyorum.”
Öte yandan, Karzai döneminde ekonomi önemli bir büyüme kaydetti, ortalama yaşam süresi 20 yıl uzadı ve milyonlarca kadına daha fazla imkan verildi.
Ancak yolsuzluk sorunu tırmanmaya devam etti.
Georgetown Üniversitesi’nden Christine Fair: “Karzai’yi, yolsuzluklara karışmış, Amerika’nın ordusundan ve parasından yararlanan, ancak Amerika’nın yaptığı fedakarlıklara saygısızlık eden bir lider olarak görenler var.”
Karzai dönemindeki kazanımlarının kırılgan olduğunu söyleyen uzmanlar, Amerikan askerlerinin çekilmesinden sonra Afganistan’ın kendi ayakları üzerinde durmak zorunda kalacağını ve bunun da kolay olmayacağını vurguluyor.
