Ortadoğu'da daha büyük bir savaşı engellemek amacıyla Gazze'de ateşkes anlaşması için görüşmeler bugün Katar'ın başkenti Doha'da yapılıyor.
Görüşmeler kapsamında arabuluculuk yapan ABD, Mısır ve Katar'dan yetkililer, İsrail'den bir heyetle biraraya geldi.
Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdülrahman El Sani'nin evsahipliğinde gerçekleşen görüşmelerde ABD’yi CIA Başkanı Bill Burns ve ABD'nin Ortadoğu temsilcisi Brett McGurk temsil ediyor.
İsrail heyetinde, ulusal istihbarat teşkilatı Mossad’ın başkanı David Barnea, iç güvenlik teşkilatı Şin Bet’in başkanı Ronen Bar ve ordunun rehinelerden sorumlu Nitzan Alon'un yer aldığı belirtiliyor.
Mısır İstihbarat Şefi Abbas Kamil de Doha'da. Hamas Çarşamba günü yaptığı açıklamada görüşmelere katılmayacağını ancak temsilcilerinin daha sonra arabulucularla biraraya gelebileceğini söylemişti.
"Cuma günü de sürebilir"
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby görüşmeleri önemli bir adım olarak nitelendirdi.
Gazetecilerle yaptığı bilgilendirme toplantısında, görüşmelerin Cuma gününe kadar sürmesinin beklendiğini kaydeden Kirby, "Bugünkü görüşmelerden bir anlaşmayla çıkmayı beklemiyoruz. Aslında görüşmelerin yarın da devam etmesini bekliyorum" dedi.
Anlaşmanın karmaşıklığı göz önüne alındığında daha yapılacak çok iş olduğunu ve müzakerecilerin anlaşmanın uygulanmasına odaklandığını söyleyen Kirby, "Uygulamanın ayrıntıları üzerinde çalışıyoruz. Anlaşmanın çerçevesi üzerinde bir tartışma yürütmüyoruz. Şu anda çerçevenin genel olarak kabul edildiği ve anlaşmanın uygulanmasında eksikliklerin olduğu bir noktadayız" diye konuştu.
Kirby, Hamas'ın masada olmaması ile ilgili de "Geçmişte, bugün Doha'da işleyen sürece çok benzer bir süreç işe yaramıştı, arabulucular oturup tartışarak bir sonuca varacak, daha sonra bu arabulucular Hamas ile temasa geçecek ve ardından Doha'daki Hamas liderleri nihai cevaplar için doğrudan (Hamas'ın siyasi lideri Yahya) Sinvar ile iletişime geçecek. Dolayısıyla Doha'da yaşanan süreç geçmişte yaşanan süreçle büyük ölçüde örtüşüyor" ifadelerini kullandı.
Riskli görüşmelerin sonucu, bölgenin geleceği açısından da ciddi sonuçlara neden olabilir.
Gazze ve Batı Şeria'da devam eden çatışmalara ek olarak, İsrail ve Hizbullah, Lübnan sınırında karşılıklı ateş açmış durumda.
Hamas’ın 7 Ekim saldırısında kaçırılan 100'den fazla rehine hala esir tutuluyor.
Kızıldeniz’deki ticari gemicilik, Yemen’deki Husi isyancılarının saldırısı altında ve Hamas lideri İsmail Haniye'nin geçen ay Tahran'da öldürülmesi üzerine İran'ın misilleme saldırısı tehdidi sürüyor. İsrail bu cinayetin sorumluluğunu üstlenmemiş olsa da Haniye'nin ölümünden geniş ölçüde sorumlu tutuluyor.
Reuters'ın haberine göre üç üst düzey İranlı yetkili, Gazze'de bir ateşkes anlaşmasının, misilleme yapılmasını engelleyecek tek şey olacağını söyledi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby ise gazetecilere yaptığı açıklamada, İran'ın İsrail'e saldırma tehdidinden vazgeçmediğini, ABD'nin durumu yakından izlediğini ve hazırlıklı olduğunu söyledi.
Kirby, "Tahran'dan gelen söylemi ciddiye almalıyız ve Tahran'dan gelen söylem, niyetlerinin ne olduğu konusunda oldukça agresif. Bunu ciddiye almak zorundayız. Dolayısıyla burada oturup size fikirlerini değiştirmeye karar verdiklerini kesin olarak söyleyemem. Saldırırlarsa bunun neye benzeyeceğini ve hatta ne zaman gerçekleşeceğini de kesin olarak söyleyemem. İran'ın bazı hazırlıklar yaptığını biliyoruz. Saldırmayı tercih etmeleri halinde, bunu çok az ya da hiç haber vermeden yapabileceklerine ve bunun gerçekleşebileceğine inanıyoruz. Yakında gerçekleşebilir. Ancak açıkçası bu sonucu önlemek istiyoruz, bu durumun tırmanmasını önlemek için oldukça yoğun bir diplomasi yürütmeye devam ediyoruz" dedi.
Üç aşamalı plan
Doha'da görüşülen plan, 31 Mayıs'ta ABD Başkanı Joe Biden tarafından açıklanan ateşkese yönelik üç aşamalı “yol haritası” olarak başladı.
Söz konusu öneri altı haftalık bir ateşkes, İsrail askerlerinin Gazze'de nüfusun yoğun olduğu bölgelerden çekilmesi ve Filistinli tutuklular karşılığında kadın, yaşlı ve yaralı rehinelerin serbest bırakılmasını öngörüyor.
Önerilen anlaşmada uzlaşma sağlanması durumunda ayrıca insani yardım artacak ve Filistinliler evlerine dönebilecek.
Altı haftalık ateşkesin, tüm rehinelerin serbest bırakılmasını ve İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini içeren ikinci aşamanın önünü açması hedefleniyor. Planın uygulanması halinde ateşkes kalıcı hale gelecek.
Gazze'nin yeniden inşası ise üçüncü aşama olacak.
Ancak ateşkes görüşmeleri sürerken çatışmalar da devam ediyor.
Perşembe günü Batı Şeria'daki Sağlık Bakanlığı, İsrail askerlerinin bir mülteci kampına düzenlediği hava saldırısında iki Filistinli’nin daha öldüğünü açıkladı. Saldırıda yedi kişi de yaralandı.
İsrail ordusu, bölgedeki güvenlik güçlerine tehdit oluşturan iki silahlı militanın öldürüldüğünü bildirdi.
Filistinli sağlık yetkilileri, İsrail'in 7 Ekim'de Hamas tarafından öldürülen 1200 kişi ve esir alınan 250 kişiye misilleme olarak başlattığı operasyonlarda can kaybının 40 bini aştığını açıkladı.
Filistinli yetkililer savaşta ölenlerin çoğunun kadın ve çocuk olduğunu söylerken, İsrail ölenlerin çoğunun Hamas savaşçısı olduğunu ileri sürüyor.
Associated Press, Reuters ve AFP haber ajanslarından yararlanılmıştır.
Forum