Afganistan’da Sivil Ölümler Tırmanıyor

Birleşmiş Milletler Afgnanistan Yardım Birimi’nin, merkezi Cenevre’de bulunan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’yle birilikte hazırladığı Afganistan raporunda, ülkedeki sivil ölüm oranının yılın ilk yarısında yüzde 24 arttığına dikkat çekiliyor. BM raporu, sivil kayıplardaki artıştan Taleban’ı sorumlu tutuyor.

Rapor, Afganistan’da sivil halkın durumunun kötüleşmesini, ülkedeki çatışmaların, kara savaşına dönüşmesine bağlıyor. Raporda, kara çatışmalarında ölenlerin sayısının, ev yapımı patlayıcılar yüzünden ölenlerin sayısını geçtiği vurgulanıyor.

BM raporu, çok sayıda çocuk ve kadının da kara çatışmalarında vurulduğunu kaydederken, BM İnsan Hakları Dairesi Sözcüsü Cecile Pouilly, kara savaşının Afgan halkı üzerinde çok yıkıcı bir etkisi olduğunu söylüyor.

Pouilly, “2014’ün ilk yarısında Afganistan’da ölen veya yaralanan çocuk sayısı 1000’in üzerinde ve bu da geçen yıla göre yüzde 30 artış anlamına geliyor. Aynı şekilde, yaralanan kadın sayısı da rekor düzeyde arttı. Bu kadınların 64’ü 2014’ün ilk altı ayında yaşanan kara çatışmalarında yaralandı. Çatışmalar kamu mekanlarında, sıradan insanların yaşadığı bölgelerde yoğunlaşıyor” diye konuşuyor.

BM raporu, kara çatışmalarında havan topu, roketli el bombaları ve hafif savaş silahlarından kaynaklanan ölüm ve yaralanmaların büyük oranda arttığını belirtiyor. Yılın ilk yarısında 4,853 ölüm kaydeden BM, bu ölümlerden 1,564’ünün sivil ölüm olduğuna dikkati çekiyor.

Her beş sivil ölümden ikisine kara çatışmalarının sebep olduğunu vurgulayan rapor, bu sayının sivil ölümlerin yüzde 39’una eşit olduğunu belirtiyor.

Rapor, yılın ilk altı ayında hükümet karşıtı örgütlerin kullandığı patlayıcıların, sivil ölüm nedenleri arasında ikinci sıraya yerleştiğini vurguluyor. Üçüncü ölüm ve yaralanma nedeni olarak da, bu örgütlerin düzenlediği intihar saldırıları gösteriliyor.

Cecile Pouilly, askeri hedeflere düzenlenen saldırılardan 76’sını ve sivilleri hedef alan saldırılardan 69’unu Taleban’ın üstlendiğini söylüyor.

Pouilly sivil kurbanlar arasında aşiret üyeleri, devlet memurları ve sıradan vatandaşlar olduğunu söylüyor.

Pouilly bu ölümlerin savaş suçu kapsamına girdiğini söylüyor: “Asker ve sivil hedefleri birbirinden ayıramayan veya kasıtlı olarak sivilleri hedef alan saldırılar uluslararası insan hukukunun ciddi ihlalidir.”

BM Afganistan Yardım Dairesi, sivil ölümleri izlemeye 2009’da başladı. BM, 2009’un ilk yarısıyla karşılaştırıldığında, 2014’ün ilk altı ayında hükümet karşıtı örgütlerin sebep olduğu sivil ölümlerin ikiye katlandığını belirtiyor. BM buna karşılık, hükümet yanlısı güçlerin 2009-2014 yılları arasında öldürdüğü sivil sayısının yarı yarıya azaldığını vurguluyor.

BM raporu, hükümet yanlısı güçlerin, bu yıl meydana gelen sivil ölümlerin yüzde 9’undan sorumlu olduğunu kaydederken, ölümlerin yüzde 8’inin Afgan ulusal güvenlik güçlerinin, yüzde 1’inin de uluslararası güçlerin saldırılarından kaynaklandığının altını çiziyor.