Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Çarşamba günü Kazakistan’ın başkenti Astana’da Şanghay İşbirliği Örgütü 24. Devlet Başkanları Zirvesi’nde Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile görüştü. İki liderin görüşmesinde, ikili ilişkilerin yanısıra Ukrayna, Suriye ve İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü savaş gibi bölgesel sorunlar ele alındı.
Görüşmede Türk heyetinden Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç da yer aldı.
Suriye ve Ukrayna
Bugünkü toplantı öncesi Putin ve Erdoğan görüşmesi hakkında bilgi veren Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, iki liderin Suriye ve Ukrayna’daki durumu ele alacaklarını söylemişti.
Peskov, Suriye hakkında bir soruya yanıt olarak, "Hepimiz terörün amansız karşıtları ve terörle mücadelenin sürdürülmesinin destekçileriyiz. Bunu yapacağız, bu konuda Türkiye de dahil tüm ülkelerle işbirliği yapacağız" demişti.
Görüşme sonrası İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Erdoğan ve Putin’in “Türkiye ile Rusya ikili ilişkilerinin yanısıra Ukrayna-Rusya savaşındaki son durum, İsrail’in Filistin topraklarındaki saldırıları, Suriye’deki gerilimde çözüm arayışları ve terörle mücadele konuları” ele aldıkları belirtildi.
Açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile görüşmesinde “Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaşın önce ateşkes, ardından barışla sona erdirilmesi için uzlaşı zeminini oluşturabileceğini” ifade etti.
Açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Türkiye’nin sınırlarının hemen ötesinde bir teröristan kurdurmamakta kararlı olduğunu, başta Suriye iç savaşı olmak üzere terör örgütleri için elverişli alan oluşturan istikrarsızlıkların sonlandırılması için somut adımlar atılmasının önemini ortaya koyarken Türkiye’nin çözüm için işbirliğine hazır olduğunu” söylediği belirtildi.
İkili görüşme
Bir saat süren görüşmenin basına açık kısmında Putin, Erdoğan ile uzun zamandır yüz yüze görüşmediklerini ancak temas halinde olduklarını ve ikili ilişkiler hakkında görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da, Putin ile uzun zamandır görüşemediklerini ancak telefon diplomasisi yürüttüklerini kaydetti. Erdoğan, “Ama bu arada arkadaşlarımız sürekli birbirleri ile irtibat halindeler. İçişleri, Hazine ve Maliye, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlarımız irtibatlarını sürekli sürdürdüler” dedi.
İki lider, en son 4 Eylül 2023’te Erdoğan’ın Rusya’nın Soçi şehrine yaptığı resmi ziyaret kapsamında görüşmüştü.
Geçen Aralık ayında Putin, 2024 yılı başında Türkiye’yi ziyaret edebileceğini söylemiş ancak bu ziyaret gerçekleşmemişti. /a/putin-ukrayna-devam-mesji-verdi-2024-basinda-turkiye-ziyaret-edebilirim/7397939.html
Bu yılın Mart ayında ise Erdoğan, Putin’in Nisan ayında ziyaret edeceğini söylemiş ama Nisan ayında ise henüz net bir tarih belirlenemediğini açıklamıştı.
Astana’daki görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin’i en yakın zamanda Türkiye’de ağırlamak istediğini söyledi.
Ticaret hacmi
Görüşmenin basına açık kısmında Putin, dünyada birçok zorluk yaşandığını kaydederek, “Buna rağmen Rusya ve Türkiye arasındaki ilişkiler adım adım gelişiyor ve ilerliyor” dedi.
Putin, geçen birkaç ayda iki ülke arasındaki ticaret hacminde “hafif bir düşüş” yaşandığını not ederek, yıllık ticaret hacminin 55 milyar dolar olduğunu ve bunun az bir rakam olmadığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise iki ülke arasındaki ticaret hacmi için “Sizin de ifade ettiğiniz gibi yani, 55 milyar dolarlık bu hacim bizim için çok çok önemli değil. Bizim hedefimiz 100 milyar doları yakalamaktı. Bu 100 milyar dolara ulaşabileceğimize inanıyorum. Bu konuda böyle bir potansiyele de sahibiz” ifadelerini kullandı.
Putin, geçen sene 6,7 milyon turistin Türkiye’yi ziyaret ettiğini söyleyerek Türkiye’ye Rus turistlere gösterdikleri misafirperverlikten dolayı teşekkür etti. Erdoğan da, Rus turistlerin Türkiye’de ağırlanmasının önemli olduğunu vurgulayarak, “Destinasyon olarak iyiyiz, güçlüyüz, bunu aynı şekilde de devam ettireceğiz” ifadesini kullandı.
Nükleer santral
Rusya Cumhurbaşkanı Putin konuşmasında, detay vermeyerek iki ülke arasındaki çeşitli stratejik projelerin hayata geçmeye devam ettiğini belirtti. Putin, “Herhangi bir sıkıntı, herhangi bir noksan yok burada” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mersin’deki Akkuyu Enerji Santrali’nde Türkiye’nin Rusya ile beraber çalıştığını hatırlatarak, “Tabii bütün arzumuz onu bir an önce devreye almak, bitirebilmek” ifadesini kullandı.
2010’da Türkiye ve Rusya arasında imzalanan anlaşma kapsamında 2018’de Akkuyu Nükleer Santrali’nin temeli atılmıştı. Rusya Atom Enerjisi Kurumu Rosatom, “Yap-İşlet-Sahip Ol” modeliyle santralin inşaatını üstlenmişti.
Geçen yıl Nisan ayında enerji üretiminde kullanılacak nükleer yakıtın getirildiği tesis, teknik anlamda açılarak enerji üretimi için test aşamasına geçmişti.
Anlaşma kapsamında Rosatom’un 2025’e kadar santralin inşaatını tamamlaması gerekiyor. Rosatom CEO’su Alexey Likachev, geçen ay gazetecilere, Akkuyu’da enerji üretim ünitesinin fiziki başlangıcının 2025’te olacağını açıklamıştı.
Ayrıca Putin ile görüşmesinde Erdoğan, Sinop’ta kurulması planlanan bir nükleer enerji santrali üzerine Rusya ile görüşmelerin gerçekleştiğini belirterek, “Bu konuda ciddi adımlar atabileceğimize inanıyoruz. Bu konuyla ilgili Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız muhatabıyla görüşmelerini sürdürüyor. Bu
görüşmelerle birlikte de tabii bu arada özellikle BOTAŞ ve Gazprom arasındaki ilişkiler samimi bir havada devam ediyor” dedi.
Forum