Rektör protestolarının dört yıldır aralıklarla devam ettiği Boğaziçi Üniversitesi’nde şimdi de kafe tartışması yaşanıyor.
Üniversite kampüsünde Şubat ayı başında var olan kafeterya özel bir işletmeye verildi. Öğrenciler ise duruma tepki gösterdi. Nedeni ise bu işletme yoluyla fiyatların artacağından duyulan endişe.
10 Şubat’ta kafe önünde eylem yapan öğrenciler, "Sermayeye geçit yok", "Pahalı masalarınıza ucuz kahvelerimizle geliyoruz" yazılı pankartlar açtı. Öğrenciler 17 Şubat’ta da bir forum ve konser düzenledi. Öğrenciler şu anda da kafenin bulunduğu yerde günün farklı saatlerinde ücretsiz çay ve kahve dağıtarak eylemlerini sürdürüyorlar.
Protestolara katılan öğrencilere uzaklaştırma
Öğrencilerin “işgal kafe” diye adlandırdıkları eylemler sonrası okul yönetimi protestolara ve forumlara katılan 21 öğrenciye uzaklaştırma cezası verdi.
17 Şubat’tan itibaren 21 öğrenciye verilen cezanın üç gün boyunca geçerli olacağı belirtildi. Ayrıca uzaklaştırma cezası verilen öğrencilere, Kuzey Kampüs’teki kafeyi işgal ederek kafenin sunduğu hizmetlerden diğer öğrencilerin yararlanmasını engelleme suçu yöneltildi.
Boğaziçi Üniversitesi’nden yapılan açıklamada “Uzun yıllardır farklı bir işletmeci tarafından işletilen kafe, öğrencilerimize daha kaliteli ve uygun koşullarda hizmet sunmak amacıyla hazırlanan teknik şartları karşılayan başka bir girişimci tarafından ihale yoluyla kiralanmıştır. Sözkonusu işletme, kamuoyunda yer alan iddiaların aksine herhangi bir kahve markasının iştiraki değildir” denildi.
Üniversite yönetimi, önceliğinin öğrencilere sağlıklı bir yeme-içme ve ders çalışma ortamı oluşturmak olduğunu belirtti.
Maddeyi AYM iptal etmişti
Üniversite yönetimi tarafından öğrencilere verilen uzaklaştırma cezasına gerekçe olarak 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 54’üncü maddesi gösterildi. Ancak öğrenciler, “Yükseköğretim kurumu içinde izinsiz olarak bildiri dağıtmak, afiş veya pankart asmayı” içeren bu maddenin Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından 19 Nisan 2024’te iptal edildiğine dikkat çekerek cezaya itiraz ediyor. AYM iptal kararının gerekçesi olarak bu maddenin “ifade özgürlüklerine sınırlama getirdiğini” belirtmişti.
Üniversite yönetiminin yaşananlarla ilgili açıklamasında, eyleme katılan öğrencilerin barış ortamını olumsuz etkilediği kaydedildi. “Provokatif” rolü olduğu tespit edilen bazı öğrencilere ceza verildiği vurgulanırken şu ifadeler kullanıldı:
“Boğaziçi Üniversitesi olarak, uluslararası standartlardaki eğitim süreçlerimizin sağlıklı ve kesintisiz biçimde sürdürülmesi için titizlikle çalışıyoruz. Bu süreçleri sekteye uğratabilecek ve üniversiteye zarar verebilecek eylemler, dünya çapındaki saygın üniversiteler tarafından asla hoş görülmediği gibi kurumumuzda da kabul edilemez.”
Üniversite yönetiminin yanısıra EspressoLab da bir açıklama yaptı. Açıklamada “Boğaziçi Üniversitesi’nde mevcut bir EspressoLab mağazası bulunduğu iddiaları tamamen asılsızdır. Kampüste bulunan sözkonusu işletme ile hiçbir bağlantımız mevcut değildir” denildi.
Mahkeme yürütmeyi durdurdu
Öğrenciler rektörlüğe dilekçe vererek cezaya itiraz etti. Bunun yanısıra idare mahkemesinde de karşı davalar açıldı. 12. İdare Mahkemesi iki öğrencinin 17 Şubat’taki başvurusunu 18 Şubat’ta sonuçlandırdı ve yürütmeyi durdurma kararı verdi.
