Türkiye’de gazetecilik mesleğiyle ilgili olumlu yasal çerçeveyi oluşturması nedeniyle 10 Ocak 1961’de Basın Kanunu’nun kabul edilmesinin yıldönümü 1962’den bu yana Çalışan Gazeteciler Günü olarak kutlanırken, bugün gazeteciler hak ve özgürlükleri için yurttaşlara duyarlılık, siyaset kurumuna ise sorumlu davranma çağrısı yapıyor.
Medya Dayanışma Platformu bünyesindeki meslek örgütleri, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla bugün Basın Kanunu’nun yeniden özgürlükçü ve özlük hakları sağlayacak şekilde yenilenmesi için başta AK Parti hükümeti olmak üzere siyasetçilere seslendi.
Mülkiyeliler Birliği’nde platform adına ÇGD Başkanı Kıvanç El’in okuduğu ortak açıklamada, bugünkü 10 Ocak’ta çalışan gazeteciler açısından nasıl bir olumsuz manzara olduğunu anlattı.
Açıklamada, “Türkiye’de yoğun emek ve sömürünün en görünmez olduğu mesleklerin başında gazetecilik gelmektedir. Ülkemizde yıllardır gazetecilerin haklarını gerileten düzenlemeler yapılmakta, medya tam anlamıyla kontrol altına alınarak bağımsız gazetecilik yapılmasının önüne engeller konmakta, güvencesiz ve patronun iki dudağı arasında çalışan meslektaşlarımız gözaltılar, tutuklamalar, ev hapisleri gibi engellemelerle karşılaşmaktadır. Anayasa’nın ‘Basın hürdür, sansür edilemez’ hükmünün adeta kağıt üzerinde kaldığı günlerde sansür tehdidi artık olağanlaşmış, otosansür gibi çok daha ağır süreçler mesleğimizi tehdit eder hale gelmiştir. Bu yetmezmiş gibi onlarca yerel gazete kapanmış, ulusal ölçekte yayın yapan haber siteleri, gazeteler ve televizyonlar birer birer küçülme yoluna gitmiştir” denildi.
Aralarında Basın Konseyi, Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), Diplomasi Muhabirleri Derneği (DMD), DİSK Basın-İş Sendikası, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği, Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD), Ankara merkezli Gazeteciler Cemiyeti, Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti, KESK’e bağlı Haber-Sen, İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC), Parlamento Muhabirleri Derneği (PMD), Türkiye Foto Muhabirleri Derneği ve Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın (TGS) oluşturduğu platform üyesi meslek örgütleri “dayanışmayla mücadele” mesajını verdi.
Uzun yıllar sonra artık Medya Dayanışma Platformu’yla basın meslek örgütleri olarak birlikte hareket edildiğini vurgulayan açıklamada, ortaklaşa hazırlanan “Gazetecilik Hak ve Özgürlükler Deklarasyonu” metnindeki talepler gündeme taşındı.
“Fikir işçisi gazeteciler için kutlanabilir 10 Ocak için çalışma koşulları değişmeli”
“Sendikasız, güvencesiz bir şekilde; yoksulluk hatta açlık sınırının da altında ücretlere ve çalışma saatleri belirsiz şekilde çalışan yüzlerce gazeteci için bugün yeni bir 10 Ocak olmalıdır” denilen açıklamada, sözkonusu deklarasyon metni itibariyle “fikir işçisi” gazeteciler için talepler şöyle sıralandı:
- “Çalışma koşullarımız güvenceye alınmalıdır, işsizlik baskısı sona ermeli.
- Yıpranma hakkımız yeniden düzenlenmeli.
- Mesleki gerekçeyle haklı fesih hakkımız uygulanmalı, istifa haline kıdem tazminatımız güvenceye alınmalı.
- Basın İş Kanunu’nun genel iş kanunu ile birleştirilmesi hazırlığından vazgeçilmeli.
- Aylık ücretimizin peşin ödenmesi sağlanmalı, yasal güvence sağlandığı takdirde haftalık çalışma süresi 40 saat olmalı.
- Ödenmeyen fazla mesailerimize ek faiz kuralı uygulanabilir hale getirilmeli.
