İran’dan gelen petrolün azalacağı endişeleri ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) üretim sınırlamalarına bağlı olarak, Brent petrolün varil fiyatı, 2014 yılının Kasım ayından bu yana ilk kez 80 doları aştı.
Brent piyasalarında ham petrol 80 dolar 18 cente kadar yükselirken Amerikan ham petrolü de, aynı dönemden bu yana ilk kez 72 dolar 13 cente çıktı. Petrol fiyatlarının bir yıl içinde %80 den fazla yükselmesi, piyasalar açısından ekonomik gerileme anlamına geldiği için hafta ortasında üreticiler ve uzmanlar bir araya gelerek bu konunun kontrol altına alınması için işbirliği çalışmalarına başladı. Yükselen petrol fiyatları başta Hindistan olmak üzere petrol tüketicisi ekonomilerin endişeli bir döneme girmesine yol açtı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’la varılan nükleer anlaşmadan çekileceğini duyurmasıyla yükselmeye başlayan petrol fiyatlarının bu kadar hızlı artması beklenmiyordu. Ancak Avrupa Birliği ülkeleri ilk aşamada anlaşmaya bağlı kalacaklarını söyleseler de bölgede çalışan enerji şirketleri İran’dan çekilmeye başladı. Dün Fransız petrol şirketi TOTAL, eğer Amerika onaylamazsa, İran’daki faaliyetlerini sona erdireceğini söyledi. Total İran’ın Güney Pars bölgesindeki projesi 1 milyar dolar değerinde. Uzmanların tahminlerine göre 6 ay içinde faaliyetlerin durması, 400 bin ila 1 milyon varil petrol riske sokuyor.
Petrol fiyatlarının ani yükselişi bir sürpriz değil ve sadece kısa dönemlik bir kazanç olarak görülüyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve aralarında Rusya’nın da bulunduğu 10 kartel dışı petrol üreticisi ülke, 2017 ortasında düşen petrol fiyatlarını yükseltmek amacıyla petrol üretimini günde 1,8 milyon varile düşürmüştü ve bu durumun 2018 sonuna kadar devam etmesine karar verilmişti. Perşembe günü OPEC’in lideri Suudi Arabistan, üye ülkeler ve Rusya’yla hızla yükselen fiyatları kontrol altına almak için masaya oturduklarını ve bu konunun acil olarak ele alınacağını bildirdi.
Petrol fiyatlarının yükselişi pazar günü seçimlerin yapılacağı Venezuela için de büyük bir önem taşıyor. Eğer Devlet Başkanı Nicolas Maduro bu seçimleri de kazanırsa, Washington’un yükselen petrol fiyatları yüzünden tekrar güçlenecek bir Maduro hükümetine karşı tavır alabileceği, Wall Street kulislerinde bu hafta en çok konuşulan konulardan birisiydi.
Yükselen petrol fiyatları ekonomiyi ve tüketiciyi etkilediği için yükseliş çok uzun bir süre devam ederse bu, birçok tüketici için kemer sıkma anlamına gelecek. Amerika’da benzin fiyatları yılbaşından bu yana %22 oranında artarken, ve birçok eyalette motorlu araç sürücüleri benzinin litresine 1 dolar ödemeye başladı. Hafta başında Morgan Stanley’in yaptığı bir araştırmaya göre yükseliş devam ederse 2018 yılında tüketiciler, 38 milyar dolar ek yakıt masrafı ödeyecek. Bu Başkan Trump’un vergi reformundan elde edilecek ek gelirin üçte birinin kaybolması anlamına geliyor.
