Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de bağımsızlık referandumu düzenlemesinin ardından Bağdat hükümetiyle Erbil yönetimi arasındaki gerginlik artıyor.
Bağdat hükümeti, IKBY’ye üç gün (Cuma gününe kadar) süre vererek kontrolundaki sınır kapıları ve iki havaalanınınkendisine teslim edilmesini istedi. Hükümet, bunun yerine getirilmemesi halinde bölgeye yapılan bütün uçuşların iptal edileceğini açıkladı.
Başbakan Haydar Ebadi de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Irak’ın bütünlüğü ve egemenliğinden taviz vermeyeceğiz. Irak güçlüdür. Bazıları Irak’ı zayıflatmayı amaçladı ancak yanlış hesap yaptılar. Irak Kürdistanı’nın petrol gelirleri, Irak Kürdistanı’na geçişlerin olduğu bütün hava ve kara sınır noktaları 3 gün içinde federasyon idaresine teslim edilmeli. Bu, yerine getirilmezse Irak, Kürdistan Bölgesi’ne ve Kürdistan Bölgesi’nden bütün uluslararası uçuşları askıya alacaktır. Kürt vatandaşlarımız dahil bütün vatandaşlarımızın haklarını koruyacağız ve bölgesel yönetimin hatalarından dolayı vatandaşlarımızı cezalandırmayacağız.”
IKBY’den havalimanlarının teslim edilmesine yönelik talebe “ret” cevabı verilirken, IKBY Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı Mewlud Bawemurad, “Erbil ve Süleymaniye havaalanlarının teslim edilmeyeceğini, faaliyetlerine devam edeceklerini” söyledi. Açıklamada, “Havaalanlarının IKBY’nin mülkü olduğu ancak idari açıdan Irak Havacılık Kurumu tarafından yönetildiği” savunuldu.
IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani de yaptığı açıklamada, “Savaşa gidecek bir bağımsızlık süreci istemiyoruz. Bağdat’lasorunları diyalog yöntemiyle çözmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Karşılıklı açıklamalar devam ederken Irak Parlamentosu “bağımsızlık referandumu” gündemiyle toplandı. Toplantıda konuşan Irak Başbakanı Haydar El Ebadi, “Peşmerge güçlerinin statüsü tartışmalı bölgelerden çekilmesini” istedi. Parlamento El Ebadi’ye tartışmalı bölgelerden biri olan petrol zengini Kerkük’e asker gönderme yetkisi de verdi.
Bağdat hükümetinin uluslararası havayolu şirketlerine durumu bildirdiği ve IKBY’ye yönelik uçuşların Cuma gecesinden itibaren askıya alınmasını istediği bildiriliyor. Diğer taraftan açıklamanın hemen ardından Middle East Airways (Lübnan) firması dahil bazı şirketler uçuşları askıya almaya başladı.
Bağdat-Erbil gerginliği referandum sürecinden çok önce başladı. 2014 yılında Türkiye-IKBY arasında petrol satış anlaşmasının yapılmasıyla tırmanan gerginlik Bağdat hükümetinin bölgesel yönetimin bütçesini kesmesi dahil çeşitli uygulamalara gitmesine kadar uzandı.
Referandum yapılacağının açıklandığı Haziran ayından itibaren Bağdat hükümeti, referandumun Irak anayasasına aykırı olduğunu ve ülkede bölünmeyi tetikleyeceğini savunuyor.
Referandumun yapılmasından sonra da sonuçları tanımayacağını açıklayan Bağdat hükümeti, süreçten rahatsız olan Türkiye ve İran'la yakın diplomasi yürütüyor.
