Çin Merkez Bankası, ekonomiyi deflasyondan kurtarmak ve hükümetin büyüme hedefine geri döndürmek için pandemiden bu yana en büyük teşvikini açıkladı. Ancak analistler bu hedeflere ulaşmak için daha fazla mali yardım gerekebileceği uyarısında bulundu.
Daha fazla finansman ve faiz indirimi sunan, beklenenden daha geniş bu paket, hayal kırıklığı yaratan bir dizi verinin uzun süreli yapısal yavaşlama endişelerini artırmasının ardından politika yapıcıların dünyanın en büyük ikinci ekonomisine olan güveni yeniden tesis etmek için son girişimini işaret ediyor.
Ancak analistler, işletmelerden ve tüketicilerden gelen son derece zayıf kredi talebi göz önüne alındığında Çin Halk Bankası'nın (Çin’in merkez bankası, PBOC) likidite enjeksiyonlarının ne kadar verimli olacağını sorguladı ve reel ekonomik faaliyeti desteklemeyi amaçlayan herhangi bir politikanın bulunmadığına dikkat çekti.
“Bu, pandeminin ilk günlerinden bu yana en önemli PBOC teşvik paketi” diyen Capital Economics analisti Julian Evans-Pritchard, paketin tek başına yeterli olmayabileceğini söyledi. Evans-Pitchard, büyümeyi bu yılın resmi hedefi olan yaklaşık yüzde 5'lik bir yörüngeye oturtmak için daha fazla mali teşvik gerekebileceğini söyledi.
PBOC Başkanı Pan Gongsheng'in borçlanma maliyetlerini düşürme ve ekonomiye daha fazla fon enjekte etmenin yanı sıra, hane halkının ipotek geri ödeme yükünü hafifletme planlarını açıklamasıyla Çin hisse senetleri ve tahvilleri ralli yaptı ve Asya hisse senetleri 2 buçuk yılın en yüksek seviyelerine ulaştı.
Yuan para birimi dolar karşısında son 16 ayın en yüksek seviyesine çıktı.
Pan, bir basın toplantısında merkez bankasının yakın gelecekte bankaların rezerv olarak tutmaları gereken nakit miktarını (rezerv zorunluluk oranı, RRR) 50 baz puan azaltacağını ve yeni krediler için yaklaşık 1 trilyon yuan (142 milyar dolar) serbest bırakacağını söyledi.
Pan Gongsheng, bu yılın ilerleyen dönemlerinde piyasadaki likidite durumuna bağlı olarak RRR'nin 0,25-0,5 puan daha düşürülebileceğini söyledi.
PBOC, ayrıca yeni gösterge faiz oranı olan yedi günlük ters repo faizini 0,2 puan indirerek yüzde 1,5'e çekecek ve diğer faiz oranlarını da düşürecek.
Natixis'in kıdemli ekonomisti Gary Ng, “Bu hamle muhtemelen biraz geç oldu ama geç olması hiç olmamasından iyidir. Çin'in güveni artırmak için daha düşük faizli bir ortama ihtiyacı var” dedi.
Pan, hamlelerin ne zaman yürürlüğe gireceğini belirtmedi.
Emlak krizi önlemleri
Emlak piyasası destek paketi, diğer tedbirlerin yanı sıra, mevcut konut kredileri için ortalama faiz oranlarında 50 baz puanlık bir indirim ve her tür konut için asgari peşinat şartının yüzde 15'e düşürülmesini içeriyordu.
Çin'in emlak piyasası 2021'de zirve yaptığından beri ciddi bir gerileme içinde. Bir dizi müteahhit temerrüde düşerek geride istenmeyen dairelerden oluşan büyük stoklar ve tamamlanmamış projelerden oluşan rahatsız edici bir liste bıraktı.
Pekin buna karşılık olarak birçok ev satın alma kısıtlamasını kaldırdı ve ipotek oranlarını ve peşinat gereksinimlerini keskin bir şekilde düşürdü. Ancak şu ana kadar talebi canlandıramadı. Ev fiyatlarındaki, son dokuz yılın en keskin düşüşünü de durduramadı.
Hane halkı tasarruflarının yüzde 70'inin gayrimenkule yatırıldığı düşünüldüğünde, emlak krizi ekonomi üzerinde ağır bir yük oluşturdu ve tüketici güvenini sarstı. Analistler son önlemlerin önemli bir etkisi olacağı konusunda ikna olmuş değil.
Gavekal Dragonomics analistleri son önlemlerle ilgili bir notta, “Zayıf bir iş piyasasında gelir beklentileri konusunda belirsiz olan hane halkları daha yüksek kaldıraç almaya istekli olmayabilir” dedi.
PBOC ayrıca sermaye piyasasını canlandırmak için iki yeni araç tanıttı.
Birincisi, başlangıçta 500 milyar yuan büyüklüğünde bir takas programı. Bu, fonların, sigortacıların ve brokerlerin hisse senedi satın almak için finansmana daha kolay erişmelerine olanak tanıyor. İkincisi, diğer kuruluşların hisse alımlarını ve geri alımlarını finanse etmelerine yardımcı olmak için ticari bankalara 300 milyar yuan'a kadar ucuz PBOC kredisi sağlıyor.
Yatırım bankaları büyüme tahminlerini düşürdü
Ağustos ayı ekonomik verilerinin beklentileri büyük ölçüde karşılayamaması, politika yapıcıların daha fazla destek sağlamasını adeta mecbur kıldı.
Mali açıdan bakıldığında, yerel yönetimler altyapı projelerinin finansmanına yardımcı olmak için tahvil ihracını hızlandırıyor, ancak analistler daha fazlasına ihtiyaç duyulabileceğini söylüyor.
Goldman Sachs, Nomura, UBS ve Bank of America gibi yatırım bankaları yakın zamanda 2024 büyüme tahminlerini düşürdü.
Çin'in son önlemleri, ABD Merkez Bankası'nın geçen hafta ağır bir faiz indirimine gitmesinin ardından geldi ve PBOC'nin yuan üzerinde çok fazla baskı yaratmadan parasal koşulları gevşetmesine olanak sağladı.
ING'de Çin baş ekonomisti olan Lynn Song, önümüzdeki aylarda daha fazla gevşeme için hâlâ yer olduğu görüşünde. Lynn, “Eğer büyük bir maliye politikası hamlesi de görürsek, ivme dördüncü çeyreğe doğru toparlanabilir” diyor.
Forum