Mersin’de refüj ve yol kenarı süslemesinde kullanılan çiçekler bir yıldır kadın üreticilere emanet. Büyükşehir Belediyesi, geçen yıldan bu yana çiçekleri kadın kooperatifinden temin ediyor. Amaç hem tasarruf sağlamak hem de kadınları ekonomik hayata dahil etmek.
"Mersin Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi" ya da kısa adıyla "Mersin’den Kadın Kooperatifi", 2019’da kuruldu. Kooperatifin süs bitkileri biriminde 20 kadın çalışıyor. Her çalışana kısa bir peyzaj eğitimi veriliyor.
VOA Türkçe’ye bilgi veren kooperatif başkanı Meral Seçer, kooperatif kültürünün kadınlarda dayanışma bilincini pekiştirdiğini söylüyor; “Kooperatifleşme her konuda önemli, çünkü insanlar birbiriyle imece usulü birlikte çalışıyorlar. Bir dostluk oluşuyor. Burada 'ben' duygusu yerine 'biz' duygusu oluşuyor” diyor.
Seçer’e göre üreticilerin tek başına yaparken zorlanacağı pazarlama ve satış gibi işler kooperatif aracılığıyla kolayca halledilebiliyor. Seçer kooperatifin kadınlara özgüven sağladığını söylüyor.
"Amaç gizli kadın işgücünü ortaya çıkarmak”
Meral Seçer kooperatifin, evlerinde sosyal güvence ve ücretsiz çalışmak zorunda kalan kadınların “gizli işgücünü” ortaya çıkarmaya da aracılık ettiğini söylüyor ve “Kooperatif olarak amacımız evde bulunan, gizli kadın işgücünü ortaya çıkarmak. Kadınlarımızla görüştüğümüzde hepsinin bir emek verdiği, kendilerine göre kabiliyetleriyle ürettiği bir şeyler olduğunu görüyoruz. Biz bunu değerlendiriyoruz” ifadelerini kullanıyor.
Kooperatifin süs bitkileri dışında üretimi de var. İldeki diğer kadın kooperatifleriyle işbirliği yaparak reçel, salça, tarhana gibi sofra ürünleri de piyasaya sunuluyor.
350 bin liralık tasarruf
Kooperatifin süs bitkilerinden sorumlu ortaklarından Necla Çavuş Bugay ziraat mühendisi ve peyzaj mimarı. Bugay VOA Türkçe'ye, kooperatif bünyesinde yapılan işlerle ilgili; “Şu an serada çalışan 20 kadın arkadaşımız mevsimlik süs bitkisi üretiminde bulunuyor. Mersin’in (en doğudaki) Tarsus ilçesinden (en batıdaki) Anamur ilçesine kadar olan tüm bölgenin ihtiyaçlarını kooperatif olarak karşılıyoruz” bilgisini verdi.
Bugay, kooperatifin Büyükşehir Belediyesi’ne 350 bin lira civarında katkıda bulunduğunu söylüyor. Bu yıl da yaklaşık bir rakam bekleniyor.
İklime göre çiçek seçimi
Bugay mevsimlik çiçeklerin yanı sıra özellikle refüjlerde kullanılmak üzere zakkum yetiştirdiklerini söylüyor. Bunda, kendisi de ziraat mühendisi olan Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer’in tercihi belirleyici olmuş. Bugay, Mersin’in iklimine uygun şekilde kuraklık ve sıcağa dayanıklı olduğu gerekçesiyle Seçer’in tüm refüjlerde zakkum görmek istediğini söylüyor.
Zakkum üretimi için kooperatifin iki yöntemi var. Üretimin bir kısmını kooperatif bünyesinde çalışan kadınlar üstleniyor. Kalan kısmınıysa belirlenen pilot bölgelerdeki köylü kadınlar üretiyor. Büyükşehir Belediyesi zakkum üreten kadınlara satış garantisi veriyor.
Kooperatifte çalışan kadınlar memnun. Emine Büker 60 yaşında. Daha önce hiç çalışmamış; “Şimdiye kadar kendi paramı hiç kazanmadım. Ama şimdi kooperatif sayesinde evime en azından bir katkıda bulunuyorum. İstediğimi eşime söylemeden alabiliyorum” diyor.
Gülnaz Bozaslan da kooperatifin hem maddi katkı sağladığını hem de zihnen kendisini rahatlattığını söylüyor. Bozaslan, “Çiçekçilik ve peyzajla ilgili önce bilgi aldık. Daha sonra da üretime geçtik. Hem katkı hem de biraz kafa dağıtma diyelim. İyi oluyor yani. Bir de kadın kadına çalışmak, birbirimize destek olmak tabii ki de güzel bir şey” şeklinde konuşuyor.
Daha önce hiç çalışmamış olan Hacer Bozdağ da, “Bir yıldan beri çalışıyorum. Hem katkı hem de vakit geçsin diye geliyoruz. Ev hanımıydım. Ama çalışmak çok güzel. Değişik değişik arkadaşlarımız oldu, onun için çok memnunuz” diyenlerden.
29 yaşındaki Fatma Gündoğan da daha önce farklı işleri olsa da şu anki halinden daha memnun. Gündoğan, “Toprakla uğraşmayı çok seviyorum. Daha önce bahçe işinde de çalıştım, markette çalıştım, şimdi burada çalışıyorum. Ben bu işe başladığımda yeni bebeğim olacaktı. Şimdi beş aylık bebeğim var. Onun için geliyorum, ona bir şeyler kazanmak için, onun geleceği için” diyor.
