Paris saldırılarından bu yana terörle mücadelede etkili olamadığı ve gerekli adımları atamadığı gerekçesiyle eleştirilerin odağında olan Belçika’ya yönelik olarak Türkiye’den gelen ve somut verilere dayanan açıklama ülkeyi siyasi krizin eşiğine getirdi. Brüksel Havalimanı’ndaki terör saldırısını gerçekleştiren Brahim El Bakraoui’nin Türkiye’de yakalanıp Hollanda’ya sınır dışı edildiğinin ve bu durumdan Belçika’nın bilgilendirilmesine rağmen adım atılmadığının ortaya çıkması üzerine ülkede istifa şoku yaşandı. İçişleri Bakanı Jan Jambon ve Adalet Bakanı Koen Geens, Belçika Başbakanı Charles Michel’e istifalarını sundu. Michel ise istifa taleplerini geri çevirdi.
İki bakanın istifalarını sunmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklama etkili oldu. Erdoğan açıklamasında şunları dile getirmişti: “Brüksel’de saldırganlardan biri daha önce Haziran 2015’te Gaziantep’te yakalayıp sınır dışı ettiğimiz kişidir. Sınır dışı işlemini 14 Temmuz 2015’te nota ile Belçika Büyükelçiliği’ne iletmişiz. Belçikalılar adı geçeni serbest bırakmıştır. Bu kişinin yabancı terörist savaşçı olduğu yönündeki uyarımıza rağmen Belçika terörizmle bağlantısını tespit edememiştir. Hatta burada Hollanda da söz konusudur. Kendi isteği üzerine Hollanda’ya da iade etmişiz. Ve nota ile oraya da bildirilmiştir.”
Bu açıklamaların doğru olup olmadığını ekipleriyle birlikte uzun süre inceleyen iki bakan bazı aksaklıklar belirlemeleri üzerine istifa kararı aldı. İstifanın reddedilmesinde ise ülkedeki mevcut ortamın etkisi oldu.
Belçika, Erdoğan’ın açıklamalarından bu yana Brahim El Bakraoui’nin sınır dışı edildiği dönemde “terör bağlantısı” bulunmadığı tezini işliyor. Bu noktada akla gelen soruyu ise El Bakraoui’nin o dönemde gerçekten terör bağlantısının olup olmadığından çok Belçika’nın bu bağlantıdan haberdar olup olmadığı oluşturuyor.
El Bakraoui’nin terör bağlantısı olmadığı tezi doğru olsa bile bu noktada asıl ciddi ihmali Belçika’nın hapis cezası alarak şartlı tahliye edilmiş birinin izini kaybetmesi, Türkiye’nin bu kişiyi “yabancı savaşçı” olma potansiyeli nedeniyle geri gönderdiğini iletmesine rağmen gerekli hassasiyetin gösterilmemesi oluşturuyor. Belçika’nın o dönemde El Bakraoui hakkında herhangi bir işlem yapmamasının ardında büyük ölçüde başta istihbarat bağlantılılar olmak üzere ilgili birimlerinin içinde bulunduğu imkan ve kaynak yetersizliği yatıyor. Genelde “aciliyet içermediği düşünülen” dosyalar bu nedenle ya ele alınmıyor ya da öncelikli olarak değerlendirilmiyor. Jambon ve Geens de süreçte Belçika’dan kaynaklanan aksaklıklar yaşandığını gizlemiyor.
Açıklamaların etkisi istifalarla da sınırlı kalmadı. Belçika Federal Parlamentosu da devreye girerek bir soruşturma komisyonu oluşturma kararı aldı. Jambon ve Geens’in yanı sıra Dışişleri Bakanı Didier Reynders de cuma günü ortak bir toplantı yapması öngörülen İçişleri Komisyonu, Adalet Komisyonu ve Dışişleri Komisyonu önüne çıkacak.
Gelinen aşamada süreçteki zayıf halkalardan birinin Belçika’nın Ankara Büyükelçiliği’nde görevli irtibat görevlisi olduğu tezi öne çıkıyor. İki bakanın hükümetteki gelecekleri büyük ölçüde Belçika Federal Parlamentosu komisyonları önünde yapacakları açıklamalara bağlı olacak. Parlamento’nun ikna olmaması halinde iki bakanın görevlerini sürdürmeleri en azından siyasi etik açısından imkansız hale gelecek.
