WASHINGTON —
Amerika, 1 Ocak günü ülke ekonomisini bekleyen “mali uçurum” riskini çözecek bir siyasi uzlaşma sağlayamadı. Ancak, buna rağmen, 2008’deki mali krizi tetikleyen emlak piyasası son dönemde ekonominin umut veren sektörlerinden biri haline geldi. Emlak sektöründeki düzelmeyi değerlendiren J.P. Morgan Chase Baş Yatırım Ofisi Başkan Yardımcısı Mehmet Özhabeş düzelmeyi rakamlarla şu şekilde açıklıyor: “Son bir senedir ev fiyatları ve ev satışları artıyor. Bu artış da gözle görülür ölçüde büyük. Örneğin sen başından bu yana ev fiyatlarındaki artış %5 oldu, ikinci el ev satışları %10 arttı, yeni ev satışları da %15 oranında arttı.”
Emlak sektörü nasıl canlandı?
Bu artışların devam etmesi bekleniyor. Bunda da iyileşmenin ardındaki kalıcı sebepler sıralanıyor. Konut kredisi faiz oranlarının rekor düzeyde düşük olması, artan kiralar nedeniyle bireylerin konut sahibi olmayı tercih etmesi ve yine artan kiraların yatırımcıları yeni evler almaya teşvik etmesi, bu sebepler arasında.
Mehmet Özhabeş, emlak sektöründeki canlanmanın ülke genelinde ekonomiye katkısı olacağı görüşünde. Özhabeş, “Merkez Bankası’nın ‘kolay para’ (quantitative easing) politikası bugüne kadar fazla etkili olmadı, çünkü banka politikalarını ekonomiye en iyi yansıtan sektör konut sektörüydü, ama burada tıkanma olunca banka politikaları etkili olmadı. Şimdi emlak sektörünün canlanmasıyla Merkez Bankası politikalarının ulusal ekonomiye olumlu etkileri de yakında hissedilecektir,” diyor.
Faizler artar mı?
Konut sektöründeki düzelmeyle birlikte Merkez Bankası’nın faizleri kısa zamanda tekrar arttırması gündeme gelebilir mi? J.P. Morgan Chase Baş Yatırım Ofisi Başkan Yardımcısı Mehmet Özhabeş, buna fazla ihtimal vermiyor: “Merkez Bankası, ekonomik büyüme hızlansa bile, 2015 yılına kadar faizleri düşük tutacağını açıklamıştı. Bu yüzden faizler daha uzun süre düşük kalacaktır.”
Özhabeş, “Ekonomi, krizden sonra %2 oranında büyüyor, bunun %3’lere çıkması lazım, istihdam sektöründe 150 binlik artış kaydediyor, oysa bunun 200 bin civarında olması lazım,” diyerek Merkez Bankası’nın da faizleri yükseltmek için bu koşulların oluşmasını bekleyeceğini vurguluyor.
“Konut sektörü mali uçurumdan etkilenmedi”
1 Ocak itibariyle Bush zamanından kalma vergi indirimlerinin sona ermesi ve devlet harcamalarında otomatik kesintilere gidilmesi Amerika’da mali uçurum olarak adlandırılıyor ve ekonomiyi yeniden resesyona itmesinden korkuluyor. Ancak Mehmet Özhabeş’e göre, henüz mali uçurum riski konut sektöründeki düzelmeyi engelleyici bir faktör olmadı: “Normalde bu tür bir risk karşısında herkesin ekonomik geleceklerinden kaygı duyarak konut ve otomobil alımlarını azaltması beklenir. Ama bu öngörü şu ana kadar gerçekleşmedi.”
Mehmet Özhabeş, tüketicilerin mali uçurumun etkisini ancak yeni yılda vergileri artınca hissederek harcamalarını kısacaklarını söylüyor.
Emlak sektörü nasıl canlandı?
Bu artışların devam etmesi bekleniyor. Bunda da iyileşmenin ardındaki kalıcı sebepler sıralanıyor. Konut kredisi faiz oranlarının rekor düzeyde düşük olması, artan kiralar nedeniyle bireylerin konut sahibi olmayı tercih etmesi ve yine artan kiraların yatırımcıları yeni evler almaya teşvik etmesi, bu sebepler arasında.
Mehmet Özhabeş, emlak sektöründeki canlanmanın ülke genelinde ekonomiye katkısı olacağı görüşünde. Özhabeş, “Merkez Bankası’nın ‘kolay para’ (quantitative easing) politikası bugüne kadar fazla etkili olmadı, çünkü banka politikalarını ekonomiye en iyi yansıtan sektör konut sektörüydü, ama burada tıkanma olunca banka politikaları etkili olmadı. Şimdi emlak sektörünün canlanmasıyla Merkez Bankası politikalarının ulusal ekonomiye olumlu etkileri de yakında hissedilecektir,” diyor.
Faizler artar mı?
Konut sektöründeki düzelmeyle birlikte Merkez Bankası’nın faizleri kısa zamanda tekrar arttırması gündeme gelebilir mi? J.P. Morgan Chase Baş Yatırım Ofisi Başkan Yardımcısı Mehmet Özhabeş, buna fazla ihtimal vermiyor: “Merkez Bankası, ekonomik büyüme hızlansa bile, 2015 yılına kadar faizleri düşük tutacağını açıklamıştı. Bu yüzden faizler daha uzun süre düşük kalacaktır.”
Özhabeş, “Ekonomi, krizden sonra %2 oranında büyüyor, bunun %3’lere çıkması lazım, istihdam sektöründe 150 binlik artış kaydediyor, oysa bunun 200 bin civarında olması lazım,” diyerek Merkez Bankası’nın da faizleri yükseltmek için bu koşulların oluşmasını bekleyeceğini vurguluyor.
“Konut sektörü mali uçurumdan etkilenmedi”
1 Ocak itibariyle Bush zamanından kalma vergi indirimlerinin sona ermesi ve devlet harcamalarında otomatik kesintilere gidilmesi Amerika’da mali uçurum olarak adlandırılıyor ve ekonomiyi yeniden resesyona itmesinden korkuluyor. Ancak Mehmet Özhabeş’e göre, henüz mali uçurum riski konut sektöründeki düzelmeyi engelleyici bir faktör olmadı: “Normalde bu tür bir risk karşısında herkesin ekonomik geleceklerinden kaygı duyarak konut ve otomobil alımlarını azaltması beklenir. Ama bu öngörü şu ana kadar gerçekleşmedi.”
Mehmet Özhabeş, tüketicilerin mali uçurumun etkisini ancak yeni yılda vergileri artınca hissederek harcamalarını kısacaklarını söylüyor.