- Kadın gazetecilerin çalıştırılması teşvik edilmeli, hamilelik ve doğum nedeniyle işten çıkarmalar yasaklanmalıdır. Doğum sonrası ücretli izin ve emzirme dönemi SGK prim desteği taleplerimiz yasal düzenlemeyle güvence altına alınmalı.
- Başta foto muhabirlerinin ekipman satın almalarında üç yıl süreyle vergi muafiyeti sağlanmalı.
- Serbest ve dijital mecralarda yayın yapan gazetecilerin de sendikalı olabilmesi için yasal düzenleme yapılmalı.
- Serbest çalışan meslektaşlarımızın basın kartı alabilmesi ve basın kartına bağlanan özlük haklarından yararlanmaları sağlanmalı.
- Sendikal örgütlenmenin önündeki engel haline gelen işyeri/ işletme tartışmasının ortadan kaldırılması için birden fazla işyeri olan şirketler tek işletme olarak kabul edilmeli ve örgütlenme barajı yüzde 40 olarak uygulanmalı.”
“Hak ve özgürlükler reçetemiz hazır, dayanışmayla mücadelemizi büyütelim”
Gelecekte 10 Ocak’ın yeniden “bayram” olarak kutlanabilmesi için çözüm reçetesini sunduklarını vurgulayan meslek örgütleri, Medya Dayanışma Platformu çatısı altında olmayan diğer örgütlere de dayanışmaya katılma çağrısı yaptı.
Açıklamada, “Basın meslek örgütleri olarak dayanışmayı arttırarak basın ve ifade özgürlüğü için mücadelemizi her alanda büyütmenin zamanıdır. Gazeteciliğin siyaset ve sermaye tarafından kıskaca alındığı günümüzde ifade özgürlüğüne ve özlük haklarımıza dönük tehditleri dün olduğu gibi bugün de ancak örgütlenerek, dayanışmayla aşabiliriz. Artık 10 Ocak’ları ‘güvencesizlik’, ‘engelleme’, ‘sansür’, ‘otosansür’, ‘gözaltı’, ‘tutuklama’, ‘yoksulluk’ gibi kavramlarla değil mücadelemizle elde edeceğimiz haklarımız ve özgürlüklerle kutlayacağımıza inancımız tamdır” denildi.
Medya Dayanışma Platformu, ayrıca kamuoyuna ilk kez 6 Aralık’ta açıkladığı “Gazetecilik Hak ve Özgürlük Deklarasyonu’nun videolu tanıtım kampanyasını da Suriye’deki gelişmeler nedeniyle bugün başlattı. Kampanya kapsamında, deklarasyon metnindeki taleplerle ilgili bölümleri deneyimli gazeteciler seslendiriyor.
Söz konusu “Gazetecilik Hak ve Özgürlük Deklarasyonu” metnine; https://gc-tr.org/gazetecilik-hak-ve-ozgurlukler-deklarasyonu-medya-dayanisma-grubu/ adresinden ulaşılması mümkün.
Gazeteci Hrant Dink cinayetinde ise 10 Ocak’ta “cezasızlık” kararı geldi
Bu arada Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve BirGün yazarı Hrant Dink’in 19 Ocak 2007 günü İstanbul’da öldürülmesi olayında, “Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ)” bağlantısıyla ilgili ceza davasında “zaman aşımı” kararı çıktı.
İstanbul 14 Ağır Ceza Mahkemesi, katil Ogün Samast ile azmettirici sanıklar hakkında “‘FETÖ’ye üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” suçlamasıyla yapılan yargılamada dava dosyasının zaman aşımına uğradığına hükmetti. Mahkeme, Samast’ın yanısıra sanıklar Yasin Hayal, Erhan Tuncel, Ersin Yolcu, Zeynel Abidin Yavuz, Tuncay Uzundal ve Ahmet İskender’in zaman aşımıyla cezalandırılmaması yönünde karar almış oldu.
