31 Mart Seçimleri’nden hemen önce seçimlerden bir hafta sonra ekonomideki yeni yol haritasını açıklayacağını belirten Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İstanbul’da düzenlediği toplantıyla "Yeni Ekonomi Programı Yapısal Dönüşüm Adımları 2019"u açıkladı.
Yeni Ekonomik Program (YEP) kapsamında devreye sokulacak yapısal dönüşümün ana ayaklarını, “kamu bankalarının sermaye yapısını güçlendirmek”, konkordato ve kredi yapılandırması isteyen şirketler için “enerji girişim sermaye fonu ve gayrimenkul fonu kurmak”, “kıdem tazminatı reformunu hayata geçirmek”, gıda enflasyonu ile mücadele için “Tarımda Milli Birlik Projesi” ve “yargı reformu projesi” oluşturuyor.
Bütçe hedeflerini tutturacak tasarruf adımlarının devam edeceğini söyleyen Bakan Albayrak, mali disiplinin de süreceğini belirtirken büyüme ve istihdamı desteklemek için bir kısım vergi teşviklerinin uygulanacağını da dile getirdi.
Piyasalardan pozitif reaksiyon gelmedi
Albayrak’ın açıklamalarına piyasadan olumlu bir karşılık gelmedi.
Salı günü piyasa kapanışında 5,6946 olan Dolar/TL kuru Albayrak’ın konuşması sırasında bir ara 5,70 direncini aşsa da piyasa kapanışına doğru 5,6876’ya geriledi.
İki yıllık Türkiye tahvil faizi ise yüzde 21,26’dan yüzde 21,74’e yükselerek bir önceki güne yaklaşık binde 48 artış gösterdi.
“Kamu bankalarına 28 milyar TL, Devlet İç Borçlanma Senedi Verilecek”
Ancak reform programında ana hedef, bankacılık sektörünün desteklenmesi olarak görülüyor.
Bankacılık sektöründe tahsili geçmiş hariç alacakların 2 trilyon 513 milyar TL olduğunu söyleyen Hazine ve Maliye Bakanı, “Geri ödemede sorun beklenmeyen kredilerin toplam krediler içindeki oranı yüzde 89 seviyesindedir. Geri ödemelerinde geçici olarak zorluk yaşanan kredilerin payı ise 276 milyar TL, yani toplamda yüzde 11 seviyesindedir. İlk adımımız kamu bankalarımızın sermayelerini güçlendirmek için olacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı ihraç edeceği 28 milyar TL’lik ikrazen Özel Tertip Devlet İç Borçlanma Senetleri’ni kamu bankalarına verecektir. Böylelikle kamu bankalarının sermaye yeterlilik ve likidite karşılama oranları artırılarak bilançoları daha da dirençli hale getirilecektir. Özel bankalarımız yeniden sermayelendirme planlarını yapıyorlar” dedi.
“Enerji Girişim Sermaye Fonu ve Gayrimenkul Fonu kurulmasını gündeme aldık”
Ekonomin bir başka sorunun konkordatolu firmalar olduğunun altını çizen Albayrak, yedi büyük bankaya eklenen diğer bankaların konkordatolu firmaların kredi borçlarının yapılandırılması için görüşmelerin devam ettiğini ifade etti.
Hazine ve Maliye Bakanı, “Dünyada bugün en başarılı modeli ülkemize uyarlayacağız. Bu sayede, icra-iflas ve ipoteklerin nakde çevrilmesinin de daha kolay olacağı bir yapıyı oluşturmuş olacağız. Bankalarımızın NPL’leri (anapara ve faiz ödeyemeyecek hale gelmiş kredi) ile ilgili tabloyu ortaya koyduk. Yüzde 4.2’lik bir oran var ve bu oranın oldukça iyi bir seviye olduğunu tüm paydaşlarımız ve sektörümüz kabul ediyor. Enerji ve inşaat gibi yüksek NPL’lerin olduğu iki sektörde, sorunlu varlıkları alıp, borç-hisse takası ile dışarı çıkaracak ve bankaların bilançolarını temizleyeceğiz. Bunun için, Enerji Girişim Sermaye Fonu ve Gayrimenkul Fonu kurulmasını gündeme aldık” dedi. Yol haritasında bir başka dikkat çekici konu, emeklilik sisteminin reforme edilmesi ya da bir başka deyişle kıdem tazminatı reformu.
