IŞİD’in Irak’ın Sincar saldırısından sonra kaçırılan Ezidiler’den 2500’ü hala kayıp. Bu veriler, merkezi Irak Kürt Bölgesi’nde bulunan Kaçırılan Ezidiler'i Kurtarma Ofisi’ne ait. Kayıpların çoğunun Suriye’de olduğunu savunan ofis yetkilileri, Suriye’nin geçiş dönemi cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara’nın kayıp Ezidiler’i bularak göndermesini istiyor.
IŞİD’in Irak’ın Ezidiler’in yaşadığı Sincar kasabasına düzenlediği saldırının üzerinden yaklaşık 10 geçti. Saldırının ardından kaçırılan Ezidiler’in bulunması için dönemin Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani tarafından kurulan Kaçırılan Ezidiler’i Kurtarma Ofisi, saldırıyla ilgili son verileri paylaştı.
Kimlik bilgileri tespit edilen Ezidiler’in bilgilerinden yola çıkan ofis yetkililerinin verdiği bilgilere göre Sincar’a düzenlenen saldırılarda en az 5000 kişi öldürüldü, 2745 çocuk ise öksüz kaldı.
Ofisin VOA Türkçe’ye verdiği bilgilere göre saldırıda öldürülen Ezidiler’in gömüldüğü 96 toplu mezar tespit edildi. Bu mezarlardan çıkarılan ve kimliği belirlenen 274 kişinin cenazeleri ailelerine teslim edildi.
Saldırıda 3548’i erkek, 2869’u kadın toplam 6417 kişinin kaçırıldığı da ofisin kayıtlarında yer aldı. Yine ofisin ulaştığı bilgilere göre 1211’i kadın, 339’u erkek, 2008’i çocuk toplam 3558 kişi kurtarıldı.
Ofis Sorumlusu Bozani: “Kayıpların çoğu Suriye’de”
VOA Türkçe’ye konuşan Ofis Sorumlusu Hayri Bozani, hala 2558 Ezidi’nin kayıp olduğunu söyledi. Kayıpların çoğunun Suriye’deki Hol Kampı’nda olduğunu savunan Bozani, uluslararası kamuoyunun kayıp Ezidiler için harekete geçmesi çağrısı yaptı.
Suriye’nin geçiş dönemi cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara ve geçici hükümetin kayıpların yerini bildiğini öne süren Bozani, şöyle konuştu: “Kayıpların büyük çoğunluğu Suriye ve diğer ülkelerdedir. Suriye'deki Hol Kampı’nda çok sayıda Ezidi var. Diğer ülkelerde de var. Bazı ülkeler yardım ediyor bazıları etmiyor. Şimdiye kadar Suriye hükümeti ile bir ilişki kurmadık çünkü ne olacağı daha belli değil. Biz ilişki kurmak istemiyoruz. Onlar zaten biliyorlar. Eğer insani bir şey yapmak istiyorlarsa yapabilirler. Nerede olduklarını iyi biliyorlar, onları özgürleştirebilirler.”
Burç: “Hem Bağdat hem Şam hükümetleri harekete geçirilmeli”
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Ezidi Kültür Vakfı Türkiye Temsilcisi Eyüp Burç ise kayıp rakamlarını açıklanandan daha fazla olduğunu söyledi. Ezidi çocukların cihatçı olarak yetiştirildiğini savunan Burç, sadece Suriye’ye değil Irak’a da görev düştüğünü ifade etti.
Birleşmiş Milletler tarafından kurulan Irak'taki IŞİD Suçlularının Cezalandırılması İçin Soruşturma Ekibi’nin (UNITAD) çalışmalarının yeniden başlatılması çağrısı yapan Burç, “Burada en büyük eleştiriyi Irak Merkezi Hükümeti’ne yapmak gerekiyor. Hala dışarıda resmi rakamlara göre 2500 kayıp var. Diğer taraftan yakılıp yıkılan köyler, toplum mezarlar, mezarların açılması, tazminatlar, bütün bu meseleler bir şekilde Merkezi Hükümet tarafından sürece yaydırıldı ve işlevsiz hale getirildi. Ezidiler’e yönelik soykırımın araştırılmasını sağlayacak bu kurumların çalışmalarını bir şekilde yavaşlatması, daha sonra da askıya almasının mantığını anlamak, izah etmek çok zor” dedi.
UNITAD’ın görev süresi 2024 yılında Irak hükümetinin talebi üzerine BM tarafından sonlandırılmıştı. UNITAD, görev süresinin sonuna doğru, IŞİD şüphelilerinin yargılanması için yasal önlemler ve prosedürlere ilişkin elde ettiği bilgileri IKBY’ye vermişti.
Şu anda Suriye’de yönetimde olanların geçmişte Ezidiler’e karşı işlenen suçlarla ilgili bilgi sahibi olduğunu savunan Burç, kayıp Ezidiler’in bulunması için hem Bağdat hem Şam yönetimine görev düştüğünü ifade etti.
UNITAD’ın yeniden faaliyete geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Burç, “Kayıpların bulunması için Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin hem Irak merkezi hükümetini hem de Şam'ı zorlaması lazım. Kaçırılan Ezidileri Kurtarma Ofisi’nin ve bölgesel hükümetin devreye girmesi gerekiyor. Oradaki siyasal güçlerin devreye girmesi gerekiyor. Irak Merkezi Hükümeti nezdinde bu çalışmalar için baskı yapılması lazım. Çünkü Irak Merkezi Hükümet sorumluluklarını yerine getirmiyor. Bu mağduriyetleri ve nerede olduklarını Şam Hükümeti biliyor ve Bölgesel Hükümet’in hepsiyle bir şekilde ilişkileri var. Bunu yapması lazım” diye konuştu.
Burç da Bozani gibi kaçırılanların çoğunu Suriye’deki Hol Kampı’nda bulunduğunu ifade etti.
Ne olmuştu?
2014 yılının Haziran ayında Irak’ın Musul vilayetine saldırarak işgal eden IŞİD, 3 Ağustos'ta Ezidiler'in yoğunlukta olduğu Sincar kasabasına saldırdı. Kasaba ve çevresindeki köyleri hedef alan IŞİD, son yılların en büyük katliamına imza attı.
Örgüt, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 5000'e yakın insanı öldürdü. IŞİD binlerce Ezidi kadını da “savaş ganimeti” adı altında kaçırdı.
Geçen yıl bir açıklama yapan Irak Parlamentosu’nda Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Sözcüsü Viyan Dexil, IŞİD’in saldırılarını soykırım olarak tanıyan ülke sayısının 15’e ulaştığını belirterek, son olarak İsviçre Parlamentosu’nun soykırımı tanımasının Ezidiler için büyük bir kazanım olduğunu söylemişti.
Forum