21 öğrencinin tamamı İdare Mahkemesi’ne başvurdu fakat henüz iki öğrenci için karar verilmiş durumda. Diğer 19 öğrenci için de bu hafta içinde karar verilmesi bekleniyor.
“Telafisi güç zararlara yol açabilir”
12. İdare Mahkemesi, verdiği yürütmeyi durdurma kararında, sözkonusu işlemin eğitim hakkına dair olduğunun altını çizdi. Kararda, öğrencilerin eğitim hakkından doğan okula girme eyleminin engellenmesinin hak ihlali olduğu vurgulandı ve uzaklaştırma cezasının “telafisi güç zararlar oluşturabileceği” belirtildi.
Yeni kafenin istediği fiyatları belirleyebileceğini söyleyen öğrencilerin eylemi ise sürüyor. Öğrenciler fiyatların daha da artacağından endişe ediyor. Eylemlerinde ücretsiz çay ve kahve dağıtımı yapan öğrenciler, 10 Şubat’ta yapılan büyük eylemde "Sermayeye geçit yok", "Pahalı masalarınıza ucuz kahvelerimizle geliyoruz" yazılı pankartlar açtı, 17 Şubat’ta da bir forum ve konser düzenledi.
“Eğitim hakkını gasp etmesi sözkonusu”
Eylemlere katılan ve okula girişi yasaklanan öğrencilerden Burak Siperli, VOA Türkçe’ye şunları söyledi:
“10.40 gibi geldim, kartımın çalışmadığını gördüm. Ama hiçbir gerekçe de verilmedi bana. Eğitim vermesi gereken bir kurumun, öğrenciler kahve alamıyor diye kendi öğrencisinin eğitim hakkını gasp etmesi sözkonusu.”
AYM kararına dikkat çeken Siperli, “AYM’nin iptal ettiği bir madde ile bizi üç günlük tedbiren uzaklaştırıyorlar. Yaptıkları açıkça öğrencilerin eğitim hakkını gasp etmek ve bunu niçin yapıyorlar? Kahve dükkanı biraz daha para kazansın diye” ifadelerini kullandı.
Yine Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinden ve uzaklaştırma cezası alanlardan Mehmet Efe Dağlı da VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, bu kararın tamamen keyfi olduğunu söyledi. Dağlı da AYM kararını örnek göstererek, “Bizi yıldıracak bir şey asla değil, mücadelemize devam edeceğiz. Kartlarımızı basmayabilirler üç gün, beş gün, 10 gün. Önemli değil. Biz davalarımızı açacağız, mücadelemize devam edeceğiz” diye konuştu.
“İşgal politikasıyla yönetiliyor adeta”
Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünde okuyan Talha Keskin ise “Boğaziçi Üniversitesi 4 senedir bir işgal politikasıyla yönetiliyor” diyerek şöyle devam etti:
“Öğrencilerimiz, hocalarımız çok büyük yaptırımlarla, çok büyük mobbinglerle karşı karşıya kalıyor. Okulun her sosyal alanı yok ediliyor, kütüphanelerimiz yok ediliyor, yurtlarımız yok ediliyor. Hocalarımız bir bir görevlerinden uzaklaştırılıyor. Derslere polisler giriyor, her yerde tehditkar bakışlar savuruyorlar. Özel güvenlik şiddetiyle karşı karşıya kalıyoruz.”
“5 yılda çok şey değişti”
İdil Birbilen de iktidarın akademide ve üniversiteleri kontrol almaya çalıştığını söyleyerek, “Hala tepki gösterenler var. Bir yandan hayat pahalılığı, yoksulluk artıyor. Bu da gençlik içinde bir öfke birikimine sebep oluyor” dedi.
Beş sene önce üniversiteye giren Birbilen, “O zamandan bu zamana çok şey değişti. Hep mi kötü oluyor, hep mi yanlış yapıyorlar? Evet, bence hepsini yanlış yapıyorlar. Üniversite için düşünmüyorlar, kiminle anlaşma yaptılarsa ona nasıl uydurabiliriz diye bakıyorlar” diye konuştu
Forum