Albayrak, Türkiye’nin yıllardır gündeminde olan ancak işçi ve işveren tarafının bir türlü anlaşamadığı kıdem tazminatı fonunu 2010 yılında yürürlüğe sokmayı planlıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı, “Artık vatandaşlarımız, emekli olunca nasıl geçinirim kaygısı taşımayacaklar. Tamamlayıcı emeklilik sistemiyle birlikte ülkemizde tasarrufları arttırarak dış finansman bağımlılığını azaltacağız. Bu da ekonomimizi dış müdahalelere karşı çok daha güçlü hale getirecek. Sistemde biriken fonların sermaye piyasaları üzerinden reel sektöre ve ülkemizin sürdürülebilir büyümesine kanalize edilmesini sağlayacağız. Bu sistemle birlikte Kıdem Tazminatı Reformu’nu da hayata geçireceğiz. Tüm paydaşlarımızın katılımı ile, tıpkı çalışanlardan olduğu gibi iş verenden de yapılacak kesintiler BES ile entegre Kıdem Tazminatı Fonu’nda toplanacak” dedi.
DİSK: “Kıdem tazminatına göz koyan hiçbir adıma izin vermeyeceğiz”
Ancak Bakan Albayrak’ın açıklamalarına mürekkebi kurumadan işçi tarafından olumsuz yanıt verdi.
1 Mayıs kutlama programını oluşturmak için toplanan DİSK Başkanlar Kurulu sırasında konuşan Arzu Çerkezoğlu, “Yapısal reformlar adı altında işçi sınıfının haklarını geriletecek, kıdem tazminatına göz koyacak, güvencesiz çalışmayı yaygınlaştıracak, halkın ekmeğini küçültecek, adaletsizliği büyütecek, “yüzde 99’a karşı yüzde 1’i” kurtarmaya yönelik hiçbir adıma izin vermeyeceğiz” dedi.
CHP’li Öztrak: “Çıkardıkları ekonomik krizin faturasını millete yüklüyorlar”
Cumhuriyet Halk Partisi ise ekonomideki yeni yol haritasının ekonomideki mevcut krizi doğru saptayamadığı ve krizin faturasını yurttaşlara çıkardığı iddiasında.
Albayrak’ın açıklamaları ile ilgili Twitter üzerinden kısa bir değerlendirme yapan CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak, “Taksitli reform olmaz. Parça başı reform yapılmaz. Reform Programı mevcut durumu gerçekçi bir şekilde tespit eder. Sorun alanlarına dönük çözümleri belirgin bir takvimle sunar. Aksi halde kimseyi ikna edemezsiniz. Tıpkı bugün olduğu gibi. Reform diye açıklanan paketin millete dokunan iki unsuru var: Birincisi, Kıdem Tazminatı Fonu adı altında emekçinin hakkına göz dikilmesi; ikincisi, kamu bankalarına batırdıkları krediler için 28 milyar TL hazine tahvili verilmesi. Çıkardıkları ekonomik krizin faturasını millete yüklüyorlar” ifadelerini kullandı
Ağbaba: “Hak gaspına izin vermeyiz”
Partisinin işçilerin hayır diyeceği bir çözüme evet demesinin mümkün olmadığını söyleyen CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba da “Kıdem tazminatı emekçilerin son kalesidir. Ellerinde kalan son güvencedir. İşçilerin 83 yıldır koruduğu kazanımdır. Kıdem tazminatının gaspına asla ve asla izin vermeyiz” diye konuştu.