Oysa iddianamede, ”Tuncay Uzundal, Zeynel Abidin Yavuz, Erhan Tuncel, Yasin Hayal, Ersin Yolcu ve Ahmet İskender'le birlikte Ogün Samast’ın, Dink cinayetini işlerken ve sonrasında örgütün çıkar ve amaçları doğrultusunda hareket ettiği” görüşü vardı.
Samast, hakkında 27 yıl 11 aylık cezaya rağmen 16 yıl hapiste kaldı
Ogün Samast, İstanbul 2. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nce 25 Temmuz 2011'de Hrant Dink'i “tasarlayarak öldürmek” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapse çarptırılmıştı. Ancak olay tarihinde Samast'ın 17 yaşını tamamlamamış olması gerekçesiyle cezası üçte bir oranında indirim uygulanmasıyla 21 yıl 6 aya düşürülmüştü. Samast’a, hakkında “ruhsatsız silah taşımak” suçundan da 1 yıl 4 ay hapis cezası verilmişti.
Ayrıca Samast hakkında Silivri 3. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından cezaevindeyken gardiyanlara saldırdığı gerekçesiyle 5 yıl 1 ay 13 gün hapis cezası kararı alınmıştı.
Ancak hakkında toplam 27 yıl 11 ay 13 gün hapis cezası kararı olan Samast, Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'ndan koşullu salıverilme düzenlemesiyle 15 Kasım 2023'te tahliye edilmişti.
Kocaeli’nde kaçak yapı eleştirisi nedeniyle gazeteci Polat gözaltına alındı
Gazeteci Cihat Polat ise, AK Parti Kocaeli Milletvekili Radiye Sezer Katırcıoğlu'nun basın danışmanı Bülent Yargıcı'nın eşi ve Katırcıoğlu’nun kardeşi olan Esra Yargıcı'ya ait olduğu iddia edilen ormanlık alandaki kaçak yapıyı haberleştirdiği için gözaltına alındı.
TGS’nin açıklamasına göre; gazeteci Polat, İzmit’in Orhaniye Köyü’nde ormanlık alan içindeki yapıya ilişkin iddialara ilişkin İzmit Belediyesi Meclis Üyesi Nazım Gençtürk’ün demecini de içeren haberi yayınlandıktan 1 saat sonra evinden gözaltına alındı. Polat’ın çalıştığı Kocaeli Gazetesi’nin haberine göre, CHP’li avukat Gençtürk de ifadeye çağrıldı.
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir ise, “AKP Kocaeli Milletvekili Radiye Sezer Katırcıoğlu devasa bir ormanlık araziyi kardeşinin adına satın almış. Burayı tarımsal alan gibi göstermeye çalışıyor. İzmit Orhaniye Köyü’nde bin 200 dönümlük devasa bir ormanlık araziyi alıyorlar, tarım arazisine çevirmeye çalışıyorlar. Araziye kameralar konulmuş, yere betonlar dökülmüş, tomruklar yerleştirilmiş. Sanki tarım yapılıyor görüntüsü verilmiş. İzmit Belediyesi Grup Başkanvekilimiz Nazım Gençtürk bu konuyu gündeme getirdiği için gözaltına alınıyor. Haberi yapan gazeteci Cihat Polat da gözaltına alındı. Uyarıyoruz, bu konuyu kapatamayacaksınız. Takip edeceğiz” açıklaması yaptı.
Kadın gazetecilerin avukatlarına bilgi verilmeden cezaevleri değiştirildi
Suriye'nin kuzeyinde 19 Aralık’ta öldürülen gazeteciler Nazım Daştan ile Cihan Bilgin için yapılan protesto eylemine katıldıkları gerekçesiyle tutuklanan gazeteciler Pınar Gayıp, Gülistan Dursun ve Serpil Ünal, Marmara Kapalı Cezaevi'ne sevkedildi.
Kadın gazetecilerin avukatlarına bilgi verilmeksizin Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nden zorla nakil işlemi yapıldığı öne sürüldü.
Kadın gazeteciler, İstanbul-Şişhane’de Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG), Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG) ve DİSK Basın-İş Sendikası’nın çağrısıyla 21 Aralık’taki basın açıklaması sırasında gözaltına alındıktan sonra 22 Aralık’ta tutuklanmıştı.
Forum