Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kıbrıs Özel Danışmanı Jane Hall Lute’un adada kalıcı bir çözüm üretmek için yaptığı istişarelerine de yer verdiği raporunu Güvenlik Konseyi’ne sundu.
Guterres raporda, Kıbrıs'ta çözüme yönelik umutların geçmişte kalan başarısız barış çabalarının ardından sürdüğünü belirterek, “Kıbrıs’ta kalıcı çözüm umudu hala hayatta” dedi.
Genel Sekreter Guterres, müzakereleri yeniden başlatmak için elinden geleni yapacağını, Kıbrıs’ta çözüm için yeniden istişareleri başlatacak müzakerelerin yeniden başlaması için çaba gösterecek özel bir temsilci atayacağını bildirdi.
“Kıbrıs ve etrafındaki doğalgaz iki topluma da ortak fayda sağlamalı”
Kıbrıs’ta onlarca yıldır bulunamayan kalıcı çözümün artık sağlanması gerektiğini belirten Guterres, bunun hem Türk hem de Rumların yararına olacağını belirtti. Genel sekreter, Kıbrıs ve etrafında bulunan doğal kaynaklardan hem Türk hem de Rum toplumlarının yararlanmasını gerektiğini kaydetti.
Adadaki iki toplumun da kalıcı çözüm sonucunda refaha ulaşacağını kaydeden Guterres, “Bir kez daha Kıbrıs'ta ve çevresinde bulunan doğal kaynaklarda iki toplumun da faydalanması gerektiğini tekrar ediyorum. Karşılıklı olarak kabul edilebilir ve kalıcı bir çözüme ulaşılabilir. Önümüzdeki aylarda gereksiz çıkışlardan kaçınmak, diyaloğu sürdürmek gerekir. Kıbrıs’ta her iki toplum da bunu hak ediyor” dedi.
“Kıbrıs’ta kalıcı çözüm iki toplumun çıkarına”
BM Genel Sekreteri Guterres’in Güvenlik Konseyi’ne sunduğu raporda geçtiğimiz Temmuz ayından bu yana Kıbrıs'taki tüm tarafların müzakere masasına geri dönme isteğinin olup olmadığını belirlemeye çalışan Jane Holl Lute’un görüşmelerine de yer verdi.
Genel Sekreter Guterres, "BM 'nin arabuluculuğunda adadaki topluluklar arasındaki kapsamlı bir çözümün hayata geçirileceğine inanıyorum.
Kıbrıs'ı yeniden birleştirme konusunda nihai anlaşmaya varmak için yeni fikirler gerekebilir, bir sonraki adımları atabilmek için daha iyi hazırlanılması gerekli olabilir. Tarafların böyle bir çabaya katılmaları, kendi çıkarları içinde en doğrusudur. Taraflar arasında resmi müzakereler başlayıncaya kadar Lute’dan taraflarla istişarelerine devam etmesini isteyeceğim” dedi.
“Süreci başlatmak için koşullar mevcut”
BM Genel Sekreteri Guterres, 7 Temmuz 2017'de Montana’da (İsviçre) Kıbrıs müzakerelerinin başarısız bir şekilde sona ermesini takiben taraflara, çözümün sağlanması için ileriye dönük düşünmeleri yönünde çağrıda bulunduğunu belirterek, “Temmuz 2018'in başlarında, Birleşmiş Milletler üst düzey yetkilisi olarak, Jane Holl Lute'dan, Montana müzakereleri sonrasında sonuçlarını, taraflara yansımalarını araştırmasını ve taraflarla istişare etmesini istedim. Bu aşamada anlamlı bir süreç için gerekli koşullar mevcuttu. BM'nin tarafları desteklemeye devam ettiğini ve tüm Kıbrıslıların çıkarlarının BM'nin adadaki çabalarının merkezinde kalacağını vurgulaması gerektiğini kendisine ifade ettim. Bu istişarelerle tarafların yeni bir müzakere süreci için tarafların hazır olup olmadığını, çaba gösterip göstermeyeceklerini anlamaya çalışmasını önerdim” dedi.
“Her iki toplum lideri de çalışmaya hazır”
BM Genel Sekreteri Guterres, her iki liderin de görevlendirdiği özel danışmanı Lute’a başlattıkları istişare sürecinde durumdan memnun olduklarını ifade ederek, yeni bir müzakere sürecinde birlikte çalışmaya hazır olduklarını belirttiklerini kaydetti.
Guterres, Türk ve Rum liderlerinin müzakerelerin yeniden başlatılmasına yönelik isteklerini kamuoyuna yaptıkları açıklamalarında ifade ettiklerini belirterek, “Kıbrıs Rum lideri Nikos Anastasiades, istişareleri memnuniyetle karşıladı. Hazır olduğunu belirtti. Aynı şekilde, kamuoyu açıklamalarında, Kıbrıs Türk lideri Sayın Mustafa Akıncı da istişareleri memnuniyetle karşıladığını ve müzakerelerin yeniden başlaması olarak görüşmeleri gerektiğinin altını çizdi. Bir anlaşma sağlamak için yeniden çalışmaya hazır olduğunu tekrar teyit etti” dedi.
Guterres ve Lute’dan Kıbrıs’ta kalıcı çözüm için yoğun diplomasi trafiği
Guterres, özel danışmanı Lute’un daha sonra, benzer istişareler için üç garantör ülke Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin başkentlerini ziyaret ettiğini belirterek, “Lute, Türkiye Dışişleri Bakanı ile 30 Eylül 2018 tarihinde, 11 Eylül 2018 tarihinde Yunanistan Dışişleri Bakanı ve Dışişleri ve Yabancılar İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı ile görüştüm” dedi.
Genel Sekreter Guterres, 73. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Çalışmaları sırasında konuşma yapmak için New York’a gelen Kıbrıs Rum Cumhurbaşkanı Anastasiades’in yanı sıra KKTC Türk Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yla da görüştüğünü hazırladığı rapora ekledi. Guterres, “28 Eylül 2018'de New York'ta Anastasiades ve Akıncı ile, Lute’un istişareleri konusunda, Kıbrıs’ta çözüm yolunu nasıl gördükleriyle ilgili görüşlerini duymak için iki defa görüştüm” dedi.
