Karadeniz’de Rus sınır muhafızlarının Azov Denizi’nde üç Ukrayna askeri gemisine ateş açmasının sonrasında Rusya'yla Ukrayna arasında yaşanan gerilim Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne taşındı.
Güvenlik Konseyi, Rus savaş gemilerinin, Kırım açıklarında Rusya kara sularını ihlal ettiği iddiasıyla Ukrayna savaş gemilerine ateş açmasının ardından artan gerginlik üzerine acil toplandı. Toplantı, "Azov Denizi'nde Rusya'yla Ukrayna gerginliği" başlığıyla yapıldı.
“Rusya ile iyi ilişkiler kurmak imkansız hale geldi”
ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, Rusya’nın "saldırgan ve uluslararası hukuku hiçe sayan" davranışları nedeniyle iki ülke arasında iyi düzeyde ikili ilişkiler kurulmasının imkansız hale geldiğini kaydetti.
Haley Güvenlik Konseyi'ne hitabında ABD, Avrupa Birliği (AB) ve diğer birçok ülkenin, Rusya’nın Kırım ve Doğu Ukrayna'da yaptığı "kabul edilemez" davranışları nedeniyle Moskova'ya yaptırımlar uyguladığını belirtti. Rusya'ya, Karadeniz’de Kırım yakınlarında yaptığı bu "yasadışı hareketlerine" derhal son vermesi çağrısında bulunan Haley, Ukrayna gemilerine ateş açılmasını, “Rusya’nın çatışmayı körükleyen her zamanki davranış modelinin bir parçası” olarak değerlendirdi.
Ukrayna gemilerinin kendi karasuları içerisindeki bir limandan başka bir limana gitmekteyken Rusya’nın saldırısına uğradığını kaydeden Haley, “Ukrayna gemilerinin Kerch Boğazı’ndan yasal yoldan geçişini engellemek, uluslararası hukuka göre bir hak ihlalidir. Uluslararası toplumun kabul etmeyip kınayacağı kibirli bir eylemdir” diye konuştu.
“ABD Ukrayna halkıyla birlikte”
Haley, "ABD, bu Rus saldırganlığına karşı Ukrayna halkıyla birlikte olmaya devam edecektir. ABD'yle Rusya arasında normal bir ilişkinin kurulması Rusya’nın bu tür yasadışı eylemleri yüzünden imkansız hale dönüşüyor. Rusya’nın bu davranışı sorunları sadece daha da kötüleştirecek. Rusya’nın dünyadaki yerini daha da zayıflatacak. Rusya’nın ABD’deki ve diğer birçok ülkeyle olan ilişkilerine daha da zarar verecek. Ukrayna'yla gerginliği daha da arttıracak. Rusya, uluslararası barışın ve ve güvenliğin sağlanması adına bu hukuksuz davranışlarını derhal durdurmalı ve tüm devletlerin seyir haklarına, özgürlüklerine saygı göstermelidir" dedi.
Rusya: “Önceden planlanan bir provokasyon”
Güvenlik Konseyi toplantısında konuşan Rusya'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyanskiy de, bu son olayın "Ukraynalı liderlerin siyasi amaçlarla Rusya'yı tahrik etme girişiminin yeni bir örneği olduğunu" söyledi.
Ukrayna’nın tehlikeli adımlar attığını, Ukrayna gemilerinin Rus sularına yasadışı olarak geçtiğini savunan Polyanskiy, Ukrayna Cumhurbaşkanı Poroşenko'nun Mart ayı seçimlerinden önce kamuoyu desteğini arttırmak için bir savaşa ihtiyaç duyduğunu öne sürdü.
Polyanskiy, Ukrayna'yı uluslararası hukuku ihlal etmekle suçlarken, "Bu, önceden planlanan, Batılı devletler tarafından planlanan bir provokasyon" ifadesini kullandı.
"Üç denizci hafif yaralı"
Güvenlik Konseyi toplantısının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Polyanskiy, gelişmelerle ilgili kapsamlı bir soruşturma yaparak sonuçlarını paylaşacaklarını söyledi.
Rusya Federasyonu’nun bir hukuk devleti olduğunu savunan Polyanski, soruşturmanın tarafsız olarak yürütüleceğini kaydetti. AB ülkelerini de eleştiren Polyanskiy, “Ukrayna konusunda Amerika ne düşünüyorsa onlar da aynısını düşünüyor” dedi. Polyanskiy, bir gazetecinin yaralı denizcilerin durumuyla ilgili sorusunu da, “ Üç hafif yaralı denizci var. Söylediğim gibi başlatacağımız soruşturmada onlara bu yasadışı emri kimin verdiğini saptayacağız. Bu kişiler suç işlemişlerdir. Rusya Federasyonu’na karşı suç işlemişlerdir" dedi.
Ukrayna: "Rusya uluslararası barış ve güvenlik için bir tehdit”
Ukrayna'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Volodymyr Yelchenko da, Güvenlik Konseyi toplantısında yaptığı konuşmada, "Rusya'yla artan gerilimin uluslararası barış ve güvenliğe açık bir tehdit oluşturduğunu" söyledi.
Rusya'nın Ukrayna'nın Rusya sınırlarını ihlal ettiği iddiasını "tam bir yalan" olarak niteleyen Yelchenko, toplantının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtlarken, “Rusya’nın bunu bir kışkırtma olarak değerlendirmesindeki mantığı anlayamıyorum" dedi.
“Rusya’ya daha fazla yaptırım uygulanmalı”
Yelchenko, yaralı Ukraynalı denizcilerle ilgili ellerinde somut bir bilgi olmadığını, tüm girişimlerine rağmen Rus yetkilerle denizcilerin durumu konusunda temas sağlayamadıklarını kaydetti. Kendilerine gelen bilgiler doğrultusunda bir hastanede tedavilerinin sürdüğünü öğrendiklerini kaydetti.
Ukraynalı temsilci, "Rusya uluslararası hukuk ihlallerini sürdürüyor. Kırım Rusya’nın diyor. Ama onlardan başka hiç kimse bunu tanımıyor. Rusya sadece bunu iddia ediyor. Aynı bu son olayda olduğu gibi Ukrayna gemileri sınırlarımıza girdi diyor. Bu sınırların karşılığı yok. Rusya’ya çok şiddetli yaptırımlar uygulanmalıdır. Bu yaptırımlar direkt olarak Rus ekonomisini etkiliyor. Şimdiye kadar yaptırımlar nedeniyle Rus ekonomisi yüzde 6 oranda kayıp yaşadı. Bu yüzden dünkü olayın sorumlularına yönelik daha fazla uluslararası yaptırım istiyoruz. Daha fazla ülkenin hesaplarını dondurmasını istiyoruz” dedi.
Güvenlik Konseyi’nin AB’li üyeleri ortak açıklama yaptı
Güvenlik Konseyi üyesi AB ülkelerinin temsilcileri de toplantı sonrasında birlikte basın mensuplarına ortak bir açıklama yaptı. Ortak açıklamada, son gelinen durumdan endişe duyduklarını kaydederek, “Hiçbir şey Rusya tarafından güç kullanımını haklı çıkarmaz. Bu durum tamamen Rusya’nın Kırım’ı 2014 yılında yasadışı bir şekilde işgalinin sonuçlarıdır. Biz Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve sınırlarını tanıyoruz. Rusya, denizcileri derhal iade etmeli ve Ukrayna’nın Azov Denizi'ndeki hareketlerine karışmamalıdır” denildi.
