Türkiye’den ABD’nin CAATSA kapsamında aldığı yaptırım kararlarına tepkiler sürerken mesajlardaki iyimser tonlar dikkat çekiyor.
Amerika’nın aldığı yaptırım kararının, hem hukuken ve siyaseten yanlış hem de tek yanlı bir karar olduğunu söyleyen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçtiğimiz ay İstanbul’a yaptığı ziyarette kendisiyle görüşme talebinde bulunmayan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’yla yaptığı telefon görüşmesinde, Türkiye’nin tepkilerini dile getirdiğini ifade etti.
Kanal 24 televizyonunda özel yayına katılan Çavuşoğlu, “Bu, başka bir ülkenin kim olursa olsun, egemenlik haklarına saldırı. Türkiye S-400 savunma sistemini CAATSA öncesi aldı. Uluslararası hukuku herkes bilir. Ben böyle yapıyorum olmaz. Biz yaptırımlara karşıyız. İran’a yönelik yaptırımlara da karşıyız. ‘10 sene sonra bir karar alıyorum geçmişte yapılan şeylere yaptırım uyguluyorum’ demek uluslararası hukuka göre yanlış. Biz iyi niyetle bir teknik çalışma grubu teklif ettik, bunu kabul etmeyen ABD oldu. Pompeo’ya telefon görüşmesinde de bunu hatırlattım. Bir müttefike karşı yapılması da son derece yanlış. Amerika bu işi isteseydi sakin bir şekilde bizimle ve NATO’yla işbirliği yaparak çözebilirdik’’ dedi.
Çavuşoğlu: ‘‘Biden beklentilerimizi iyi biliyor çünkü ABD’yle ilişkilerimizi olumsuz etkileyen konular Obama döneminde başladı’’
Türkiye’nin zaten dünyaya pek fazla bağımlı olmadığı savunma sanayinde bağımsız adımlar atmaya devam edeceğini belirten Dışişleri Bakanı, Donald Trump sonrası göreve gelecek Joe Biden’ın başkanlığı döneminde, Türk-Amerikan ilişkilerinin normalleşmesinin Washington yönetimine bağlı olduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, “(Biden döneminde) Amerika isterse normalleşiriz. Normalleşme derken tabii bizim bu konularda beklentilerimizi karşılarsa. Biden'den beklentilerimizi Sayın Biden da iyi biliyor çünkü ABD'yle ilişkilerimizi olumsuz etkileyen konular Trump döneminde başlamadı, Obama döneminde başladı. Suriye'de YPG/PKK'ya verilen destek, Obama döneminde başladı. O dönemde biz, ‘Bir terör örgütüyle başka bir terör örgütüne karşı işbirliği yapmayın, bunun Suriye'ye ve bölgeye, biz dahil olumsuz etkileri olur, biz de gereğini yaparız' demiştik. Ama maalesef YPG/PKK’yla işbirliğini tercih ettiler. Daha sonra attığımız adımlar da malum Trump döneminde, Barış Pınarı Harekatı dahil. YPG’ye destek verirse gerginlik devam eder. Bu darbeyi kim yaptı? Elebaşı kim? ABD'de yaşayan FETÖ. FETÖ konusundaki beklentilerimizi de Sayın Biden herkesten daha iyi biliyor FETÖ orada yaşadığı sürece tüm dünyaya yönelik bir tehdit’’ dedi.
Türkiye’nin beklentilerinin karşılanmaması halinde sürekli masada sorun olacağına dikkat çeken Dışişleri Bakanı, ABD’nin stratejik düşünürse bölge politikaları açısından Türkiye’ye çok ihtiyacı olduğunun altını çizdi. Çavuşoğlu, Biden’ın dışişleri bakanlığına aday gösterdiği Antony Blinken’i şahsen tanıdığını ve sağlıklı bir şekilde çalışabileceklerini ifade etti.
Demir: ‘‘Yaptırımlar konusunda endişeye mahal yok’’
ABD’nin yaptırım kararlarının ana hedefi olan Savunma Sanayi Başkanlığı ve bu yaptırımlar kapsamında ABD vizesi durdurulan dört kişiden biri olan Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir, bu yaptırımı müttefiklik hukukuna aykırı bulmakla beraber kararın, Türk savunma sanayi açısından ciddi bir etki yaratmayacağı mesajını verdi.
Anadolu Ajansı’nın Finans Masası programına konuk olan Demir, ‘‘Savunma Sanayii Başkanlığı’nın bilfiil çoğunluk hissesine sahip olduğu bir şirket etkilenebilir ama öyle bir şirket yok denecek kadar az. Genelde kritik projelerde böyle bir şirket yok. Ama diğer bütün yapıda, MSB, TSK, güvenlik güçlerimizin hiçbirisi bundan etkilenme durumunda değiller. Bizim de doğrudan Amerika'dan aldığımız, imzacı olduğumuz bir nesne yok. Bu yaptırım tarihinden önce imzalanan anlaşmalar ve yapılan mutabakatları etkilemeyeceği de var. O yüzden endişeye mahal yok. Bu yaptırımın amacı, Amerika'nın hasım olarak tanımladığı bir kuruluşla iş yapmak ki onu yapan biziz. Başka bir kurumumuz bunu yapmadı. Yani uygulamak isteseler de uygulayamazlar, bu kanun kapsamında’’ dedi.
Demir: ‘‘ABD, Patriotlar konusunda ikinci kez teklif vermedi’’
Türkiye’nin S-400 alımı sürecine dair bilgiler de paylaşan Savunma Sanayi Başkanı, ABD’nin hava savunma sistemi konusunda önce Türkiye’nin beklentilerini karşılamadığını, ikinci kez teklif istendiğinde de bu talebi cevapsız bıraktığını dile getirdi. İsmail Demir, “Bizim uzun zaman Çin’le görüşmelerimiz oldu ancak o zamanki konjonktür gereği mesele rafa kaldırıldı. Daha sonraki aşamalarda Amerikalılar'la, İtalya ve Fransa ortaklığıyla da görüşmeleri sürdürdük. Patriot sistemiyle ilgili konuda, bizim istediğimiz şartlarda bir tedarik olmadı. Karşı tarafın empoze ettiği şartları almamız gibi bir durum sözkonusu değil. Çok sert, katı ve kırmızı çizgiler olunca ilerleyemedik. Daha sonraki aşamada şartlar değişti ve S-400 süreciyle ilgili görüşmeler başladı. ABD’den teklif istedik, uzun süre bekletildik ama teklif verilmedi’’ diye konuştu.
Türkiye’nin seri üretime geçmeyi planladığı Altay tankının motor ve güç aktarım sistemleri tedarikinde sorunlar yaşandığını ifade eden Savunma Sanayi Başkanı, nihai çözümün yerli motor üretimi olduğunun altını çizdi.
