Almanya'da erken genel seçimlerden birinci olarak çıkan Hristiyan Birlik Partileri CDU/CSU’nun başbakan adayı Friedrich Merz, yeni hükümeti Sosyal Demokrat Parti ile kurmak istediğini açıkladı.
Friedrich Merz, CDU/CSU ile SPD’nin Federal Meclis'te yeterli sandalyeye sahip olduğuna dikkat çekerek, "Bizim de tam olarak istediğimiz budur" dedi. Merz, hükümet kurma görüşmelerine hız vermek amacıyla SPD Genel Başkanı Lars Klingbeil ve halen görevdeki Başbakan Olaf Scholz ile en kısa zamanda biraraya geleceğini duyurdu.
Koalisyon görüşmelerinde öncelikli olarak dış ve güvenlik politikası, göç politikası ve ekonominin güçlendirilmesi gibi üç ana başlığı ele almak istediğini vurgulayan Merz, kurulacak koalisyonun somut başarılar elde edememesi durumunda, aşırı sağcı Almanya için Alternatif’in (AfD) daha da güçleneceği uyarısında bulundu.
Merz, yeni yasama döneminin vatandaşların siyasi partilere olan güvenini yeniden kazanmak için belki de “son şans” olduğunu ifade ederken, “Bu dönemde bunu başaramazsak, 2029 yılında sadece olağan bir hükümet değişimini değil, bundan çok daha büyük sorunları konuşmak zorunda kalabiliriz” ifadelerini kullandı.
Friedrich Merz, yeni hükümeti en geç 20 ve 21 Nisan’da kutlanacak Paskalya Bayramı'na kadar kurmayı hedeflediğini açıkladı.
Dünkü seçimlerde Hristiyan Birlik Partileri CDU/CSU yüzde 28,52 oy alarak birinci parti oldu. Göçmen karşıtı Almanya için Alternatif (AfD), oy oranını katlayarak yüzde 20,8 oyla ikinci sıraya yükseldi; AfD doğudaki eyaletlerde en güçlü parti konumuna geldi. Sosyal demokrat SPD, yüzde 16,41 oy aldı. Yeşiller ise yüzde 11,61 ile küçük bir oy kaybı yaşadı. Neoliberal FDP, yüzde 4,33’te kalarak meclise giremedi. Sol-milliyetçi Sahra Wagenknecht’in partisi BSW, yüzde 4,97 oy alarak, barajı aşamadı.
Almanya’da yeni hükümet kurulabilmesi için Bundestag’da çoğunluk anlamına gelen en az 316 sandalyeye ihtiyaç var. Seçim sonuçlarına göre, hiçbir parti tek başına bu çoğunluğa ulaşamadı.
Göçmen karşıtı AfD ile diğer partilerin işbirliğini reddetmesi, geriye tek gerçekçi koalisyon seçeneği bırakıyor: CDU/CSU ve SPD’nin birlikte toplam 328 sandalye ile oluşturabileceği "Siyah-Kırmızı" koalisyon. Bu koalisyon modeli daha önce Almanya’da eski Başbakan Angela Merkel döneminde 2005-2009 ve 2013-2021 yılları arasında görev yapmıştı.
Berlin’de siyasi deprem: SPD, Yeşiller ve FDP’de liderler çekiliyor
Tarihindeki en kötü sonuçla üçüncü sıraya gerileyen SPD'de seçim yenilgisi sonrası değişim süreci başladı.
Olaf Scholz’un dört yıla yakın süren başbakanlığı sona ererken, bundan sonra sadece milletvekili olarak Meclis’te yer alacağı öğrenildi. Hristiyan Birlik Partileri CDU/CSU ile koalisyon kurulması durumunda, bakan olarak görev almayacağını da duyuran Scholz, partisinin aldığı sonucu "acı verici bir seçim sonucu" olarak nitelendirdi ve sorumluluğun kendisine ait olduğunu söyledi. Scholz, SPD‘nin demokrasi ve hukuk için mücadele eden bir güç olarak hâlâ büyük önem taşıdığını vurgulayarak, SPD’nin yeni isimlerin liderliğinde hem politikalarını hem de kadrolarını modernleştirerek, adalete ve toplumsal dayanışmaya ihtiyaç duyanların sesi olmaya devam edeceğini belirtti.
