Muammer Kaddafi genç bir subayken kralı devirerek Libya Arap Cumhuriyeti’ni kurdu. 1970’li yıllarda Libya, Mısır ve Suriye’yi Arap Cumhuriyetleri Federasyonu altında biraraya getirmeye çalıştı. Kaddafi, 42 yıllık iktidarı boyunca Batı ülkelerini hep rahatsız eden bir lider oldu.
Son yıllarda Libya’da hızlı değişimler yaşandığını söyleyen uzman Ian Lesser, eski Başkan Bill Clinton’un Kuzey Afrika danışmanıydı. Libya’nın dikkatini Arap-İsrail ilişkilerinden Afrika’ya çevirdiğini söyleyen Ian Lesser, geçmişte küresel bir aktör olan bu ülkenin, şimdi içine kapandığını belirtiyor.
1980’li yıllarda Amerika ve Libya arasındaki ilişkiler gerildi. Washington, 1986’da Batı Berlin’de Amerikan askerlerinin ziyaret ettiği bir diskoteğin bombalanmasından Libya’yı sorumlu tutmuştu. (Saldırıda bir de Türk ölmüştü.)İki ülke Sidra Körfezi yüzünden savaştı.
Eski Başkan Ronald Reagan bir keresinde Kaddafi için “Ortadoğu’nun kuduz köpeği” ifadesini kullanmıştı.
Amerika bombalı saldırıya Kaddafi’nin evlerini bombalayarak yanıt verdi. Kaddafi sağ kurtuldu, ama evlat edindiği bebek saldırıda öldü. 1988’de ise İskoçya’nın Lockerbie kasabası üzerinde bir Pan American yolcu uçağı düştü. 270 kişinin öldüğü bombalı saldırıyı yıllar sonra Libya üstlendi ve tazminat ödedi. İskoçya’da hapis yatan Libyalı bir mahkum, kanser hastası olduğu için insani gerekçeyle serbest bırakıldı ve Kaddafi tarafından bir kahraman gibi karşılandı.
Şimdi Mısır’daki ayaklanmadan cesaret alan Libyalılar, Kaddafi’ye karşı gösteriler düzenliyor. Kendi hükümetinin üyeleri bile Kaddafi’yi terk ediyor. İstifa eden Washington’daki Libya büyükelçisi Ali Aujali yine de “Kendi halkıma hizmet etmekten ve onların sesini tüm dünyaya duyurmaktan vazgeçmeyeceğim. Kaddafi’ye gitmesı ve halkını rahat bırakması çağrısında bulunuyorum,” diyor.
Televizyonda açıklama yapan Kaddafi, görevde kalacağını ve şehit olmayı tercih ettiğini söyledi.
Kaddafi konuşması sırasında kendi yazdığı, “Yeşil Kitap” adlı siyasi felsefe kitabını gösterdi. Libya lideri kitabın tüm büyükelçiliklerde ücretsiz olduğunu söyledi. Kitaptaki ilk bölüm, “Demokrasi Sorununa Çözüm” adını taşıyor.
Washington’da yaşayan Libyalı insan hakları savunucusu Ali Ebuzakuk, Kaddafi döneminin bittiğini söylüyor. Ebuzaakuk’a göre “Bu Kaddafi’nin son çığlığı, son konuşması.” İnsan hakları eylemcisine göre Kaddafi artık tarihin dışında kaldı.
Muammer Kaddafi hala Libya’nın başında. Ancak bazı uzmanların da söylediği gibi, Libya lideri gerçeklerden fazlasıyla uzak yaşıyor.
