ABD Başkanı Joe Biden ve Çin lideri Xi Jinping, video konferans yöntemiyle 3 saatten uzun süren bir zirve gerçekleştirdi. İki lider görüşmede tartışmalı konuları masaya yatırdı. ABD Başkanı Biden, insan hakları konularına dikkat çekerken Jinping, Tayvan hassasiyetini dile getirdi.
Görüşmede iki liderin de aradaki sorunlara ilişkin konuları net bir biçimde ve tansiyonu düşürecek tonda dile getirmesi dikkat çekti.
Uzmanlar görüşmenin hemen ardından ekonomiden insan haklarına kadar pek çok tartışmalı konuda hemen bir çözüm beklemenin yanlış olacağını dile getiriyor. Ancak yine de son derece hassas meselelerde görüş alışverişinde bulunulması ve tansiyonunu düşürülmesinin önemine işaret ediliyor.
Biden ve Xi, üç saati aşan görüşmede Afganistan, Kuzey Kore, İran, küresel enerji piyasaları, askeri meseleler, salgın ve benzeri konularda görüş alışverişinde bulundu.
Çin lideri Xi, ABD ve Çin’i açık denizde seyreden iki dev gemiye benzetti ve kafa kafaya çarpışmamak için tutarlı ve istikrarlı olmaları gerektiğini söyledi. Xi ayrıca Biden’ın ABD’nin Çin politikasını rasyonel ve pragmatik bir yola döndürmesini beklediğini dile getirdi.
Biden da konuşmasında “Bana öyle geliyor ki; ABD ve Çin liderleri olarak sorumluluğumuz, ülkelerimiz arasındaki rekabetin bilerek ya da bilmeyerek bir çatışmaya dönüşmesini önlemektir” dedi.
ABD’li yetkililer de görüşmeyi olumlu olarak nitelendirdi ve sağlıklı bir müzakere ortamı olduğu değerlendirmesini yaptılar.
İki ülke lideri küresel enerji kaynaklarına yönelik önlemler konularını da masaya yatırdılar. ABD’li yetkililer birkaç ay sonra 2022 yılı başında Pekin’de yapılacak Kış Olimpiyat Oyunları’na Beyaz Saray’dan temsilci gidip gitmeyeceği konusununsa gündeme gelmediğini belirtti.
Tayvan konusunda uzlaşı yok
İki ülke arasında en ciddi görüş ayrılığı yaşanan meselelerden biri olan Tayvan konusundaysa herhangi bir uzlaşı sağlanamadı. Biden, bu noktada ABD’nin Tayvan’a verdiği desteği yinelerken Tayvan’ın statüsünü değiştirmeye yönelik girişimlere ABD’nin ısrarla karşı olduğunu dile getirdi. Xi de Tayvan’ın bağımsızlık peşinde koştuğunu ve ABD’de Tayvan’ın bu taleplerine destek verenlerin ateşle oynadıklarını söyledi.
Yetkililer, Tayvan konusunda görüşmeden bir uzlaşı çıkmadığını, ancak tarafların konumlarını net olarak ortaya koyduklarını belirtiyor.
ABD Başkanı Biden görüşmede ayrıca Çin’in kendi iç meselesi olarak değerlendirdiği Tibet, Hong Kong ve Sincan Özerk Bölgesi’ndeki durumlara ilişkin de ABD’nin kaygı ve eleştirilerini Çin lideri Xi’ye aktardı.
