Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail topraklarına saldırmasıyla patlak veren savaşta son olarak örgütün lideri Yahya Sinvar’ın öldürülmesinin yankıları sürerken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, yeniden Ortadoğu turuna çıktı.
İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a yönelik saldırılarını arttırdığı bir döneme de rastlayan gezi, Blinken’ın bölgeye bir yılda 11. ziyareti.
Blinken bugün Kudüs'te İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüştü. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Blinken, İsrail'in Yahya Sinvar için "adaletin yerini bulmasına yönelik" başarılı eyleminden, tüm rehinelerin serbest bırakılmasını sağlayarak ve Gazze'deki çatışmayı hem İsrailliler hem de Filistinliler için kalıcı güvenlik sağlayacak şekilde sona erdirerek, faydalanılması gerektiğini vurguladı.
Açıklamada, "Bakan, çatışma sonrası dönemde Filistinlilerin yaşamlarını yeniden inşa etmelerine olanak tanıyan ve Gazze için yönetişim, güvenlik ve yeniden yapılanma sağlayan yeni bir yol çizmenin önemini tartıştı. Bakan, İsrail'in Gazze'ye insani yardım akışını arttırmak ve sürdürmek ve yardımın Gazze'deki sivillere ulaşmasını sağlamak için ilave adımlar atması gerektiğini vurguladı" denildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre Blinken ve Netanyahu ayrıca Lübnan'ı ve Mavi Hat boyunca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı kararının tam olarak uygulanmasını içeren ve sınırın her iki tarafındaki sivillerin evlerine dönmelerine izin veren diplomatik bir çözüme ulaşılması için devam eden çabaları ele aldı.
Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı kararıyla Lübnan ordusunun İsrail'le olan güney sınır bölgesini Lübnan devleti dışında silah ve silahlı personelden arındırmasına yardımcı olmak üzere bir BM barış gücü misyonu görevlendirilmişti. Ancak İsrail, Hizbullah'ın bölgede hakimiyet kurmaya devam etmesi nedeniyle bu karara hiçbir zaman uyulmadığını söylüyor.
Netanyahu'dan Lübnan'da "siyasi ve askeri değişim" mesajı
İsrail Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamaya göre Netanyahu'nun Blinken ile 2 buçuk saat süren görüşmesi dostane ve verimli geçti. Netanyahu, Lübnan'da yerinden edilmiş İsrailliler'in güvenli bir şekilde evlerine dönmelerini sağlayacak bir güvenlik ve siyasi değişime ihtiyaç olduğunu söyledi.
Netanyahu ayrıca İsrail'in Gazze'de hala tutulan rehineleri geri getirmek için çok çalıştığını ve Hamas lideri Yahya Sinvar'ın ortadan kaldırılmasının “rehinelerin geri dönmesi, savaşın tüm hedeflerine ulaşılması ve savaştan sonraki gün üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini” kaydetti.
İkilinin İran ve vekillerinin bölgesel saldırganlıklarını caydırma ihtiyacını ele aldığına da ABD'nin açıklamasına da yer verildi.
İran ve müttefikleri Hizbullah ve Hamas ise Sinvar'ın geçen hafta Gazze'nin güneyinde İsrail askerleriyle girdiği çatışmada ölmesinin kararlılıklarını zayıflatmayacağı mesajı veriyor.
Başkan Joe Biden, Blinken’ı bölgeye göndereceğini geçen hafta İsrail'in Yahya Sinvar'ı öldürmesinin ardından açıklamıştı. Bu anlamda Blinken’ın ziyaretinin, aylardır sürüncemede olan ateşkes görüşmelerini yeniden canlandırmayı amaçladığı yorumları yapılıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan dün yapılan yazılı açıklamada, Blinken’ın İsrail dışında hangi ülkeleri ziyaret edeceği açıklanmamıştı.
Bakanlık Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de günlük basın brifinginde, "Programla ilgili durakların duyurulmasını seyahat ekibine bırakacağım. İsrail'e gideceğini kesinlikle paylaşabilirim, ancak ek duraklar açıklanacak" demişti.
ABD Dışişleri Bakanı’nın İsrail dışında Mısır ve Ürdün’ü de ziyaret etmesi bekleniyor; ancak Ortadoğu ülkeleri dışında Türkiye ya da arabulucu konumundaki Körfez ülkesi Katar’ı ziyaret edip etmeyeceği bilinmiyor.
Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin’ın geçen hafta İsrailli yetkililere bir mektup gönderdiği ortaya çıkmıştı. Mektupta İsrail'e, Gazze’ye insani yardımın ulaştırılmasının engellenmeyi sürdürmesi halinde Biden yönetiminin ABD yasaları uyarınca bazı askeri yardımları kısıtlamak zorunda kalabileceği hatırlatılmıştı.
Washington'daki düşünce kuruluşlarından Ortadoğu Enstitüsü'nde İsrail işlerinden sorumlu kıdemli araştırmacı Nimrod Goren VOA'ya yaptığı açıklamada İsrail ve Hamas'ın olası ateşkes koşulları konusundaki tutumları arasındaki farkların “hala çok büyük” olduğunu ve Blinken'ın ziyareti sırasında diplomatik bir gelişme olacağından kuşku duyduğunu söyledi.
Goren, “Aradaki farklar çok büyük, temelde İsrail Hamas'ın artık Gazze'yi yönetmemesini ve Gazze'de bir güvenlik tehdidi olarak var olmamasını istiyor, Hamas ise bunun tam tersini istiyor. Dolayısıyla, rehineler meselesinin ötesinde, her iki tarafın da derin çıkarları ve ihtiyaçları birbiriyle çelişiyor” dedi.
Forum