Çin’deki Xiamen ve İtalya’daki Verona fuarlarıyla birlikte dünya doğal taş ve mermer sektörünün en önemli üç buluşmasından biri olan Marble İzmir Fuarı, Sağlık Bakanlığı tarafından ileri bir tarihe ertelendi. Erteleme kararının gerekçesi Çin’den başlayıp birçok ülkeye yayılan Corona virüsü.
Erteleme kararı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın, fuarı düzenleyecek olan İZFAŞ’ın Genel Müdürü Canan Karaosmanoğlu Alıcı, Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Mevlüt Kaya, Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makinaları Üreticileri Birliği (TÜMMER) Başkanı İbrahim Alimoğlu ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Aydın Dinçer’le yaptığı görüşmede alındı.
Çin’de 16-19 Mart 2020 tarihlerinde düzenlenmesi planlanan Xiamen Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı’da 6-9 Haziran 2020 tarihlerine ertelenmişti. İzmir’deki fuarın 1-4 Nisan tarihleri arasında yapılması öngörülüyordu. Sektör temsilcileri daha önce İzmir’de yaptıkları toplantıda büyük ölçüde erteleme yönünde görüş bildirmişti.
“Önümüzü göremiyoruz”
VOA Türkçe’ye konuşan İzmir Mermerciler Derneği Başkanı Nuri Kuntel “İzmir’deki toplantıdan çıkan genel eğilim fuarın Haziran’a ertelenmesi yönündeydi. Önümüzdeki iki ayı gördükten sonra ne yapacağımıza karar verme gibi bir eğilim çıktı” dedi.
Mermer ve doğal taş sektörünün temsilcileri, sağlık riskinin önemli bir faktör olduğunu vurguluyor. Geçen yıl düzenlenen Marble İzmir Fuarı’na 209’u yabancı yaklaşık bin 100 firma katılmıştı. Yabancı firmalar 28 farklı ülkeden gelmişti. Fuarı ziyaret eden yaklaşık 78 bin kişinin 13 binden fazlası da yurtdışından gelmişti. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Mevlüt Kaya, “Böyle bir fuar ortamında virüsü taşıyan bir kişinin gelip buraya katılan 70-80 bin kişiye bu virüsü bulaştırma riskini hiç kimse göze alamaz” dedi.
Enerji bakanlığının verilerine göre, Türkiye dünya doğal taş rezervinin yaklaşık yüzde 40’ına sahip. Ancak Corona virüsü sadece fuarların ertelenmesine değil, Türkiye’nin mermer ve doğal taş ihracatının büyük bir darbe yemesine de neden oldu. Nuri Kuntel, Türkiye’nin işlenmiş taş ihracatını büyük ölçüde Amerika’ya yaptığını belirterek, “İşlenmemişi blok halindeki taşların ve mermerin satışı ise esas olarak Çin’e yapılıyor. Eldeki veriler Şubat ayında Çin’e yapılan ihracatın büyük ölçüde etkilendiğini gösteriyor. Bunun nedeni de Corona virüsü. Şu an için önümüzü göremiyoruz” diye konuştu.
“Bu bir küçülme değil, deprem”
Mevlüt Kaya ise, “Corona virüsünün en fazla vurduğu sektör maden sektörü oldu. Türkiye’nin Çin’e yaklaşık 2,7 milyar dolar ihracatı var. Bunun yaklaşık yüzde 70’i madencilik sektöründen. Mermer ve doğal taş özelinde yaklaşık 700 milyon dolarlık bir ihracatımız var. Şubat ayı istatistiklerine göre doğal taşta yüzde 52,8’lik bir daralma var. Bu bir küçülme değil, bir deprem” ifadelerini kullandı.
Kaya’nın verdiği bilgilere göre Türkiye doğal taş ihracatının yüzde 40’ını Çin’e yapıyor. “Şu anda sıfır, şu ana kadar hiçbir üyemiz bir kilo bile ihracat yapamadı” diyen Kaya, Çin pazarının alternatifi olmadığını da şu sözlerle anlattı: “Çin bizden aldığı hammaddenin yüzde 95’ten fazla bir kısmını kendi iç pazarında kullanıyor. Eğer Çin bizden aldığı taşları işleyip başka ülkelere satıyor olsaydı, o ülkeler gelip bu taşları bizden alabilirdi. Ama böyle bir şey söz konusu değil. En büyük sıkıntılardan biri de bu”.
Krizi en az zararla atlatmaya çalıştıklarını belirten Kaya, devletin ilgili kurumlarının da bu konuda kendilerine yardımcı olmaya çalıştıklarını ifade etti. Kaya, “Eximbank’tan kredi kullanan üyelerimiz var. Hem bu kredilerin geri ödenmesinde sıkıntı yaşanıyor. Hem de Eximbank’tan kredi kullandığınız zaman bir yıl içinde kullandığınız kredi kadar ihracat yapmak zorundasınız. Hem kredilerin ödenmesinin ötelenmesi hem de taahhütlerin kapatılması konusunda esneklik istedik. Çok olumlu karşıladılar. Ayrıca kamu ve özel sektör bankalarından kredi çeken firmalarımız var. Bunlarla ilgili olarak Maliye Bakanımızdan bir randevu talebimiz oldu. Burada da bir esneklik talep ediyoruz. Bunun dışında Tarım ve Orman Bakanlığı’na maden ocaklarından kaynaklı çok ciddi ödemelerimiz var. Bunlarla ilgili taksitlendirme ve öteleme taleplerimiz oldu. Hepsinden de olumlu tepkiler aldık” diye konuştu.
