Türkiye’yi Avrupa Birliği’yle üyelik müzakerelerine başlamadan hemen önce 2004’te siyasi denetim sürecinden çıkarıp insan hakları ve hukuk devleti alanında yükümlülüklerini kısmen yerine getirmiş ülkeler için öngörülen “denetim sonrası diyalog sürecine” sokan Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), bu statünün devam edip etmeyeceğine karar vermek için Fransız raportör Josette Durrieu’yü Türkiye’ye gönderiyor.
AKPM, Türkiye’nin bu statüsünün sürüp sürmeyeceğini 2013’te ele almış ancak 2004’te belirlenen yol haritasında yer alan unsurların tamamının hayata geçirilmemesi nedeniyle Ankara’nın iki yıl daha bu süreçte kalmasına karar verilmişti.
Denetim süreci tamamen kapatılmış bir demokrasi, Avrupa standartlarına ulaşmış bir demokrasi anlamına geldiğinden bu sürecin tüm unsurlarıyla sona ermesi Türkiye açısından büyük önem taşıyor.
AKPM, Türkiye’yi denetim sürecinden çıkardığı 2004’te aldığı kararda, 12 maddede adım beklediğinin altını net şekilde çizmişti. 1982 Anayasası’nın değiştirilmesi, yüzde 10’luk seçim barajının değiştirilmesi, vicdani ret hakkının kabul edilmesi ve askerliğe alternatif olacak sivil hizmet oluşturulması, mültecilerle ilgili Cenevre Konvansiyonu’na yönelik coğrafi sınırlamanın kaldırılması gibi istekler bu maddeler arasında yer alıyordu.
Türkiye’nin denetim sürecinin tam olarak kapatılmamasında ifade özgürlüğü, eğitimle bağlantılı olarak laiklik ilkesi, sendikal haklar, LGBT hakları, toplanma özgürlüğü, güvenlik birimlerinin orantısız güç kullanımı, Türk Ceza Kanunu, Terörle Mücadele Yasası ve o dönemdeki Ergenekon, Balyoz ve KCK gibi davalardaki savunma hakları gibi başlıklar etkili olmuştu.
Durrieu, tüm bu konuları ele almak ve üst düzeyli temaslarda bulunmak üzere 30 Nisan – 4 Mayıs arasında Türkiye’de bulunacak. Durrieu, ziyaretinde çözüm sürecinden sorumlu Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan başta olmak üzere çok sayıda bakanın yanı sıra Fener Rum Patriği Bartholomeos, Ermeni Patriği Aram Ateşyan ve Alevi toplumunun temsilcileriyle de bir araya gelecek. Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan ve HDP temsilcileriyle de görüşecek olan Durrieu’nün Suriye sınırına yakın bölgelerde de incelemelerde bulunması öngörülüyor.
