Türkiye, Rusya’yla yürütülen müzakerelerin ardından Dağlık Karabağ’daki ateşkes süreci için Azerbaycan topraklarında konuşlandırılmak üzere asker göndermeye hazırlanıyor.
Türkiye’nin Azerbaycan’da askeri eğitim anlaşması çerçevesinde halen askeri personeli bulunuyor. Ancak Dağlık Karabağ’daki süreç operasyonel içeriğe sahip olduğundan TBMM’nin onayı gerekiyor. Bu nedenle Azerbaycan’a asker gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi bugün TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla gönderilen tezkere, TBMM Genel Kurulu’nda onaylandıktan sonra Türkiye’nin Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan’a ait topraklarında askeri güç bulundurması mümkün olacak.
Tezkerede, “Azerbaycan’ın 27 Eylül’de Ermenistan’ın askeri sivil hedeflere yönelik saldırısı üzerine işgal altındaki topraklarını kurtarma harekatı başlattığı ve Türkiye’nin buna destek olduğu” ifade edildi.
Son olarak Azerbaycan ile Ermenistan’ın 10 Kasım itibariyle ateşkes anlaşmasına imza attığı ve bu anlaşma uyarınca Azerbaycan’a belirli bir takvim içerisinde Erivan yönetimince toprak iadesinde bulunulması gerektiği belirtilerek, bu ateşkes anlaşmasına uyulması konusunda Rusya ve Türkiye’nin ortak bir merkezde askeri denetim yapacağı açıklandı. Bu duruma ilişkin tezkerede, “ateşkese uyulup-uyulmadığının denetlenmesi amacıyla işgalden kurtarılan Azerbaycan topraklarında bir Ortak Merkez oluşturulacaktır. Azerbaycan'ın talebi üzerine Merkezde Türkiye ve Rusya’nın müştereken yer almaları kararlaştırıldı” ifadesi kullanıldı. Bunun Azerbaycan ile 16 Ağustos 2010 tarihli stratejik ortaklık anlaşması gereği ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları ile AGİT ilkeleriyle de uyumlu olduğu vurgulandı.
Tezkerede, Erdoğan’ın imzasıyla “Taahhütlerimizi yerine getirmek, ateşkesin tesisi, ihlallerin önlenmesi, bölgede barış ve istikrarın sağlanması amacıyla Türkiye’nin yüksek menfaatlerini etkili şekilde korumak ve kollamak üzere, hudut, şümul, miktar ve zamanı Cumhurbaşkanı’nca takdir ve tayin olunacak şekilde, TSK’nın Ortak Merkezdeki görevlerinin ifası yönünde hareket etmek üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için Anayasa’nın 92’nci maddesi uyarınca bir yıl süreyle izin verilmesi hususunda gereğini bilgilerinize sunarım” denildi.
Türkiye ile Rusya arasında Milli Savunma Bakanlığı’nın ev sahipliğinde 13 – 14 Kasım tarihlerinde söz konusu “ortak merkez” koşulları üzerinde müzakereler yapılmıştı.
Rusya’yla müzakereler sonucunda bugünkü tezkerede de kaydedildiği üzere Türkiye’nin askeri görev alanı “sadece Azerbaycan toprakları” ile sınırlı olarak belirlenmiş görünüyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Türkiye’nin sahada değil sözkonusu “Ortak Merkez” ile insansız hava araçlarıyla (İHA) ateşkes denetimi yapacağını belirtmişti.
