İsyancıların kontrolundaki bölgelerde yaşayan demokrasi yanlısı binlerce eylemci, Devlet Başkanı Beşar Esat’ın iktidarı bırakması talebiyle sokaklara döküldü. Vatandaşlar ve siyasi eylemciler yeniden seslerini duyurmaya başlarken hedeflerinde sadece Esat rejiminin değil, aynı zamanda El Kaide’nin Suriye kolu olan El Nusra gibi cihatçı örgütlerin de olduğu göze çarpıyor.
Şam’ın güneyindeki banliyölerde yaşayanlar, El Nusra güçlerinin muhaliflerin elindeki bölgelerden çekilmesini istiyor.
Protesto gösterileri, Beyt Sahem kasabasında El Nusra savaşçılarının muhalif milislerin elindeki bir kontrol noktasına saldırması üzerine patlak verdi. Olaylar, El Nusra savaşçılarının bir protestocuyu vurarak öldürmesiyle tırmandı.
Protestolar, Suriye’nin kuzeyindeki İdlib’de de yoğunlaşıyor. İdlib, 2015 yılı Mart ayından bu yana El Nusra’nın kalelerinden biri olarak biliniyor.
El Nusra savaşçıları, ılımlı Özgür Suriye Ordusu’nun bayrağını taşıyan protestocuların rakip gruplarca kışkırtıldığını iddia ediyor. El Nusra, Maaret El Numan kasabasındaki El Nusra karşıtı gösterilere Batı’nın desteklediği Özgür Suriye Ordusu liderlerinden Ahmet El Suud’un da karıştığına işaret ediyor.
Suriye’de faaliyet gösteren yerel ve uluslararası sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapan bir kurumun direktörü Besim El Kuveiti, bu iddiaları reddediyor. El Kuveiti’ye göre protestolar, eylemcilerin kendilerine yer edinme çabalarından kaynaklanıyor.
Protestolar El Nusra’yı zorluyor
Washington’daki düşünce kuruluşu Ortadoğu Enstitüsü’nden uzman Charles Lister’a göre protestolar, El Nusra için büyük sorun oluşturuyor. Lister’a göre cihatçı El Nusra, şiddet eylemleri alışılmışın dışına çıkınca zorlanmaya başlıyor.
Lister ayrıca eylemcilerin ve yerel halkın cesaretlenmesi üzerine El Nusra’nın protestolara yönelik tepkisinin aşırıya kaçtığını da sözlerine ekliyor.
El Nusra, Mart ayı ortasında Maaret El Numan’da bir sokak gösterisini motosikletli militanlarla dağıtmaya çalıştı. Olay kısa süre içinde büyüdü ve cihatçılar, Özgür Suriye Ordusu’na ait bir cephaneliği bastı, örgüt mensubu bazı milisleri tutukladı.
Protestolarsa büyüyerek devam etti. Göstericiler 13 Mart’ta El Kaide’ye ait bir hapishanede yangın çıkararak tutuklanan Özgür Suriye Ordusu üyelerini serbest bıraktı. Suriye’nin kuzeyinde ve Şam’ın banliyölerinde benzer olaylara rastlandığı bildiriliyor.
Muhalefet büyüyor
Esat rejimine karşı oluşturulan silahlı muhalefet içinde askeri açıdan en büyük güce sahip olan El Nusra, halkın tepkisini çekme riskiyle karşı karşıya. Eylemciler, Cenevre’deki barış müzakereleri sürerken, Batı’nın, ister silahlı gruplar olsun ister silahsızlar, Esat’a karşı oluşan muhalefeti kucaklama şansını kaçırmaması gerektiğini söylüyor.
Nusra karşıtı protestolar İdlib kırsalındaki Salkin kasabasında ve Halep yakınlarındaki El Atareb’de de patlak verdi. El Nusra’nın buralarda da milislere ve yerel halka saldırma yoluyla muhalifleri korkutup sindirmeyi başaramadığı gözlendi.
Esat karşıtı medya kuruluşu Şam News Network’e göre El Nusra’nın popülaritesini yitirmesinin nedeni, bir zamanlar IŞİD’in müttefiki, şimdiyse rakibi olan cihatçı örgütün yerel halka çok sıkıntı çektirmesi. Geçen ay göstericilerin üzerine ateş açan El Nusra militanları, altı sivilin yaralanmasına yol açmıştı.
Esat rejiminin El Nusra karşıtı protestolara tepkisi ise demokrasi yanlısı protestocuların işini güçleştiriyor. Protestoların yapıldığı kasabalar, hava saldırılarına hedef oldu. Bu durum, siyasi eylemciliğin önüne geçme ve El Nusra’ya yönelik desteği arttırma taktiği olarak görülüyor. Esat rejimi, kendisine yönelik ayaklanmanın başlamasından bu yana her türlü muhalif hareketi ‘terörizm’ olarak niteliyor.
