WASHINGTON —
3 Mayıs Uluslararası Basın Özgürlüğü Günü öncesinde merkezi Washington’da bulunan insan hakları ve özgürlük izleme örgütü Freedom House, Dünya Basın Özgürlüğü Günü öncesinde, yıllık basın özgürlüğü raporunu açıkladı. Rapora göre, medya ve basın özgürlüğü bazı ülkelerde geriledi. Freedom House’a göre Türkiye’de basın, kısmen özgür.
Geçen yıl dünyada altı kişiden sadece biri, basın özgürlüğünü tadabildi. Freedom House Başkanı David Kramer’a göre basın özgürlüğünün kısıtlanması, ciddi bir sorun: ”Özgür basın, bir ülkenin demokratik gelişimi için çok önemli. Basın, demokrasilerde kontrol ve denge unsurudur. Şeffaflığı teşvik eder, hükümetin görevini yapmasını sağlar. Bu nedenle basının özgür olması gerekir.”
Rapor, baskıcı otoriter rejimler, siyasi istikrarsızlık ve radikal dinci tehditler nedeniyle özgür medya ortamından yararlanma oranının son on yılın en düşük seviyesine gerilediğini bildiriyor.
Pakistan’ın aşiret bölgelerinden birinde yaşayan Mansur Ali, medyanın özgür olmadığı 64 ülkeden birinde gazetecilik yapıyor: ”Güvenlik en büyük sorun. Daha iki gün önce bir meslektaşım intihar saldırısında yaralandı, diğeri hayatını kaybetti.”
Bir zamanlar Afrika’da en özgür medyaya sahip olan Mali, en büyük gerilemeye sahne oldu. Mali, özgür basına sahip ülke kategorisinden, askeri darbe ve ülkenin kuzeyinin İslamcı militanların eline geçmesi sonrasında ‘basını kısmen özgür’ 70 ülke arasına girdi.
Avrupa’daysa Yunanistan, kısmen özgür ülkeler arasına geriledi. Ekonomik sorunlar nedeniyle Yunan medyasında birçok gazeteci işini kaybetti.
Ortadoğu’da Libya ve Tunus, Arap Baharı’yla elde edilen özgürlükleri korumayı başardı. Mısır’daysa durum farklı. Basın ortamının kötüleşmesiyle Mısır, ‘özgür olmayan’ ülkeler arasına katıldı.
Freedom House’tan Karin Karlekar’a göre, Mısır’daki gerilemenin birçok nedeni var: ”Bunlar arasında Mısır’da yeni anayasada yer alan ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı nitelikteki hükümler, cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra medyada yaşanan kutuplaşma, özellikle kökten dinci grupların gazetecilere yönelik taciz ve saldırıları var.”
Raporda Burma dahil bazı ülkelerdeki gelişmelere de yer veriliyor.
Karin Karlekar, ”İki yıl öncesine göre Burma’da basın özgürlüğü konusunda büyük gelişme kaydedildi. Burma, diğer baskıcı hükümetlere örnek olabilir,” şeklinde konuşuyor.
Freedom House medya her yerde özgürleşinceye kadar ifade özgürlüğünün kısıtlandığı ülkeleri göz önüne çıkarmaya devam edeceğini bildiriyor.
Basın özgürlüğü konusunda en kötü durumda olan ülkeler kategorisinde Beyaz Rusya, Küba, Ekvator Ginesi, Eritre, İran, Kuzey Kore, Türkmenistan ve Özbekistan var. Bu ülkelerde bağımsız basın ya mevcut değil, ya da çok zor şartlarda faaliyet gösterebiliyor.
Geçen yıl dünyada altı kişiden sadece biri, basın özgürlüğünü tadabildi. Freedom House Başkanı David Kramer’a göre basın özgürlüğünün kısıtlanması, ciddi bir sorun: ”Özgür basın, bir ülkenin demokratik gelişimi için çok önemli. Basın, demokrasilerde kontrol ve denge unsurudur. Şeffaflığı teşvik eder, hükümetin görevini yapmasını sağlar. Bu nedenle basının özgür olması gerekir.”
Rapor, baskıcı otoriter rejimler, siyasi istikrarsızlık ve radikal dinci tehditler nedeniyle özgür medya ortamından yararlanma oranının son on yılın en düşük seviyesine gerilediğini bildiriyor.
Pakistan’ın aşiret bölgelerinden birinde yaşayan Mansur Ali, medyanın özgür olmadığı 64 ülkeden birinde gazetecilik yapıyor: ”Güvenlik en büyük sorun. Daha iki gün önce bir meslektaşım intihar saldırısında yaralandı, diğeri hayatını kaybetti.”
Bir zamanlar Afrika’da en özgür medyaya sahip olan Mali, en büyük gerilemeye sahne oldu. Mali, özgür basına sahip ülke kategorisinden, askeri darbe ve ülkenin kuzeyinin İslamcı militanların eline geçmesi sonrasında ‘basını kısmen özgür’ 70 ülke arasına girdi.
Avrupa’daysa Yunanistan, kısmen özgür ülkeler arasına geriledi. Ekonomik sorunlar nedeniyle Yunan medyasında birçok gazeteci işini kaybetti.
Ortadoğu’da Libya ve Tunus, Arap Baharı’yla elde edilen özgürlükleri korumayı başardı. Mısır’daysa durum farklı. Basın ortamının kötüleşmesiyle Mısır, ‘özgür olmayan’ ülkeler arasına katıldı.
Freedom House’tan Karin Karlekar’a göre, Mısır’daki gerilemenin birçok nedeni var: ”Bunlar arasında Mısır’da yeni anayasada yer alan ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı nitelikteki hükümler, cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra medyada yaşanan kutuplaşma, özellikle kökten dinci grupların gazetecilere yönelik taciz ve saldırıları var.”
Raporda Burma dahil bazı ülkelerdeki gelişmelere de yer veriliyor.
Karin Karlekar, ”İki yıl öncesine göre Burma’da basın özgürlüğü konusunda büyük gelişme kaydedildi. Burma, diğer baskıcı hükümetlere örnek olabilir,” şeklinde konuşuyor.
Freedom House medya her yerde özgürleşinceye kadar ifade özgürlüğünün kısıtlandığı ülkeleri göz önüne çıkarmaya devam edeceğini bildiriyor.
Basın özgürlüğü konusunda en kötü durumda olan ülkeler kategorisinde Beyaz Rusya, Küba, Ekvator Ginesi, Eritre, İran, Kuzey Kore, Türkmenistan ve Özbekistan var. Bu ülkelerde bağımsız basın ya mevcut değil, ya da çok zor şartlarda faaliyet gösterebiliyor.
