IKBY bağımsızlık referandumunun yapılması nedeniyle Bağdat-Erbil arasındaki gerginlik tırmanıyor. Bağdat Hükümeti’nin Erbil’den bazı şartları yerine getirmesi için verdiği 3 günlük süre doldu. Erbil, Bağdat’ın şartlarını kabul etmedi. Buna karşılık Erbil ve Süleymaniye’den bütün gidiş-geliş uçuşlar durduruldu ve iki kentten son dış hatlar uçuşları yerel saat ile 18:00’de yapıldı. Taraflar arasındaki karşılıklı restleşme sürüyor.
Bağdat Hükümeti 3 gün önce, “IKBY’ye Cuma akşamı yerel saate göre 18:00’e kadar süre tanıdığını ve bu süre bitene kadar sınır kapılarının, havaalanlarının ve petrol bölgelerinin gelirlerinin kendisine iade edilmesini” istedi. Bu deklarasyonun hemen ardından havayolu şirketlerine durumu bildiren Bağdat Hükümeti, Erbil ve Süleymaniye’ye yönelik uçuşların askıya alınmasını istedi. Havayolu şirketleri de tanınan süre dışındaki uçuşlarını durdurdu.
Özellikle bölgedeki yabancıların ve referandumu izlemek üzere IKBY’de bulunanların ilgi gösterdiği son uçuşların yapılmasının ardından bütün dış gidiş-geliş uçuşları sona erdi. İç hat uçuşları hala sürse de IKBY’den Bağdat üzerinden ayrılmak isteyenlerin yasal prosedürlere tabi tutulacağı öne sürülüyor.
Erbil ve Süleymaniye havaalanları askeri, diplomatik ve BM tarafından yapılan uçuşlara açık olacak. Her iki havaalanı da hem koalisyon güçlerinin IŞİD karşıtı savaşından hem de BM başta olmak üzere yardım kuruluşlarının mülteciler ve göçmenler için yürüttükleri yardım faaliyetleri için kullanılıyor.
Bağdat Hükümeti’nin tanıdığı sürenin dolmasına birkaç saat kala IKBY bir açıklama yaparak “Bağdat Hükümeti’nin öne sürdüğü şartların hiçbir şekilde kabul edilemeyeceğini” duyurdu.
Sınır kapılarında çatışma endişesi
Bağdat Hükümeti, IKBY’nin kontrolündeki sınır kapılarının idaresinin devralınması için asker gönderileceğini duyururken IKBY tarafından yapılan açıklamada “sınır kapılarının teslim edilmeyeceği” vurgulandı. Bağdat Hükümeti tarafından gönderileceği duyurulan askeri konvoyun henüz sınıra ulaşmadığı biliniyor ancak tansiyonun kısa süre içinde düşürülmemesi halinde sınır kapılarında Irak ordusu ve peşmerge güçleri arasında çatışma yaşanabileceği öne sürülüyor.
Yükselen tansiyonla birlikte uçuşların durdurulmasının ardından IKBY içinde gerginlik oluştu; ancak Türkiye ve İran sınır kapılarının hala açık olması bu gerginliğin paniğe dönüşmesine şimdilik engel olduğu belirtiliyor.
Önceki gün olağanüstü toplanan Irak Parlamentosu’nun Başbakan Haydar El Ebadi’ye asker gönderme yetkisi vermesi ise halk arasındaki gerginliği arttırdı. Yine Bağdat Hükümeti, ülkelerden IKBY içindeki temsilciliklerini kapatmalarını ve diplomatik ilişkilerini askıya almalarını istedi.
Halk arasında henüz panik havası oluşmasa da yaptırımlardan oteller, restoranlar, ithalat-ihracat firmaları, çoğunluğu Türkiye’den olmak üzere sponsorluğa bağlı çalışan şirketlerin etkileneceği söyleniyor. Önümüzdeki günlerde Bağdat Hükümeti ile paralel diplomasi yürüten Türkiye’nin ve İran’ın daha fazla yaptırımı hayata geçirebileceği de Erbil sokaklarında konuşulan senaryolar arasında.
Diğer taraftan Birleşmiş Milletler, Bağdat-Erbil arasında tırmanan gerginliğin yatıştırılması için devreye girdi. Taraflarla görüşmeye başlayan BM’nin yanı sıra ABD’den de “talep olması halinde tansiyonun düşürülmesi için devreye girilebileceği” açıklaması geldi.
