WASHINGTON —
İki buçuk yıldan sonra Arap Baharı olayları çevresindeki büyük coşku, artan şiddet olayları ve yaşanan kayıplar yüzünden yerini çaresizliğe bıraktı. Bir anda büyük umutlarla hareketlenen bölgede ne oldu da bu aşamaya gelindi?
2011 yılının ilk aylarında 30 yıllık Hüsnü Mübarek iktidarına ayaklanmayla son veren Mısırlılar coşkuluydu.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da diktatörler bir bir devrilirken, demokrasi yanlısı göstericiler yerinde duramıyordu.
Bu kapsamlı hareket hızla ‘Arap Baharı’ diye adlandırıldı, ama gelecek için umutlar başka bahara kaldı.
Heritage Vakfı’ndan James Phillips, bir Ortadoğu uzmanı: “Obama yönetimi ve diğer Batılı hükümetler, aslında iyi niyetli umutlar beslemişti. Arap Baharı adı, demokrasiye umutlu ve kaçınılmaz bir geçiş çağrışımı yapıyordu. Ancak durum hiç de beklendiği gibi olmadı.”
Ortadoğu kısa bir süre içinde kargaşaya sürüklendi.
Mısır ordusu Temmuz ayında ülkenin seçimle göreve gelen ilk cumhurbaşkanını görevden aldı ve Hüsnü Mübarek cezaevinden çıkarılarak ev hapsine alındı.
Suriye iki buçuk yıl önce iç savaşa sürüklendi. Yüz bini aşkın kişi hayatını kaybetti. Savaşta artık kimyasal silah bile kullanıldığı düşünülüyor.
El Kaide bağlantılı milisler Suriye’de kol gezerken, sivillerse kaçıyor. İki milyona yakın Suriyeli, komşu ülkelere sığındı.
Libya’da yüzlerce silahlı milis başıboş geziyor. Bazıları el Kaide’yle bağlantılı gruplar.
Skype üzerinden sorularımızı yanıtlayan Jonathan Schanzer Demokrasi Savunma Vakfı’ndan: “Arap dünyasının demokrasiye uyumlu bir yer olmadığını aklınızdan çıkarmayın. Arap dünyasının demokrasi deneyimi yok. Evet, demokrasiye çok istekliler, ama bu başarılı olmanın yolunu bildikleri anlamına gelmiyor.”
Irak’taysa, Amerikan kuvvetlerinin çekilmesinin ardından ülke terör ve şiddet olaylarına boğuldu. Şii ve Sünni Iraklılar arasındaki gerginlik tırmanıyor.
Irak’ta Şiiler’in önderliğindeki hükümet şiddet olaylarından el Kaide’yi sorumlu tutuyor. Uzmanlar da el Kaide’nin, Ortadoğu’da yayılan kargaşa ortamını iyi değerlendirdiği görüşünde:
Jonathan Schanzer, “Arap Baharı’nın ardından bu sarsıntılar yaşandı. Bu sarsıntıların ne kadar uzun süreceğini bilmiyoruz. Ama en azından daha uzun bir süre dinmeyeceğinden eminiz,” diyor.
Hassas durumdaki Ortadoğu, Sünni-Şii, İslamcı-laik, otoriter-demokrat çatışmalarıyla çalkalanıyor.
James Phillips, “Umarım olaylar Arap Baharı’ndan İslamcı Kışı’na doğru gitmez. Ama Arap dünyası içinde birçok yerde bu sonuç kaçınılmaz olabilir,” şeklinde konuşuyor.
James Phillips, zahmetli bir demokrasiye geçiş sürecinin başlamasının en az bir nesil süreceği tahmininde bulunuyor.
2011 yılının ilk aylarında 30 yıllık Hüsnü Mübarek iktidarına ayaklanmayla son veren Mısırlılar coşkuluydu.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da diktatörler bir bir devrilirken, demokrasi yanlısı göstericiler yerinde duramıyordu.
Bu kapsamlı hareket hızla ‘Arap Baharı’ diye adlandırıldı, ama gelecek için umutlar başka bahara kaldı.
Heritage Vakfı’ndan James Phillips, bir Ortadoğu uzmanı: “Obama yönetimi ve diğer Batılı hükümetler, aslında iyi niyetli umutlar beslemişti. Arap Baharı adı, demokrasiye umutlu ve kaçınılmaz bir geçiş çağrışımı yapıyordu. Ancak durum hiç de beklendiği gibi olmadı.”
Ortadoğu kısa bir süre içinde kargaşaya sürüklendi.
Mısır ordusu Temmuz ayında ülkenin seçimle göreve gelen ilk cumhurbaşkanını görevden aldı ve Hüsnü Mübarek cezaevinden çıkarılarak ev hapsine alındı.
Suriye iki buçuk yıl önce iç savaşa sürüklendi. Yüz bini aşkın kişi hayatını kaybetti. Savaşta artık kimyasal silah bile kullanıldığı düşünülüyor.
El Kaide bağlantılı milisler Suriye’de kol gezerken, sivillerse kaçıyor. İki milyona yakın Suriyeli, komşu ülkelere sığındı.
Libya’da yüzlerce silahlı milis başıboş geziyor. Bazıları el Kaide’yle bağlantılı gruplar.
Skype üzerinden sorularımızı yanıtlayan Jonathan Schanzer Demokrasi Savunma Vakfı’ndan: “Arap dünyasının demokrasiye uyumlu bir yer olmadığını aklınızdan çıkarmayın. Arap dünyasının demokrasi deneyimi yok. Evet, demokrasiye çok istekliler, ama bu başarılı olmanın yolunu bildikleri anlamına gelmiyor.”
Irak’taysa, Amerikan kuvvetlerinin çekilmesinin ardından ülke terör ve şiddet olaylarına boğuldu. Şii ve Sünni Iraklılar arasındaki gerginlik tırmanıyor.
Irak’ta Şiiler’in önderliğindeki hükümet şiddet olaylarından el Kaide’yi sorumlu tutuyor. Uzmanlar da el Kaide’nin, Ortadoğu’da yayılan kargaşa ortamını iyi değerlendirdiği görüşünde:
Jonathan Schanzer, “Arap Baharı’nın ardından bu sarsıntılar yaşandı. Bu sarsıntıların ne kadar uzun süreceğini bilmiyoruz. Ama en azından daha uzun bir süre dinmeyeceğinden eminiz,” diyor.
Hassas durumdaki Ortadoğu, Sünni-Şii, İslamcı-laik, otoriter-demokrat çatışmalarıyla çalkalanıyor.
James Phillips, “Umarım olaylar Arap Baharı’ndan İslamcı Kışı’na doğru gitmez. Ama Arap dünyası içinde birçok yerde bu sonuç kaçınılmaz olabilir,” şeklinde konuşuyor.
James Phillips, zahmetli bir demokrasiye geçiş sürecinin başlamasının en az bir nesil süreceği tahmininde bulunuyor.
