WASHINGTON —
Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk, Rus çoğunluğun Rusya’ya katılma arzusu içinde olduğu Kırım’da yapılacak referandum öncesi Başkan Obama’yla Beyaz Saray’da biraraya geldi. Ancak uzmanlara göre iki liderin görüşmesi bu Pazar yapılacak referandumu engellemeyecek. Uzmanlar, Rusya’yı, eski Sovyetler Birliği’ne ait Rus çoğunluğun yaşadığı diğer bölgelere girmemesi konusunda uyarıyor.
Rusya, Kırım’daki referandum öncesinde başlatılan diplomatik girişimlerin, yarımadayı kontrol altına alma planları üzerinde fazla etkisi olmayacağını bildiriyor. Ukrayna’nın Kırım’ı kaybettiğini belirten siyaset uzmanı Peter Eltsov, Ukrayna’nın yine de Rusya’nın daha da ileri gitmesini engellemek için mücadele etmesi gerektiğini söylüyor.
Peter Eltsov: “Ukrayna Hükümeti’nin en büyük korkusu, siyasi durum elverdiği zaman Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’nın doğusundaki bazı bölgeleri ele geçirme girişimi olacak. Rusya ile Kırım Yarımadası arasında doğrudan kara bağlantısı olmadığını unutmamak gerekiyor.”
Amerikan Dış Politika Konseyi’nden uzman Stephen Blank, Avrupa Birliği’ni, Rusya’nın stratejik öneme sahip Kırım’a girmesine sert tepki vermemekle suçladı.
Stephen Blank: “Rusya’ya gerçek anlamda örgütlü ekonomik yaptırım uygulanmadı. Ukrayna’nın kendini savunma becerisini güçlendirmek için sistematik ve stratejik askeri adım atılmadı. Ben Putin olsaydım yaptığımın yanıma kar kaldığını düşünürdüm. Putin sonunda yaptıklarının hesabını verecek ama Avrupa Birliği şimdiye kadar çok ağır hareket etti, attığı adımlar iyi planlanmamıştı.”
Uzman Peter Eltsov’a göre Kiev’in ekonomik açıdan ayakta kalabilmek ve Rusya’nın Ukrayna topraklarında daha fazla ilerlemesini engellemek için Amerika’nın desteğine ihtiyacı var. Ukrayna’nın doğusunda yaşayan Ruslar Rusya’nın müdahalesini şimdilik reddetse de bu konuda fikir değiştirebilirler.
Peter Eltsov: “Antropologların dediği gibi kimlik bilinci, değişkenlik gösterebilir. Örneğin eski Yugoslavya’da tanık olduğumuz savaşta olduğu gibi kimlik bilinci, duruma göre değişebilir. İnsanlar bir gecede, çok çabuk şekilde saf değiştirebilir. Bazı siyasi gelişmeler, hatta yapılan dedikodular bu konuda rol oynayabilir. Bu son derece tehlikeli bir durum.”
Eltsov, Vladimir Putin’in eski Rus İmparatorluğu’nu canlandırmak istediğini ve bunu geride bırakacağı mirası olarak gördüğünü söylüyor. Eltsov’a göre Putin durdurulmadığı takdirde Kazakistan gibi Rus nüfusun yaşadığı diğer bölgeleri de ele geçirebilir.
Eltsov: “Siyasi durum göz önünde bulundurulduğunda Putin’in Rus nüfusun çoğunluğu oluşturduğu Kazakistan’ın kuzeyini de ele geçirmesi imkansız değil. Tabii bu çok daha zor olur.”
Peter Eltsov’a göre Rusya’nın tutumuna karşı alınacak en iyi önlem, savunmasız bölgelere NATO’nun yardım etmesi. Uzman, Rusça konuşan nüfusa sahip olsalar da Rusya’nın NATO üyeleri Letonya, Estonya ve Litvanya’ya girmesini olası görmüyor.
Eltsov: “Askeri müttefiki olmayan, kendi ordusu son derece zayıf olan ve mali karmaşa yaşayan ülkeler Rusya’nın en kolay hedefleri.”
