Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Corona virüsü salgınının 72 düşük ve orta gelirli ülkenin karşı karşıya olduğu borç sorunlarını kötüleştirdiğini ve 2021-2025 dönemine ait 598 milyar dolarlık geri borç ödemelerini tehlikeye attığını açıkladı.
UNDP Başkanı Achim Steiner gazetecilere yaptığı açıklamada, 72 ülkeden yalnızca 49'unun G-20 ülkelerinin benimsediği borç erteleme tedbirlerinden yararlanmaya uygun olduğunu söyledi. Steiner, G-20 üyelerini borçların geri ödenmesi konusunda bir moratoryumu ve borç işlemleri için ortak bir çerçeveyi en fakir ülkeleri de içine alacak şekilde hızla genişletmeye çağırdı.
Steiner, "Daha hırslı bir şekilde hareket etmeyince krizin katlanarak artacağı daha da belirgin hale geliyor" dedi ve şu anda cesurca harekete geçmemenin sağlık krizini uzatacağını ve Corona virüsünün aşıya dirençli mutasyonlarının oluşturacağı riski arttıracağını söyledi.
Steiner, araştırmanın potansiyel “felaket senaryosunun” 2030 yılına kadar bir milyar insanı aşırı yoksulluğa sürükleyeceğini gösterdiğini söyledi. Bir milyar kişiden 250 milyonu, Corona virüsü krizi yönetilirken alınan politika kararlarının bir sonucu olarak senaryoya doğrudan dahil edildi.
Salgının yol açtığı insanlık trajedisinin derinliğinin "zorunlu ve kaçınılmaz olmadığını" söyleyen UNDP Başkanı, "yavaş ilerleyen bir borç krizinin" kalkınma hedeflerini yıllarca geriye götüreceğini de sözlerine ekledi.
UNDP baş ekonomisti George Molina da 19 ülkenin "ciddi şekilde savunmasız" olduğunu, bu nedenle 220 milyar dolarlık borç ödemesinin risk altında bulunduğunu söyledi.
Steiner, orta gelirli ülkelere yardım etmek için Uluslararası Para Fonu'nun acil rezervlerinin daha zengin ülkelerce 650 milyar dolar genişletilmesine olanak tanıyan bir mekanizma geliştirilmesi çağrısında bulundu.
Molina, onlarca orta gelirli ülke ve küçük ada devletinin, ne en zengin ekonomiler tarafından harcanan 16 trilyon dolarlık mali önlemlere ne de en yoksullar için geçerli olan borç azaltma önlemlerine erişebildiğini belirtti.
Steiner, kredi notunun düşürülmesinin sorunları arttırdığını ve 10 yıllık tahvilin faiz oranının yüzde 12,6 iken benzer bir ABD tahvilinin yüzde 1,6 olduğu Kenya gibi ülkelerde sermaye piyasalarında borçlanma maliyetlerini yükselttiğini söyledi.
UNDP raporundaki 72 ülke arasında Türkiye de sayıldı. Türkiye, kredi derecelendirme kuruluşları Moody’s, Fitch ve S&P değerlendirmeleri referans alınarak, son derece spekülatif yani yatırım yapılamaz kategorisinde yer alıyor.
