Amerika ve Avrupa’nın önde gelen dokuz aşı üreticisi, hızlandırılmış Corona virüsü aşısı çalışmalarının beraberinde yeni riskler getireceği yolundaki kaygılar üzerine bir açıklama yaptı. Aşı üreticisi şirketler bu süreçte bilimsel standartlardan şaşmayacaklarının garantisini verdi.
Birbiriyle rekabet halindeki Pfizer, GlaxoSmithKline, AstraZeneca, Johnson & Johnson, Merck&Co, Moderna, Novavax, Sanofi ve BioNTech şirketleri, artan kaygılar üzerine aralarındaki ticari rekabete ara verip ortak bir açıklama yamayı seçtiler.
Ortak açıklamada şirketler, ilk Corona virüsü aşılarının onaylanması ve küresel standartlara uygunluğu için yapılacak başvurularda sürecin gerektirdiği tüm adımları atacakları ve bilimsellikten ayrılmayacakları vaadinde bulundu.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) başkanı Stephen Hahn, geçen ay yaptığı açıklamada aşının onaylanması için, uzmanların aşının faydalarının risklerinden fazla olduğu sonucuna varması halinde üçüncü aşama deneylerin tamamlanmasına gerek olmadığını söylemişti.
Aşı çalışmalarında üçüncü aşama deneyler önceki deneylerden daha geniş katılımcı kitlesiyle yürütülüyor ve aşının güvenliğiyle etkisini test ediyor. FDA’nın bu açıklaması Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) aşı konusunda dikkatli olunması çağrısına neden olmuştu.
Son olarak Rusya’nın geçen ay bir Corona virüsü aşısına erkenden onay vermesi batılı uzmanların yapılan deneylerin yetersiz olduğu eleştirileriyle karşılanmıştı.
Çin’in Sinovac Biotech firması da çok sayıda çalışanının ve ailelerinin deney aşamasındaki bir aşıyı olduklarını bildirmişti.
Amerikalı ve Avrupalı firmaların ortak imzaladığı güvenlik uygulamalarına uyma sözü veren açıklamaya Çinli firmalar imza atmadı.
Açıklamaya imza atan firmalardan Pfizer’in Alman ortağı BioNTech’in yöneticilerinden Uğur Şahin, ‘‘Şunun bilinmesini istiyoruz, bu durumda bile güvenlikten ve etkinlikten ödün vermeyeceğiz’’ dedi. Şahin, ‘‘Baskının ve olası bir aşının bir an önce çıkması umudunun yanı sıra insanlarda aşıyı geliştirme sürecinde bazı adımların atlanabileceği konusunda belirsizlik hissi var’’ diye ekledi.
BioNTech ve Pfizer Ekim ayından umutlu
BioNTech ve Pfizer firmalarının üçüncü aşama deneylerinin önemli sonuçlarını en erken Ekim’de açıklaması bekleniyor. Bu durum ABD’de 3 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde bu iki firmayı siyasi tartışmaların ve baskının da merkezinde bırakması bekleniyor.
Başkan Donald Trump, ABD’de Corona virüsü aşısının 3 Kasım seçimlerinden önce çıkması ihtimalinin olduğunu söylemişti. Demokrat Parti’nin başkan adayı Joe Biden’ın seçim yarışındaki ortağı ve yardımcısı Kamala Harris ise potansiyel Corona virüsü aşıları konusunda sadece Başkan’ın sözünü temel almayacağını kaydetmişti.
Dokuz şirket FDA gibi uzman kuruluşların önceden belirlenmiş kurallarına uygun hareket edeceklerini bildirdi.
Aşı onayının, aşıyı kullananlar ve kullanmayan karşılaştırma gruplarıyla yapılan geniş kapsamlı deneyler sonucunda verilmesi gerekiyor.
BioNTech firmasının yöneticisi Şahin, aşının istatistiksel olarak yüzde 95 ve bazı durumlarda daha fazla oranda kesinliğe sahip olması gerektiğini kaydetti.
Alman aşı üreticisi Leukocare de açıklamaya imza atmadı. Ancak şirketin CEO’su Michael Scholl, ‘‘Rusya’nın yaptığı ve belki ABD’de de benzer eğilimlerin olduğu klinik deneylerin yeterli şekilde yapılmadan üretilen bir aşı büyük risk taşır. En büyük korkum güvenli olmayan aşılara onay vermemiz durumunda aşı konsepti üzerinde genel olarak olumsuz bir etki bırakmamız olur’’ diye konuştu.
Leukocare firması İtalyan ReiThera ve Belçikalı Univercells ile birlikte aşı çalışmalarını yürütüyor. Bu çalışma kapsamında yürütülen deneyler henüz ilk aşamasında.