Erken genel seçimlerde ağır bir yenilgi alan neoliberal Hür Demokrat Parti (FDP) lideri Christian Lindner, aktif siyasetten çekileceğini açıkladı. 2013 yılından bu yana parti başkanlığını yürüten Lindner, FDP'nin yeniden meclise girememe ihtimali üzerine bu kararı aldığını belirtti. Lindner, 2017 yılında FDP'yi yeniden meclise taşımıştı. Ancak Lindner, Kasım 2024'te Başbakan Olaf Scholz ile mali politikalar konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle görevden alınmıştı. Bu durum, koalisyonun dağılmasına yol açmıştı.
Almanya’da erken genel seçimlerde yüzde 11,6 oranında oy alarak beklentilerin altında kalan Yeşiller Partisi‘nde, başbakan adayı Robert Habeck seçim sonuçlarının ardından "kişisel sonuçlar" çıkardığını açıkladı. Habeck, partisinin aldığı sonucu "iyi değil" şeklinde değerlendirerek, "Hem ben daha fazlasını istedim hem de parti olarak daha fazlasını istedik" ifadelerini kullandı. Habeck, bundan sonraki süreçte parti ya da meclis grubunda herhangi bir liderlik rolü üstlenmeyeceğini duyurdu.
Üç yılı aşkın süredir hükümet ortağı olan Yeşiller, seçim sonuçları nedeniyle önümüzdeki yasama döneminde muhalefette yer alacak.
AfD, 2029’da iktidar olmayı hedefliyor
Aşırı sağcı AfD’nin lideri Alice Weidel, partisinin erken genel seçimlerde elde ettiği sonucu "tarihi başarı" olarak nitelendirdi. Weidel, seçimlerde genç seçmenlerin AfD’ye büyük destek verdiğine dikkat çekerek, "Bu sonuç, geleceğin partisi olduğumuzun güçlü bir göstergesi" ifadelerini kullandı. AfD'nin aldığı oyla ikinci büyük parti haline geldiğine işaret eden Weidel, "Artık önümüzdeki birkaç yıl içinde CDU’yu geçerek birinci parti olmak için en iyi şartlara sahibiz. 2029‘daki seçimlerde hükümeti kurma görevi alabilecek duruma geleceğiz" dedi. Son seçimlerde AfD’nin oylarını yaklaşık üç yıl içerisinde ikiye katladığını vurgulayan Weidel, partisinin artık "gerçek bir halk partisi" olduğunu savundu. Öte yandan CDU/CSU'nun AfD ile koalisyon kurmama konusundaki tavrını eleştiren Weidel, "Birlik Partileri, SPD ile bir koalisyonda vaatlerinin hiçbirini yerine getiremeyecek" diye konuştu.
AfD, ülke genelinde 10,3 milyon oy alarak tarihinin en yüksek desteğini elde etti. Doğu eyaletlerinde ise AfD yüzde 32 oy oranıyla açık farkla birinci parti konumuna gelen parti, yüzlerce belediyede yüzde 50’nin de üzerine çıkarak mutlak çoğunluğa ulaştı.
Bu arada Macaristan Başbakanı Viktor Orban, seçimlerin ardından seçimlerin galibi Friedrich Merz’i değil, Alice Weidel’i tebrik etti. Orban, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, "Almanya halkı büyük ölçüde değişim için oy verdi. AfD’nin oylarını ikiye katlamasından dolayı Alice Weidel’i kutluyorum" ifadelerini kullandı. Öte yandan Weidel, seçim gecesi ABD'li milyarder Elon Musk'ın kendisini tebrik etmek için yaptığı telefon görüşmesini kaçırdığını açıkladı. Musk, seçim kampanyası döneminde AfD’ye açık destek vermişti.
AfD’nin oylarını iki kat artırması Almanya’daki göçmenler arasında tedirginliğe neden oldu. Almanya Türk Toplumu adlı çatı örgütünün eski başkanı Kenan Kolat, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Almanya yaşayan göçmenlerin durumunun olumsuzlaşacağını belirterek, "Almanya'da ırkçılığın yükselmesi, tabu olan kavramların artık rahatlıkla kullanılabilmesi Almanya açısından olduğu kadar, göçmenlerin de konumunu zorlaştıracaktır. Bu anlamda ırkçılıkla mücadelenin arttırılması ve toplumumuzun bu konuya daha çok önem vermesi gerekecektir. Almanya'da kolay olmayan bir dönem başlıyor. Kurulacak hükümetin başarısız olması ırkçı partinin daha da güçlenmesine yol açabilecektir. Ancak ırkçılıkla mücadelenin yeni bir boyuta geçmesi ve toplumsal bir sorun olarak algılanarak ele alınması gerekecektir" şeklinde konuştu.
Forum