Güney Afrika Dışişleri Bakanı Naledi Pandor, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS bloğunun liderlerinin yeni üyelerin değerlendirilmesi mekanizmaları üzerinde anlaştıklarını söyledi.
Genişleme konusunda varılan anlaşma, gelişmekte olan "Küresel Güney"in şampiyonu olma sözü veren gruba katılmak isteyen onlarca aday ülkenin önünü açıyor.
BRICS'in genişlemesi, Güney Afrika'nın ticari başkenti Johannesburg'da düzenlenen üç günlük zirvenin en önemli gündem maddesini oluşturuyor.
Naledi Pandor, Güney Afrika Dışişleri Bakanlığı'na bağlı Ubuntu Radio'ya yaptığı açıklamada "Genişleme konusunda anlaşmaya vardık. BRICS'e üye olmak isteyen ülkelerin değerlendirilmesine yönelik süreçleri ve ilkeleri belirleyen bir belgeyi kabul ettik. Bu çok olumlu" dedi.
Pandor, bloğun liderlerinin yarın zirve sona ermeden önce genişleme konusunda daha ayrıntılı bir açıklama yapacağını söyledi.
Anlaşma, jeopolitik kutuplaşmanın Pekin ve Moskova'nın Batı'ya karşı uygulanabilir bir karşı ağırlık oluşturma çabalarını teşvik ettiği bir dönemde BRICS'e küresel nüfuz kazandırmaya yardımcı olabilir.
Tüm üyeler genişlemeyi desteklediklerini açıkça ifade etmiş olsalar da liderler arasında bloğun ne kadar ve ne hızda büyüyeceği konusunda görüş ayrılıkları vardı.
Güney Afrikalı yetkililer, 40'tan fazla ülkenin BRICS'e katılmaya ilgi gösterdiğini ve aralarında İran, Venezuela ve Cezayir'in de bulunduğu 22 ülkenin resmen kabul edilmeyi talep ettiğini açıklamıştı.
Çin’den birlik ve genişleme çağrısı
Zirveye bizzat katılan Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping de BRICS'teki muhataplarına birlik çağrısında bulundu; küresel bir "türbülans ve dönüşüm dönemi" ile yüzleşmek için grubun genişletilmesi gerektiğini savundu.
Bloğun ağır topu Çin uzun zamandır genişleme için bastırıyor ve Washington'la bozulan ilişkilerinin yanısıra Ukrayna savaşı nedeniyle artan küresel gerilimin genişleme projesine aciliyet kazandırdığını düşünüyor.
Xi, "Dünya büyük değişimler, bölünmeler ve yeniden gruplaşmalar geçiriyor; yeni bir türbülans ve dönüşüm dönemine girildi. Bizler, BRICS ülkeleri, birlik yoluyla kendimizi güçlendirmeye yönelik kuruluş amacımızı her zaman aklımızda tutmalıyız" dedi.
BRICS grubu ülkelerinin ölçek olarak çok farklı ekonomilere sahip olması ve hükümetlerin genellikle çok az ortak dış politika hedefine sahip gibi görünmesi, karar alma sürecini zorlaştırıyor.
Örneğin Çin'in ekonomisi, Afrika'nın en gelişmiş ülkesi olan Güney Afrika'nın ekonomisinden 40 kat daha büyük.
Ukrayna'yı işgali nedeniyle ABD ve Avrupa tarafından izole edilen Rusya da BRICS'i hızla büyütmeye ve Batı'ya karşı bir denge unsuru haline getirmeye çalışıyor.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, BRICS üyeliğini Batı'ya hala dostları olduğunu göstermenin bir yolu olarak görüyor.
Putin zirveye gönderdiği konuşmada, "Ukrayna'daki ciddi krize yol açanın, bazı ülkelerin dünyadaki hegemonyalarını sürdürme arzusu olduğunu belirtmek isterim" diyerek Batı’yı hedef almayı sürdürdü.
BRICS’in Yeni Kalkınma Bankası'na (NDB), aralarında Suudi Arabistan, Cezayir ve Arjantin'in de bulunduğu en az 15 potansiyel yeni üye ülkenin katılmasının değerlendirildiği belirtiliyor.
Finansman için uzun süredir Çin'in sermaye piyasasından yararlanan NDB, geçen hafta ilk Güney Afrika Randı tahvilini ihraç ettikten sonra, beş yıllık 2,5 milyar dolar değerinde bir Hint Rupisi tahvil programı başlatıyor.
Brezilya lideri BRICS'in Ukrayna savaşını sona erdirmek için çalıştığını söyledi
Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula da Silva bugün yaptığı açıklamada BRICS ülkelerinin Ukrayna ve Rusya ile savaşı sona erdirme çabaları içinde olduğunu söyledi. Lula, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin çatışmayla başa çıkma konusundaki sınırlamalarını eleştirdi.
Johannesburg'daki zirvede konuşan Lula, aralarında BRICS üyelerinin de bulunduğu giderek artan sayıda ülkenin Moskova ve Kiev ile doğrudan temas halinde olduğunu söyledi.
"Hızlı bir ateşkese ve adil ve kalıcı bir barışa etkili bir şekilde katkıda bulunabilecek bir çabaya katılmaya hazırız" diyen Lula, zirvenin açılış oturumunda, Ukrayna'daki savaşın BM Güvenlik Konseyi'nin sınırlarını ortaya koyduğunu kaydetti.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in de video konferansla katıldığı toplantıda Lula, ülkesinin "egemenliği, toprak bütünlüğünü ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini kınayan Birleşmiş Milletler ilkelerini savunma" tutumunu yineledi.
Lula, "BRICS anlayış ve işbirliği için bir güç olarak hareket etmeli. Çin, Güney Afrika ve benim ülkemin Ukrayna'daki çatışmanın çözümüne yönelik çabalara yaptığı katkılar bu isteğimizi ortaya koymakta" ifadelerini kullandı.
BRICS liderleri zirvede, küresel ekonominin dörtte birini oluşturan beş ülkeden oluşan grubu, Batı'nın dünya meselelerindeki hakimiyetine meydan okuyabilecek jeopolitik bir güce nasıl dönüştürebileceklerini tartıştılar.
Lula, BRICS ülkelerinin ekonomik kırılganlıklarını azaltmak için ticari işlemlerde kullanacakları ortak bir para birimini savunmayı da sürdürdü.
Brezilya Cumhurbaşkanı, "BRICS üyeleri arasında ticaret ve yatırım işlemleri için bir para biriminin oluşturulması, ödeme seçeneklerimizi arttırır ve kırılganlıklarımızı azaltır" dedi.
Forum