Arabulucu Katar'ın, Gazze'deki savaşı sona erdirmek için üzerinde görüşülen ateşkes ve rehine anlaşmasının “nihai” taslağını İsrail ve Hamas'a ilettiği bildirmesinin ardından bölgeden olumlu sinyaller geliyor.
Hamas heyeti Pazartesi günü Doha'da Katar Emiri Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad El Sani ile yaptığı görüşmenin ardından Gazze'de ateşkes anlaşması görüşmelerinde ilerleme sağlandığını açıkladı.
Hamas ateşkes anlaşmasına varmaya istekli olduğunu da belirtti.
“İlk aşamada 33 rehine”
İsrail devlet kanalı Kan 11 da, İsrailli kaynaklara dayandırdığı haberinde “anlaşmanın yarın açıklanmasının beklendiğini” bildirdi.
İsrailli yetkililer ilk aşamada 33 rehinenin serbest bırakılması için anlaşma sağlanacağını belirtiyor.
Arap basınında Hamas'ın anlaşmanın bir parçası olarak örgütün lideri Yahya Sinvar'ın naaşının iadesi talebinden bahsedilse de İsrail tarafından bu konuda henüz bir açıklama yapılmadı.
Yetkililer Pazartesi günü yaptıkları açıklamada, ABD ve Arap arabulucuların İsrail-Hamas savaşında ateşkes sağlanması ve Gazze Şeridi'nde tutulan çok sayıda rehinenin serbest bırakılması yönünde gece boyunca önemli ilerleme kaydettiklerini ancak henüz bir anlaşmaya varılmadığını söyledi.
Görüşmeler hakkında konuşmaya yetkili olmadıkları için isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuşan dört yetkili ilerleme kaydedildiğini kabul etti ve önümüzdeki günlerin Ortadoğu'yu istikrarsızlaştıran 15 aydan fazla süren çatışmaları sona erdirmek için kritik olacağını söyledi.
Öte yandan müzakereler hakkında bilgi veren ABD'li bir yetkili tüm tarafların anlaşmaya “hiç olmadığı kadar yakın olduklarını ama yine de görüşmelerin sonuçsuz kalabileceğini” belirtti.
Yetkili, çok sayıda değişken unsurun hala devrede olması nedeniyle bir belirsizlik olduğuna işaret ederek, olası bir anlaşmanın zamanlamasına ilişkin tahminde bulunmaktan kaçındı.
Geçtiğimiz yıl içinde birçok kez ABD'li liderler bir anlaşmaya varmanın eşiğinde olduklarını söylemiş, ancak görüşmeler durmuştu.
Görüşme ve telefon trafiği hızlandı
Reuters haber ajansına konuşan ve müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan seçilen Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcilerinin de katıldığı görüşmelerde geceyarısı yaşanan “ilerlemenin” ardından, arabulucuların Pazartesi günü İsrail ve Hamas'a Gazze'deki savaşı sona erdirmek için nihai bir anlaşma taslağı verdiğini söylemişti.
Yetkili, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını öngören metnin Katar tarafından Doha'da İsrail'in Mossad ve Şin Bet istihbarat teşkilatlarının şefleri ile Katar başbakanının da katıldığı görüşmelerde her iki tarafa da sunulduğunu belirtmişti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da Pazartesi günü düzenlenen basın toplantısında, müzakerecilerin anlaşmaya yakın olduğunu söyledi.
İsrailli bir yetkili de Reuters'a yaptığı açıklamada, 33 rehinenin serbest kalmasına yönelik görüşmelerin ileri bir aşamada olduğunu belirtti.
Başkan Biden Katar Emiri ile görüştü
ABD Başkanı Joe Biden Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad El Sani ile telefonda görüştü.
Beyaz Saray'dan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, Başkan Biden'ın Katar Emiri'ne süreç boyunca arabulucu rolünden dolayı teşekkür ettiği belirtildi.
Her iki liderin hem doğrudan hem de ekipler aracılığıyla müzakerelerde kritik bir noktaya gelinmişken eşgüdüm içinde olma konusunda hemfikir oldukları vurgulandı.
"MİT Başkanı Hamas'ın siyasi kanadıyla görüştü"
Reuters haber ajansı, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Hamas'ın siyasi kanadından yetkililerle telefonda görüştüğünü aktardı.
Reuters'a konuşan Türk güvenlik kaynağı, Kalın ve Hamas yetkililerinin ateşkese varılmasına yönelik çabaların sürdürülmesi konusunda hemfikir olduğunu belirtti.
Görüşmelere Biden ve Trump'ın Ortadoğu temsilcileri katıldı
Yetkili, Trump'ın önümüzdeki hafta ABD başkanlığına dönmesiyle Ortadoğı Özel Temsilcisi olacak Steve Witkoff'un da görüşmelere katıldığını söyledi.
Amerikalı bir kaynak, Biden yönetiminin sona ermesiyle görevi bitecek olan Brett McGurk'ün de orada olduğunu belirtti.
“Önümüzdeki 24 saat anlaşmaya varmak için çok önemli olacak” diyen yetkili, taslağı Pazartesi günü erken saatlerde varılan bir atılımın sonucu olarak nitelendirdi.
"Tarafların hedefi Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmak"
Kahire'de Mısırlı bir güvenlik yetkilisi Reuters'a yaptığı açıklamada, savaşan iki tarafa gönderilen taslağın nihai anlaşmayı içermediğini ancak “önceki müzakereleri engelleyen önemli meseleleri çözmeyi amaçladığını” söyledi.
Mısırlı yetkili, gece boyunca iyi bir ilerleme kaydedildiğini ancak bunun birkaç gün daha süreceğini ve tarafların Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Savaşın sürdüğü 15 ay boyunca sadece bir kez kısa süreli ateşkes sağlanmış, o da çatışmaların ilk haftalarında olmuştu.
Savaşan taraflar aylardır Hamas'ın elindeki rehinelerin ve İsrail'in elindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında çatışmaların durdurulması ilkesi üzerinde genel olarak anlaşmaya vardı.
Ancak Hamas, bir anlaşmanın savaşı kalıcı olarak sona erdirmesi ve İsrail'in Gazze'den çekilmesini sağlaması gerektiğinde ısrar ederken, İsrail de Hamas tasfiye edilmeden savaşı sona erdirmeyeceğini söyledi.
Trump'ın 20 Ocak'ta göreve başlaması bölgede artık fiili bir son tarih olarak görülüyor. Trump, göreve gelmeden önce Hamas'ın elindeki rehineler serbest bırakılmazsa “cehennem azabı” çekeceklerini söylerken, görevden ayrılan Başkan Biden da ayrılmadan önce bir anlaşma yapılması için yoğun çaba sarf etti.
Taslağı ilk açıklayan yetkili, görüşmelerin Pazartesi günü erken saatlere kadar sürdüğünü, Trump'ın temsilcisi Witkoff'un Doha'daki İsrail heyetini, Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdülrahman El Sani'nin de Hamas yetkililerini bir anlaşmaya varılması için zorladığını söyledi.
İsrail, Hamas savaşçılarının 7 Ekim 2023'te sınırlarından içeri girerek 1200 kişiyi öldürmesi ve İsrail rakamlarına göre 250'den fazla kişiyi rehin almasının ardından Gazze'ye saldırı başlatmıştı.
Filistinli sağlık yetkililerine göre o tarihten bu yana Gazze'de 46 binden fazla insan öldürüldü, yerleşim bölgesinin büyük bir kısmı yerle bir oldu ve nüfusun çoğu yerinden edildi.
Forum