Türkiye yeni yasama dönemine hızlı girdi. Bir yanda yeni Anayasa ve buna bağlı Kürt sorununda yeni bir süreç ihtimali konuşulurken, diğer taraftan da iki dönem süresi 2028 yılında sona erecek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden aday olup olmama koşulları da tartışma konusu haline geldi.
Eylül ayının başında çeşitli mecralara konuşan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, 2014 yılından beri Cumhurbaşkanlığı yapan AK Parti liderinin yeniden aday olması için Türkiye’nin 2025 Kasım’ında erken seçime gitmesi gerektiğini söylemişti.
CHP lideri, erken seçim ilan ettiği tarihi de “2,5 yıl bizden 2,5 yıldan sizden” sözleri ile formüle etmişti.
Mehmet Uçum: “2027’nin ikinci yarısından itibaren parlamentoda seçimlerin yenilenmesi tartışması gündeme gelebilir”
Dün Habertürk TV’de özel yayına katılan Cumhurbaşkanı Hukuk Başdanışmanı Mehmet Uçum, Erdoğan’ın görev süresini tamamlamadan seçimlere gitmesinin abesle iştigal olacağını ancak 2027’nin ikinci yarısından itibaren “TBMM’den ya da Türkiye halkından” seçimlerin yenilenmesi talebinin gelebileceğini dile getirdi.
Uçum, “Cumhurbaşkanımız ve Cumhur İttifakı'nın yöneticileri de açıkladı. 2028'den önce erken seçim yok. Seçim günü belli. 7 Mayıs 2028 Pazar günü. Cumhurbaşkanımızın ikinci dönemi, hizmet etme imkanını niye kısıtlasın? Son ana kadar bu hizmeti yapmaya devam eder. Meclis böyle bir karar alır mı? Seçimlerin yenilenmesi için 360’a ihtiyacı var. 2027’nin ikinci yarısından sonra bu tartışmanın gündeme geleceğini düşünüyorum” dedi.
Erdoğan’ı Türkiye’nin “ulusal değeri” olarak tanımlayan Cumhurbaşkanı’nın hukuk başdanışmanı, “Dünyada Cumhurbaşkanı Erdoğan kadar tecrübesi, dünya siyasetinde etkili olan bir başka lider yok. Putin dersiniz Xi Jinping dersiniz. Rusya otoriter bir sistem Çin totaliter sistem. Seçimlerle iktidarını değiştiren Türkiye’de Türkiye halkının Türk milletinin bu birikimlerinden bu kucaklayıcılığından yararlanması gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini de kullandı.
Erdoğan’ın 2023’teki adaylığını Anayasa’ya aykırı bulan Prof. Yazıcı: “Meclis’e getirmeyi planladıkları metne son şeklini vermek için zihin egzersizi yapılıyor”
2003-2014 arasında Başbakan olarak görev yaptıktan sonra 10 Ağustos 2014’te ilk kez Cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan, 24 Haziran 2018 ve 28 Mayıs 2023’te de cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanmıştı.
Mehmet Uçum’un sözleri üzerinden henüz çerçevesi belirlenmemiş bir tartışmanın tarafı olmak istemediğini söyleyen Anayasa hukuku profesörü ve Gelecek Partisi Antalya milletvekili Serap Yazıcı, Anayasa’ya göre bir kişinin dördüncü kez Cumhurbaşkanı olma imkanı olmadığını söyledi.
VOA Türkçe’nin konuştuğu Yazıcı, “Ben 2023 seçimlerinden önce de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aday olma imkanı olmadığını söylemiştim. Çünkü zaten 2014 ve 2018’de Cumhurbaşkanı seçilmişti. Anayasa’nın 101. maddesi ‘Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir’ diyor. Sadece Meclis, o süreci tamamlamadan seçimleri yenilemeye kararı verirse aday olabilirdi. Bu yapılmadı. Ben de bu nedenle Erdoğan’ın üçüncü kez aday olmaması gerektiğini söylemiştim. Bugün yapılmak istenen değişiklik açık değil. Ama dördüncü kez aday olması isteniyor. Meclis’e getirmeyi planladıkları metne son şeklini vermek için zihin egzersizi yapılıyor. Net bir çerçeve çizilmeden polemiğe girmek istemem” diye konuştu.
31 Mart seçimlerinde sandıktan birinci parti çıkan Cumhuriyet Halk Partisi ise her ne kadar seçimlerin ardından erken seçimin gündemlerinde olmadığını söylese de geçim sorunlarının artması halinde erken seçimin kaçınılmaz hale geleceğini dile getiriyor.
CHP TBMM Grup Başkan Vekili Gökhan Günaydın, Erdoğan’ın bir kez daha aday olmasının ancak Anayasa değişikliği ile mümkün olacağını ifade etti.
VOA Türkçe’nin konuştuğu Günaydın, “Uçum iktidarın ağzındaki baklayı çıkarıyor. Bu sözler Erdoğan’ın iktidarının devamını sağlamak için siyasi iletişim yapmaktan başka bir şey değil. Hesap belli. Erdoğan bir dönem daha cumhurbaşkanı olabilsin. Bu ancak Anayasa değişikliği ile sözkonusu olur. Cumhur İttifakı’nın 320 milletvekili var. Anayasa değişikliği için 360 milletvekili lazım. 2010 ve 2017’de yaptıkları gibi Anayasa değişikliği teklifinin içine bazı kesimleri ağzına bir parmak bal çalacak düzenlemeler konabilir. Daha önce de 12 Eylül cuntacıları ile hesaplaşılacaktı, kadın ve çocuk lehine düzenleme koyuldu. 12 Eylül cuntacıları ne oldu? Çocuk ve kadın cinayetlerini konuşuyoruz. Geçmişten ders çıkaracağımızı düşünüyorum” dedi.
1 Ekim’deki Meclis açılışında MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin daha önce sert sözlerle yüklendiği hatta kapatılmasını istediği DEM Parti milletvekillerinin elini sıkması 2012-2013 yıllarındaki Çözüm Süreci’nin bir benzerinin gündeme geleceği iddialarını da beraberinde getirdi.
DEM Grup Başkan Vekili Temelli: “Bu başlı başına bir Anayasa değişikliği mevzusu”
Bu konuda herhangi gelişme olmadığını söyleyen DEM Parti TBMM Grup Başkan Vekili Sezai Temelli, hem Erdoğan’ın da kabul ettiği gibi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin sorunlu olduğunu hem de Anayasa değişikliği yapılmadan Uçum’un istediği şeyin mümkün olmadığını belirtti.
VOA Türkçe’nin ulaştığı Temelli, “Mehmet Uçum uzun süredir Saray’da çalışıyor. Belli ki o kapalı ortamda oksijen sorunu yaşıyor. Biraz dışarı çıkıp bakarsa Türkiye’yi soluması gerekiyor. Bakın AKP’liler bile bu sistemin sorunlu olduğunu restorasyon ya da reform yapılması gerektiğini söylüyorlar. Ama Uçum belli geliştirdiği modele sıkışmış kalmış. Bu anlamıyla siyaseti çitlemeye sınırlandırma çalışan siyasi oligark havası var. Bu başlı başına bir Anayasa değişikliği mevzusu. Bu da ancak halkın müdahil olduğu bir süreçle çözülecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Forum