Güney Amerika ülkesi Ekvador yeni bir şiddet dalgasıyla sarsılırken, suç gruplarının 100'den fazla cezaevi personelini rehin alması ve silahlı adamların canlı bir televizyon yayınını kesmesinin ardından Devlet Başkanı Daniel Noboa çetelere karşı askeri önlemleri devreye soktu.
Ekvador’da güvenlik koşulları, koronavirüs pandemisinden bu yana daha da kötüleşiyor. Seçim kampanyasında şiddeti engelleme sözü veren Daniel Noboa, Kasım ayında iktidara gelmişti.
Kokain ticareti yapan çetelerin Ekvador’u giderek artan bir şekilde kullanması Noboa’yı aşılması güç bir sorunla karşı karşıya bıraktı.
Hükümet, 2023’te şiddet olaylarında ölenlerin sayısının, bir yıl öncesinin neredeyse iki katına çıkarak 8 bin 8'e yükseldiğini söyledi. Şiddet, geçen yıl yolsuzluk karşıtı bir başkan adayının suikasta uğramasıyla siyasi arenaya taşındı.
Hükümet bu durumdan, Güney Amerika'nın büyük bölümünü istikrarsızlaştıran kokain çetelerinin artan etkinliğini sorumlu tutuyor.
Çeteler, Ekvador hapishanelerinde güçlerini arttırmak için devletin zayıflığından yararlandı. Hapishanelerde şiddet giderek yaygınlaştı ve yetkililerin hapishaneleri kontrol etmek için çetelerin üzerine gittiği olaylarda yüzlerce kişi öldü.
Ekvador'un en büyük kıyı kenti Guayaquil, uyuşturucu kaçakçılığı için bir merkez görevi gören limanlarıyla ülkenin en tehlikeli şehri olarak kabul ediliyor.
36 yaşındaki Devlet Başkanı Noboa, yeni bir istihbarat biriminin kurulmasını, güvenlik güçleri için taktik silahları, yeni yüksek güvenlikli hapishaneleri ve liman ve havaalanlarında güçlendirilmiş güvenliği içeren Phoenix Planı’nı hayata geçirmek istiyor.
Noboa’ya göre bu planın maliyeti 800 milyon dolar. Ancak Ekvador ordusu için 200 milyon dolar değerindeki yeni silahlar ABD tarafından sağlanacak.
Şiddet neden alevlendi?
Polis 7 Ocak Pazar günü Los Choneros suç çetesinin lideri Adolfo Macias’ın 34 yıl cezasını çektiği hapishaneden kaybolduğunu açıkladı. Yetkililer izini bulmaya çalışıyor.
Bu arada Pazartesi gününden itibaren en az altı cezaevinde şiddet olayları yaşandı. Çarşamba günü itibariyle 100'den fazla gardiyan ve personel mahkumlar tarafından rehin tutuluyordu.
Ekvador'un orta kesimindeki bir eyalet başkenti olan Riobamba'da 39 mahkum hapishaneden kaçtı, ancak bazıları yeniden yakalandı.
Salı günü şiddet sokaklara yayıldı ve Guayaquil'in bulunduğu Guayas eyaletinde iki polis memuru öldürüldü.
Ülke çapında yedi polis memuru da kaçırıldı, ancak üçü serbest bırakıldı. Şiddet en çarpıcı şekilde silahlı bir grubun canlı yayın sırasında bir televizyon stüdyosunu basması ve gazetecileri silah zoruyla alıkoymasıyla ortaya çıktı. Gruptaki bir düzineden fazla kişi tutuklandı.
Salı günü çeşitli şehirlerde patlamalar olduğu da teyit edildi, ancak herhangi bir yaralanma rapor edilmedi.
“Teröristlerle” müzakere etmeyeceğine yemin eden Noboa, şiddetin hükümetinin çete liderleri için yeni bir yüksek güvenlikli hapishane inşa etme planlarına bir tepki olduğunu söyledi.
Hükümetin önlemleri
Daniel Noboa 8 Ocak’ta 60 günlük olağanüstü hal ilan etti. Bu önlem, Noboa’nın selefi Guillermo Lasso döneminde pek etkili olmamıştı. Cezaevleri de dahil olmak üzere askeri devriyeler etkin hale getirildi ve tüm ülkede gece sokağa çıkma yasağı getirildi.
9 Ocak’ta yayınlanan güncellenmiş bir kararnamede Noboa, Ekvador'da bir “silahlı iç çatışma” olduğunu kabul ettiğini ve aralarında Los Choneros'un da bulunduğu bazı suç çetelerini terörist gruplar olarak tanımladığını söyledi. Kararnamede, silahlı kuvvetlere bu grupları etkisiz hale getirme emri verildi.
Polis dün yaptığı açıklamada, TV istasyonunun ele geçirilmesi gibi olaylara tepki olarak Pazartesi gününden bu yana yetmiş kişinin tutuklandığını söyledi.
Ülke genelinde okullar dün tatil edildi, dersler sanal olarak yapıldı ve pek çok işletme hizmete devam etmemeyi tercih etti.
Merkez sol, merkez sağ ve merkezci gruplardan oluşan geniş bir ittifak olan Noboa'nın koalisyonu, Ulusal Meclis'te Lasso'nun sahip olmadığı çoğunluğa sahip ancak bazı Ekvadorlular başkanın çetelere karşı aldığı önlemlerin yeterince sert olmadığı görüşünde.
Bu yıl içinde güvenlik odaklı bir referandum düzenlemeyi planlayan Noboa, halka hükümetin yurtdışında aranan Ekvadorlular’ın iadesi yasağını kaldırıp kaldırmayacağını ve şüpheli suçluların mal varlıklarına el konulmasına izin verilip verilmeyeceğini soracak.
Forum