Bilim adamları, dünyayı bir iklim felaketinden kurtarmak için zamanın giderek daraldığı uyarısını yineliyor. Güneş ve rüzgardan elde edilen yenilenebilir ve temiz enerji hızla yayılsa da, dünyadaki enerji kaynaklarının büyük bir kısmını hala fosil yakıtlar oluşturuyor.
Uzmanlar kömür, petrol ve doğal gazın dünya enerji sektöründeki yerini daha yıllarca koruyacağını söylüyor. Bu nedenle de bilim adamları, fosil yakıtların ürettiği karbondioksiti zapt etmenin yollarını araştırıyor. Araştırmaya öncülük eden eyaletler arasında, fosil yakıtların ekonomide lokomotif rol oynadığı Wyoming eyaleti de var.
Scott Quillinan Wyoming Üniversitesi’nde jeolog. Taktığı komik gözlükler, yeraltındaki kaya oluşumlarının üç boyutlu haritalarını çıkarmasını sağlıyor.
Quillinan, “Burası karbondioksit biriktirebileceğimiz geniş bir jeolojik yapı. Bu yapı, Wyoming’in neredeyse 500 yıllık karbondioksit salımlarını saklayabilir” diyor.
Bunun gibi yeraltı yapılarının milyonlarca yıldır doğal gaz sakladığını belirten Quillinan dolayısıyla, yeraltına pompalanan karbondioksiti de güvenli bir şekilde ve daimi olarak depolayabileceğini söylüyor.
Quillinan, “Bu kayalar da helyum gazı saklıyor. Eğer helyum depolayabiliyorsa, karbondioksit de depolayabilir” ifadelerini kullanıyor.
Quillinan’ın meslektaşları, doğru kaya oluşumlarını bulabilmek için yerin yaklaşık iki mil altına inmiş ve kazı sırasında bu numuneleri toplamış.
Jeolog Fred McLauglin, gözenekli kayanın üzerinde bir örtü oluşturan, su geçirmez kaya katmanı aradıklarını söylüyor.
Wyoming Üniversitesi’nden McLaughlin, “Bu karbonattaki delikleri görebilirsiniz. Bu da gözenekli bir alan olduğuna işaret ediyor. Eğer bu bölgeye karbondioksit pompalarsak, bu kayanın içine sızar.”
Quillinan bu çalışmanın, iklim değişikliğine yol açan kömür, petrol ve doğal gazın ekonominin bel kemiğini oluşturduğu Wyoming eyaleti için önemli olduğunu söylüyor.
“Müşterilerimiz artık karbon salımları konusunda hassas. Eğer Wyoming fosil yakıt kullanmaya devam edecekse, karbondioksiti kontrol altına almada lider konumda olmalı.”
Ancak karbondioksiti kontrol altına almak için önce bu gazı zapt etmeleri gerekiyor. Bu nedenle eyalet, Gillette kentine yakın bu enerji santralında bir test merkezi kurmak için 15 milyon dolar harcamış.
Jason Begger, Wyoming Altyapı Müdürlüğü’nü yönetiyor.
Begger, “Bu, enerji santralındaki emisyonların yüzde 5’ini, test sahalarına aktarılmak üzere bu dağıtıcıya yönlendiriyor.”
Bu test sahaları, enerji santralındaki karbondioksiti en uygun maliyetle zapt etmenin yollarını arayan araştırmacılara ev sahipliği yapacak.
Önümüzdeki yılın başında finalistler, 20 milyon dolarlık Carbon XPRIZE ödülünü kazanmak için, santraldaki karbondioksiti karlı ürünlere dönüştürmeye çalışacak.
Amerika’daki kömür santralları, daha ucuz ve daha temiz alternatiflerin tercih edilmesi yüzünden kapanıyor.
Öte yandan, kömür bütün dünyada yükselişte. 2006 yılından bu yana sadece Çin’deki kömür yakma kapasitesi üç katına çıktı.
Begger, “Eğer karbondioksit salımları konusunda gerçekten hassassanız, dünyanın her yerinde kullanılabilecek teknolojik bir çözüm üretilmesine ihtiyacımız var” diyor.
Begger, Wyoming eyaletinin böyle bir çözüm üretmek için çalıştığını söylüyor.
