Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen Adıyaman’da hayat hala normale dönmüş değil. Kent genelinde 70 bin kişi konteynerlerde yaşamını sürdürmeye çalışırken, ağır kayıpların ardından toparlanmaya çalışan halk, belirsizlik ve zorluklarla mücadele ediyor.
6 Şubat 2023 depremlerinden en çok etkilenen kentlerden Adıyaman’da 30 binden fazla bina yerle bir olurken, resmi rakamlara göre 8 bin 387 kişi hayatını kaybetti. Yıkılan ya da ağır hasar alan evlerde yaşayan 118 bin depremzede, deprem sonrası kentin farklı noktalarına kurulan konteyner kentlere yerleştirilmişti.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Adıyaman’da toplam 50 bin konut yapılması planlandı. Anadolu Ajansı’nın haberine göre, Adıyaman'da 27 bin 433 konut ve 3 bin 973 köy evi olmak üzere toplam 31 bin 406 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadarsa 30 bin 835 konut, 2 bin 580 iş yeri ve 10 bin 158 köy evi olmak üzere toplam 43 bin 573 konut ve iş yerinin hak sahiplerine teslimi yapılacak.
Adıyaman belediyesi kaynakları, yıkıcı depremin üzerinden geçen 2 yılın sonunda 55 bin 889’u geçici yaşam alanında, 14 bin 334’ü bireysel olmak üzere toplamda 70 bin depremzedenin halen konteynerde yaşam sürdüğünü belirtiyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Adıyaman’daki konteyner kent sakinleri, kalıcı konutlara geçemedikleri sürece her gün depremi yeniden yaşadıklarını belirtti. Deprem sonrası sokakta kalmaktan kurtulmalarını sağlayan konteynerler için yetkililere teşekkür eden depremzedeler, ancak sürecin uzamasıyla birlikte konteynerde yaşamın giderek zorlaştığını vurguladı.
Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere ise kentin hala büyük bir travma yaşadığını ve toparlanma sürecinin yetersiz olduğunu vurguladı. Deprem sonrası belediye binasının da yıkılmasıyla kenti şu ana kadar halen sokaktan yönettiklerine vurgu yapan Tutdere, “hükümeti deprem şehirlerine, deprem belediyelerine hiçbir ayrım yapmaksızın gerekli desteği sağlamaya davet ediyorum” dedi.
“Önce bizi ayakta tutsunlar sonra evler yapsınlar”
Adıyaman’daki birçok depremzede gibi onlarca akrabasını kaybeden Emine Bulut yaklaşık 2 yıldır bir ev ortamından uzak. Önce çadırda şimdi de konteynerde kalıyor. Eşi ve 2 çocuğuyla birlikte kaldığı konteyner yaşamının zorluğuna dikkat çeken Bulut, depremin üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen kentte herhangi bir normalleşme görmediğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü.
“Yıkılmayı bekleyen apartmanlar gibi biz de yıkılmayı bekliyoruz. Ağır hasar aldık ama bir türlü düzelmiyoruz. Evler yapıyorlar, kenti düzeltiyorlar ama biz iyi değiliz. Önce bizi ayakta tutsunlar sonra evler yapsınlar. Ben ailem ve akrabalarımdan 229 canımı toprağa verdim. Hayat devam ediyor gibi görünüyor ama bize sorarsanız devam etmiyor. Ben evimi özledim, ışığımın yanmasını özledim, mutfağımda yemek yapmayı özledim. Evime gelen torunlarıma rahat bir ortam sağlamayı özledim. Bütün bunlar olmadan biz ne kadar iyi olabiliriz.”
“Konteynerde geçirdiğimiz her gün depremi tekrar tekrar yaşıyor gibiyiz”
Adıyaman’daki K1 sayılı konteyner kentin binlerce sakininden biri olan Mehmet Leblebici de 3 çocuğu ve eşiyle birlikte yaklaşık iki yıldır konteynerde yaşam sürüyor. Bir kesimin depremzedelerle ilgili ‘bedava yaşıyorlar’ söylemine sert bir şekilde karşı çıkan Leblebici, “Konteynerde geçirdiğimiz her gün depremi tekrar tekrar yaşıyor gibiyiz. Evet burada elektrik, su, kira ücreti yok ama manevi olarak biz iyi değiliz. Bize ‘ekmek elden su gölden yaşıyorlar’ diyenlere gelsin sadece 1 hafta bu şartlarda yaşasınlar da görelim. Biz de burada kalan herkes gibi kalıcı konutlara geçmek istiyoruz. Fakat kirli bir siyaset var, o kalıcı konutlarda kimler hangi şartları sağlayarak oturabilecek. Kiracıların durumu ne olacak. Ödeme şekli ne olacak. Burada yaşayan insanların çoğu zaten dar gelirli, ön ödemeyi, sonraki taksitleri nasıl ödeyecekler” diye konuştu.
Adıyaman Belediye Başkanı Tutdere: “Deprem kentinde yaralar hala sarılmadı”
Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere, 6 Şubat depremlerinin üzerinden iki yıla yaklaşılmasına rağmen kentin yaralarının hala sarılamadığını belirtti. Adıyaman’ın adeta bir şantiyeye dönüştüğünü ifade eden Tutdere, bir yandan kentin fiziki koşullarını iyileştirmeye çalışırken diğer yandan depremzedelerin yaşadığı travmayı atlatmaları için çeşitli çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Konteyner kentte halen 56 bin kişinin yaşadığını vurgulayan Tutdere, insanların barınma, geçim ve diğer temel ihtiyaçlarının devam ettiğini belirtti. Kentin en büyük sorunlarından birinin işsizlik olduğuna dikkat çeken Tutdere, sanayicilerin desteklenmesi ve belediyeye ek kaynak aktarılması gerektiğini dile getirdi.
Deprem sonrası belediyenin kısıtlı bütçeyle çalıştığını ifade eden Tutdere, "İller Bankası’ndan gelen parayla ancak basit bütçe yönetebiliyoruz ve depremle mücadele ediyoruz. Depremi en ağır şekilde yaşamış bir kent olarak ekstra hiçbir destek almadık. Hükümeti, deprem şehirlerine ve belediyelerine ayrım yapmaksızın destek vermeye davet ediyorum" dedi.
Hükümetin kentte kalıcı konutlar ve yeni yerleşim alanları konusunda ciddi çalışmalar yürüttüğünü belirten Tutdere, belediye olarak kendi bütçeleriyle projeler hayata geçirmeye devam ettiklerini ancak hükümetten belediyeye ek bir destek sağlanmadığını ifade etti.
Belediye hizmet binasının depremler nedeniyle kullanılamaz hale geldiğini ve kenti adeta sokaktan yönettiklerini aktaran Tutdere, "Depremden bu yana hiç durmadan çalışıyoruz, ekibimizle birlikte kent için mücadele etmeye devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.
Depremin ikinci yılında Adıyaman’da hayatın ne zaman normale döneceği hala belirsizliğini koruyor.
Forum