Avrupa‘nın en büyük ekonomisi Almanya’da kalifiye işçi sıkıntısı yıllardır devam eden ve giderek artan bir sorun. Düşük doğum oranının yanısıra, demografik değişim nedeniyle istihdama katılan kişilerin sayısının azalması ve Corona virüsü pandemisi sürecinde yurtdışından eleman girişinin kesilmesi nedeniyle hızlanan eleman açığı, çok sayıda işletmeyi güç durumda bırakacak seviyeye tırmandı.
Neredeyse tüm sektörleri etkileyebilecek şekilde şirketlerin yüzde 44'ünün kalifiye eleman eksikliği nedeniyle faaliyetlerini azaltmak veya üretimlerini kısmak zorunda kaldığı öğrenilirken, uzmanlar ve meslek kuruluşları 2020'li yılların sonuna kadar Almanya'da kalifiye eleman sayısında 4 milyon azalma olacağını tahmin ediyor.
Demografik hesaplamalar, 2030 yılına kadar istihdamının bu şekilde 45 milyona düşeceğini gösteriyor. 2050’li yıllara gelindiğinde her üç kişiden birinin 67 yaş üzerinde, yani emeklilik yaşında olacağı, önlem alınmazsa nüfustaki dengesizlik nedeniyle bakım giderlerinin ülke finansmanını çökerteceği ve toplumun refahının tehlikeye gireceği belirtiliyor.
"Açığı kapatmazsak gerçek bir üretkenlik sorunu yaşayacağız"
Ekonomi Bakanı Robert Habeck bundan kısa bir süre önce iş gücündeki sorunların Alman ekonomisindeki verimliliği düşürebileceğini açıkladı ve “Eleman açığımızın bir milyona ve daha fazlasına çıkmasını bekliyoruz. Bu açığı kapatmadığımız takdirde gerçek bir üretkenlik sorunu yaşayacağız” dedi.
Geçen sonbaharda göreve gelen koalisyon hükümeti yurtdışından gelecek kalifiye işçilerin önündeki engelleri düşürme konusunda uzlaşmış, Avrupa Birliği dışındaki ülkelerden Almanya’da çalışmak isteyen nitelikli çalışanlar için bir puan sistemi oluşturma ve istihdamı yeniden cazip hale getirmek için asgari ücretin saat başına 12 euroya yükseltilmesini kararlaştırmıştı.
En fazla ihtiyaç inşaat, bilişim, mühendislik ve sağlık alanlarında
83,2 milyon nüfusuyla AB'nin en kalabalık üyesi olan Almanya'da kalifiye iş gücünde en fazla ihtiyaç inşaat, bilişim, mühendislik ve sağlık alanlarında görülüyor. Sağlık sektöründeki açık 300 bin olarak tanımlanırken, pandemi sürecinde görevi bırakan sağlık personeli nedeniyle sadece hemşire açığının 80 bini bulduğu bildirildi.
Her beş hastaneden dördünde yoğun bakım üniteleri de dahil olmak üzere farklı birimlerde personel açığı bulunduğu aktarılırken, ülke çapında ciddi bir doktor açığı da sözkonusu.
Alman Sağlık Sigortası Hekimleri Birliği’nin verilerine göre doktor açığı 6 bin 300 civarında, başka bir deyişle sağlık sektöründe 6 bin 300 doktorun yeri doldurulamıyor. Birlik, önlem alınmaması durumunda açığın 2030’a kadar 10 bine çıkmasını öngörüyor.
Doktorların yüzde 20'si emeklilik sınırında
Almanya’da görev yapan 340 bin doktorun yaklaşık yüzde 20’sinin yani 68 bin doktorun emeklilik sınırında olması sağlık sektöründe ciddi bir baskı oluşturuyor.
Doktor, hemşire ve sağlık çalışanı açığının büyümesi, sağlık sistemi için yabancı iş gücünün taşıdığı önemi gözler önüne seriyor. Ülkede çalışan yabancı hemşire ve yaşlı bakıcı sayısı 200 bini aştı; yabancı kökenli doktor sayısı ise güncel sayılara göre 56 bin. Almanya'daki yabancı doktorların 5 binin Suriyeli, 4 bin 500'ünün Romanyalı, 2 bin 700'ünün de Yunan olduğu aktarılırken, Türkiye'den Almanya'ya 2019'da giden doktor sayısı 1434 oldu. 2020‘de rakam 1607'ye yükseldi, 2021'de ise gerekli koşulları yerine getirip başvuruda bulunan veya göç eden doktor sayısı yaklaşık 3 bine ulaştı.
Almanya'da çalışmak isteyen Türk ve diğer yabancı doktorların bazı bürokratik zorluklarla karşı karşıya kalması, iş görüşmesi için vize alma gibi süreçlerin ortalama 6 ay sürmesine rağmen, yapılan başvuruların eskiye oranla daha esnek ve hızlı işleme alındığı biliniyor.
Almanya'da doktorluk yapabilmek için neler gerekiyor?
Almanya’da doktorluk yapabilmek için asgari B2 seviyesinde Almanca bilinmesi ve mesleki terminoloji ve jargona hakim olmak gerekiyor. Almanya’da Türk üniversitelerinin tıp alanında denkliği olmadığı için, Türkiye’den alınan diplomanın denkliğinin yapılması şartı aranıyor.
Eski Başbakan Angela Merkel döneminde 2020 yılında yürürlüğe giren Nitelikli İşgücü Göçü Yasası’na göre, AB ülkeleri dışından doktor ve diğer sağlık personeli Almanya’ya gitmeden önce ülkede yerleşik bir firmayla iş sözleşmesi imzalamaları durumunda, hemen çalışabiliyor. Yasa herhangi bir iş sözleşmesi olmadan çalışmak veya iş aramak için Almanya’ya gelişe de olanak sağlıyor. Söz konusu vasıflı elemanlar, somut bir iş teklifi olmadan, iş aramak için Almanya’ya gidip geçici oturum izniyle 6 aya kadar kalabiliyor.