Amerikan Hükümeti geçen hafta Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ihlal ettiği saptanan kişilere karşı vize kısıtlamaları da dahil bazı yaptırımlar uygulanmasına karar verdi. Avrupa Birliği de Rusya’ya yeni bir ekonomik anlaşmayı ve vize görüşmelerini askıya alarak karşılık verdi.
Rusya, Kırım’daki referandum öncesinde başlatılan diplomatik girişimlerin, yarımadayı kontrol altına alma planları üzerinde fazla etkisi olmayacağını bildiriyor. Ukrayna’nın Kırım’ı kaybettiğini belirten siyaset uzmanı Peter Eltsov, Ukrayna’nın yine de Rusya’nın daha da ileri gitmesini engellemek için mücadele etmesi gerektiğini söylüyor.
Peter Eltsov: “Ukrayna Hükümeti’nin en büyük korkusu, siyasi durum elverdiği zaman Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’nın doğusundaki bazı bölgeleri ele geçirme girişimi olacak. Rusya ile Kırım Yarımadası arasında doğrudan kara bağlantısı olmadığını unutmamak gerekiyor.”
Amerikan Dış Politika Konseyi’nden uzman Stephen Blank, Avrupa Birliği’ni, Rusya’nın stratejik öneme sahip Kırım’a girmesine sert tepki vermemekle suçladı.
Stephen Blank: “Rusya’ya gerçek anlamda örgütlü ekonomik yaptırım uygulanmadı. Ukrayna’nın kendini savunma becerisini güçlendirmek için sistematik ve stratejik askeri adım atılmadı. Ben Putin olsaydım yaptığımın yanıma kar kaldığını düşünürdüm. Putin sonunda yaptıklarının hesabını verecek ama Avrupa Birliği şimdiye kadar çok ağır hareket etti, attığı adımlar iyi planlanmamıştı.”
Uzman Peter Eltsov’a göre Kiev’in ekonomik açıdan ayakta kalabilmek ve Rusya’nın Ukrayna topraklarında daha fazla ilerlemesini engellemek için Amerika’nın desteğine ihtiyacı var. Ukrayna’nın doğusunda yaşayan Ruslar Rusya’nın müdahalesini şimdilik reddetse de bu konuda fikir değiştirebilirler.
Peter Eltsov: “Antropologların dediği gibi kimlik bilinci, değişkenlik gösterebilir. Örneğin eski Yugoslavya’da tanık olduğumuz savaşta olduğu gibi kimlik bilinci, duruma göre değişebilir. İnsanlar bir gecede, çok çabuk şekilde saf değiştirebilir. Bazı siyasi gelişmeler, hatta yapılan dedikodular bu konuda rol oynayabilir. Bu son derece tehlikeli bir durum.”
Eltsov, Vladimir Putin’in eski Rus İmparatorluğu’nu canlandırmak istediğini ve bunu geride bırakacağı mirası olarak gördüğünü söylüyor. Eltsov’a göre Putin durdurulmadığı takdirde Kazakistan gibi Rus nüfusun yaşadığı diğer bölgeleri de ele geçirebilir.
Eltsov: “Siyasi durum göz önünde bulundurulduğunda Putin’in Rus nüfusun çoğunluğu oluşturduğu Kazakistan’ın kuzeyini de ele geçirmesi imkansız değil. Tabii bu çok daha zor olur.”
Peter Eltsov’a göre Rusya’nın tutumuna karşı alınacak en iyi önlem, savunmasız bölgelere NATO’nun yardım etmesi. Uzman, Rusça konuşan nüfusa sahip olsalar da Rusya’nın NATO üyeleri Letonya, Estonya ve Litvanya’ya girmesini olası görmüyor.
Eltsov: “Askeri müttefiki olmayan, kendi ordusu son derece zayıf olan ve mali karmaşa yaşayan ülkeler Rusya’nın en kolay hedefleri.”
Amerikan Hükümeti geçen hafta Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ihlal ettiği saptanan kişilere karşı vize kısıtlamaları da dahil bazı yaptırımlar uygulanmasına karar verdi. Avrupa Birliği de Rusya’ya yeni bir ekonomik anlaşmayı ve vize görüşmelerini askıya alarak karşılık verdi.
