Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Denetim Komisyonu’nun talebi üzerine güneydoğuda uygulanan sokağa çıkma yasaklarını inceleyen Venedik Komisyonu, uygulamanın Anayasa’da yer alan ve Türkiye’nin temel haklar alanındaki uluslararası yükümlülüklerinden kaynaklanan yasallığa ilişkin gerekliliklere uygun olmadığı yönünde görüş bildirdi.
Avrupa Konseyi’nin danışma organı olarak görev yapan ve başta anayasal düzeydekiler olmak üzere yasal konularda görüş bildiren Venedik Komisyonu, sokağa çıkma yasağı kararlarının 5422 sayılı İl İdaresi Kanunu çerçevesinde yapılmasını eleştirdi.
Venedik Komisyonu, Türkiye’de 2015 yazından bu yana süren ve çok sayıda sivil can kaybına neden olan gelişmelerin endişeyle not edildiğini ve Türk yetkiliklerin terörle mücadele çabalarının meşru olduğunun altını çizdi. Bununla birlikte demokratik bir toplumda güvenlik ihtiyaçlarıyla hak ve özgürlüklerin kullanılması arasında doğru dengenin kurulmasının çok önemli olduğu Komisyon’un vurguları arasında yer aldı.
Venedik Komisyonu’nun görüşünde öne çıkan diğer unsurlar şunlar:
-Durumun ciddiyetine rağmen Türk yetkililer olağanüstü hal ilan etmemeyi tercih etti.
-Ağustos 2015’ten bu yana uygulanan sokağa çıkma yasaklarında olağanüstü önlemlerin alınmasını düzenleyen anayasal ve yasal mevzuat temel alınmadı.
-Sokağa çıkma yasakları için İl İdaresi Kanunu temel alınmamalı. Aralarında sokağa çıkma yasağının da bulunduğu her olağanüstü önlem ilgili anayasal ve yasal mevzuat çerçevesinde alınmalı.
-Temel hakların korunması bağlamında uluslararası standartlara, ulusal kurallara ve uluslararası yükümlülüklere uyulmalı.
-Olağanüstü halin resmen ilan edildiği durumlarda istisnai kararların ve önlemlerin yasallığını, gerekliliğini ve orantılılığını güvence altına almak amacıyla olağanüstü hale ilişkin yasal çerçeve gözden geçirilmeli.
-Olağanüstü Hal Kanunu’nda sokağa çıkma yasaklarının uygulanmasına ilişkin materyal, prosedür ve zamanla ilgili açık tanım bulunmasını sağlayacak değişiklikler yapılmalı.
