Eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, insanlığa karşı bir suç davasıyla bağlantılı olarak Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (ICC) emriyle Salı günü Manila'nın uluslararası havaalanında polis tarafından gözaltına alındı. Duterte başkanlığı döneminde uyuşturucuyla mücadelede çok sayıda yargısız infaz yapmakla suçlanıyor.
Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos'un ofisinden yapılan açıklamada, Duterte'nin Hong Kong'dan geldikten sonra yasadışı uyuşturucuya karşı yürüttüğü operasyonlar sırasında meydana gelen kitlesel cinayetleri soruşturan ICC'nin emriyle gözaltına alındığı belirtildi.
Hükümet, Interpol’ün ICC’den gelen tutuklama emrinin resmi bir kopyasını aldığını ve tutuklama emrinin eski başkana tebliğ edildiğini bildirdi.
“Uyuşturucuyla savaş”, Duterte'yi 2016'da belediye başkanlığından devlet başkanlığına taşıyan ve eski başkanın binlerce uyuşturucu satıcısını öldürmek için yaptığı ateşli konuşmalarda verdiği sözleri yerine getiren kampanya politikasıydı.
79 yaşındaki Duterte, uyuşturucu çetelerine yönelik baskıları defalarca savundu. Uyuşturucu şüphelilerinin öldürülmesi emrini verdiğini reddeden Duterte, polise sadece meşru müdafaa halinde öldürme talimatı verdiğini belirtti.
Polise göre, uyuşturucu operasyonları sırasında çıkan çatışmalarda 6 bin 200 şüpheli öldürüldü. Ancak aktivistler gerçek bilançonun çok daha büyük olduğunu, çoğu resmi “izleme listelerinde” yer alan binlerce gecekondu mahallesi uyuşturucu kullanıcısının gizemli koşullarda öldürüldüğünü söylüyor.
Polis bu cinayetlere karıştığını kabul etmiyor ve hak gruplarının sistematik infaz ve örtbas iddialarını reddediyor.
Duterte'nin polis tarafından nereye götürüldüğü açıklanmadı. Hükümetin açıklamasında, 79 yaşındaki eski liderin sağlık durumunun iyi olduğu ve doktorlar tarafından muayene edildiği duyuruldu.
Açıklamada, “Duterte şu anda yetkililerin gözetiminde” denildi.
ICC, Duterte'nin güneydeki Davao kentinin belediye başkanı olduğu 1 Kasım 2011'den başlayarak 16 Mart 2019'a kadar işlenen uyuşturucu bağlantılı cinayetleri olası insanlığa karşı suçlar olarak soruşturmaya başlamıştı.
Duterte, 2019 yılında Filipinler'i Roma Statüsü'nden çekmiş, insan hakları aktivistleri Duterte’yi hesap vermekten kaçmayı amaçlamakla suçlamıştı.
Duterte yönetimi, Filipinli yetkililerin zaten aynı iddiaları incelediğini ve son başvuru makamı olan ICC'nin yargı yetkisine sahip olmadığını savunarak 2021'in sonlarında mahkemenin soruşturmasını askıya almak için harekete geçti.
ICC'deki temyiz yargıçları 2023 yılında soruşturmanın yeniden başlayabileceğine hükmetti ve Duterte yönetiminin itirazlarını reddetti.
Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan ICC, ülkelerin soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçlar da dahil olmak üzere en ağır uluslararası suçların zanlılarını yargılamakta isteksiz olmaları ya da yargılayamamaları halinde devreye girebiliyor.
2022'de Duterte'nin yerine geçen ve eski başkanla sert bir siyasi anlaşmazlığa düşen Başkan Ferdinand Marcos Jr. küresel mahkemeye yeniden katılmamayı seçmişti. Ancak Marcos yönetimi, ICC'nin uluslararası polisten Duterte'yi Kırmızı Bülten ile gözaltına almasını istemesi halinde işbirliği yapacağını açıklamıştı.
Forum