Aralık ortasında Cenevre’de ilk kez düzenlenecek olan Küresel Mülteci Forumu’na Türkiye, Kosta Rika, Etiyopya, Pakistan ve Almanya liderlerinin yanı sıra 1200’ün üzerinde diplomat, yardım yetkilisi, akademisyen ve mültecinin katılması bekleniyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ve İsviçre hükümetinin ev sahipliği yapacağı forum, birçok ülkenin mültecilere ve sığınmacılara kapılarını kapattığı bir dönemde, küresel mülteci krizine sürdürülebilir çözümler üretmeyi hedefliyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, savaş ve zulmün dünya çapında 71 milyon kişiyi evini terk etmek zorunda bıraktığını ve bunun yeni bir rekor olduğunu söylüyor. Bu sayının üçte biri mülteci. Bu mültecilerin yüzde 85’i gelişmekte olan ülkelerde yaşarken sadece yüzde 15’i zengin, sanayileşmiş ülkelere sığınabilmiş.
Bir yıl önce BM Genel Kurulu’nda, mültecilerin durumunu iyileştirmeyi amaçlayan Küresel Mülteci Mutabakatı onaylandı. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nden Daniel Endres, Aralık zirvesinin bir dönüm olmasını umuyor.
Endres, mülteci sorununu, kısa dönemli, acil durum yöntemleri yerine daha öngörülebilir, sistematik ve sürdürülebilir yöntemlerle çözmeyi hedeflediklerini söylüyor.
Endres, “Yeni modelde mültecilerin çoğunlukla tecrit edildiği ve terk etmelerine izin verilmediği mülteci kamplarından uzaklaşmalı ve ev sahibi toplulukların mültecileri içine aldığı bir sisteme yönelmeliyiz. Böylece onlar da toplumun bir parçası olur, sonra da destek gördükleri o topluma katkıda bulunabilirdler” diyor.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği bu hedefe ulaşmak için finansal destek arayışına girecek. Ancak iki gün sürecek olan zirve, ülkelerin bağış sözü verdiği tipik bir toplantı olmayacak. Küresel Mülteci Forumu koordinasyon ekibinden Pervin Ali, devletlerden hem siyasi hem de mali destek almayı hedeflediklerini söylüyor.
Ali, “Örneğin, mültecilerin fonlama ve kalkınmayla ilgili kararlara sistematik olarak dahil edilmesini bekliyoruz. Ayrıca malzeme ve teknik desteği de teşvik ediyoruz. Bazı ülkelerin kaydadeğer finansal katkı yapacak durumu olmayabilir. Ama o ülkeler de, ev sahibi ülkelerde kurulan sistemlere uzmanlık desteği sağlayabilir,” diye konuşuyor.
Pervin Ali, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin, ev sahibi ülkelerin üzerindeki mülteci yükü ve sorumluluğunun diğer ülkeler tarafından paylaşılmasını teşvik ettiğini söylüyor. Ali, foruma katılacak ülkelerin, mültecileri ağırlayan ülkelerle dayanışma içinde olduklarını gösterme fırsatı yakalayacaklarını belirtiyor.
